Beukenrode, Doorn
Omschrijving complexonderdeel 1
Een in 1873-74 aangelegd landschappelijk PARK van de voormalige buitenplaats Beukenrode. De Beukenrodelaan, een zijstraat van de Driebergsestraatweg vormt de hoofdentree tot het park en is aan de westzijde bebouwd met vrijstaande villa's die onderdeel zijn van een kleine woonwijk langs de Driebergsestraatweg. Twee hekpijlers markeren de grens en de entree van het park. De geasfalteerde oprijlaan maakt hierna een flauwe bocht naar rechts en vervolgens weer naar links. Langs de linkerzijde staan een aantal paviljoens die na de Tweede Wereldoorlog in dit deel van het park zijn gebouwd. Mede door de aanwezigheid van deze paviljoens, maar ook door het verstoorde padenpatroon, is het park aan de linkerzijde van de oprijlaan buiten de bescherming gelaten. Ter hoogte van het speelhuisje heeft de oprijlaan een aftakking naar rechts, die naar het landhuis leidt. De weg die in noordelijk richting verder loopt leidt naar het parkbos en fungeert tot aan de kavelgrens van perceel A 6728 tevens als complexgrens. Hier loopt de grens in westelijke richting tot aan de Broekweg. Vervolgens loopt de grens langs de Broekweg in noordelijke richting tot aan de Arnhemsebovenweg, waarna de grens in oostelijke richting langs laatstgenoemde weg loopt. Bij de Stamerweg loopt de grens in zuidelijke richting tot aan de Driebergsestraatweg. De grens volgt laatstgenoemde weg in westelijke richting tot aan de Beukenrodelaan. Het park bestaat uit twee delen: een weidegebied met landschappelijke structuurelementen vóór het huis en een parkbos achter het huis. Het weidegebied wordt aan de oost- en westzijde afgeschermd door bomen. Vanaf de openbare weg is een zichtlijn op het landhuis geprojecteerd. In de weide zijn nabij het landhuis op diverse plekken solitaire bomen en boom- en struikgroepen geplant die de dieptewerking versterken. Hier ligt ook een slinger- of serpentinevijver, waarin zich een klein eiland bevindt. Deze vijver bestond al vóór 1873 maar had toen een S-vorm. Direct achter het huis bevindt zich een licht geaccidenteerde, open weide van waarover een zichtlijn op het huis is geprojecteerd. Ook loopt een zichtlaan in noordelijke richting van de Oude Arnhemsebovenweg die aan weerszijden met volwassen beukenbomen is beplant. De laan loopt door een omvangrijk parkbos. Het achterste deel van deze laan heeft aan de linkerzijde van de laan vier rijen beukenbomen. Aan het eind van de laan staan vier hekpijlers die de grens van het park markeren. Deze laan is een oudere structuur die uit de eerste helft van de negentiende eeuw stamt. Op de topografische kaart van 1847 wordt deze laan aangeduid als `Weg op het Verandahuis'. Door het parkbos zijn vele zandpaden aangelegd waarvan niet duidelijk is of ze uit de aanlegperiode stammen of latere wijzigingen, dan wel toevoegingen zijn.
In de noordwestelijke hoek van het parkbos ligt een tweede vijver, die thans nagenoeg drooggevallen is. Het betreft een komvormige vijver met een rechte sloot die in oostelijke richting loopt. Over de sloot, nabij de vijver, heeft een brug gelegen maar is tegenwoordig geheel verdwenen. Aan de noordzijde van de vijver bevond zich een aanlegsteiger, waarvan de restanten nog zichtbaar zijn. Nabij deze steiger heeft vermoedelijk een prieel of huisje gelegen, waarvan nog enkele brokstukken verspreid in het bos liggen.
Waardering
Het landschappelijk park van de voormalige buitenplaats Beukenrode is van cultuurhistorische waarde vanwege de ontwikkelingsgeschiedenis, alsmede van architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een landschappelijk aangelegd park uit het laatste kwart van de negentiende eeuw met structuren uit het eerste kwart van de negentiende eeuw. Tevens van grote ensemblewaarde als onderdeel van de Stichtse Lustwarande.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
De eerste melding van een buitenplaats op het terrein van Beukenrode stamt uit de achttiende eeuw. Deze buitenplaats bestond uit een hofstede genaamd Het Sand waarbij een geometrisch aangelegde tuin lag. In 1819 kwam het in bezit van de eigenaar van kasteel Moersbergen, J.D.C.C.W. d'Ablaing van Giessenburg, die op het terrein een zomerhuis liet bouwen. Dit huis stond als het Warande- of Verandahuis bekend. Rond deze tijd stamt vermoedelijk ook de eerste landschappelijke aanleg. Op de topografische kaart van 1847 staat een S-vormige slingervijver getekend. Op de kaart komt ook de met beuken beplante zichtlaan voor, die als `De weg op het Verandahuis" staat beschreven. Wie deze aanleg heeft ontworpen is niet bekend.
In 1860 kocht mr. K.J.F.C. Kneppelhout uit Leiden het zomerhuis met een deel van de omringende gronden. Kneppelhout liet dit huis in 1872 afbreken, waarna met de bouw van het nieuwe huis werd begonnen. Dit landhuis, van de architect H.J. van den Brink, kreeg de naam `Nieuw Sterkenburg'. Daarnaast werden tevens een orangerie, een koetshuis, een tuinmanswoning, een speel- of kinderhuisje, een moestuin en een bloementuin gerealiseerd. Van al deze elementen resteren tegenwoordig alleen het landhuis en het speelhuisje.
Tevens werd het park opnieuw ingericht. De vijver voor het huis werd verkleind terwijl in het parkbos ten noorden van het landhuis een tweede vijver en wandelpaden worden aangelegd. In 1908 kwam de buitenplaats in handen van G.W.J. Kooij, die de naam van het huis vermoedelijk veranderde in Beukenrode. Het huis heeft thans een kantoorfunctie.
Omschrijving
De BUITENPLAATS BEUKENRODE omvat de volgende complexonderdelen: 1. park 2. landhuis 3. speelhuisje
Het terrein wordt in het westen begrensd door een deel van de oprijlaan, waarlangs de grens vanaf de toegangspijlers aan de westzijde in noordelijke richting loopt tot aan het speelhuisje. De grens loopt vlak achter het genoemde huisje in noordelijke richting verder langs een afsplitsing van de oprijlaan. In de noordoost hoek van kadastraal perceel 6470 loopt de grens in westelijke richting tot de Broekweg. De grens volgt deze weg in noordelijke richting tot aan de Arnhemse Bovenweg, waarna de grens in oostelijke richting langs laatstgenoemde weg loopt. Bij de Stamerweg loopt de grens in zuidelijke richting tot aan de Driebergsestraatweg. De grens volgt deze weg aan de noordzijde in westelijke richting tot aan de Beukenrodelaan.
Alle gebouwen op het terrein die hierboven niet genoemd zijn vallen buitende bescherming.
Waardering
De buitenplaats Beukenrode is van cultuurhistorische waarde vanwege de ontwikkelings- en bewoningsgeschiedenis, alsmede van architectuurhistorische waarde vanwege de verschijningsvorm van het landhuis en vanwege de landschappelijke structuurelementen in het park. Tevens is het complex van grote ensemblewaarde als onderdeel van de Stichtse Lustwarande.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Beukenrodelaan | 2 | – | 3941 ZP | Doorn | – | BY | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | – | Landschapspark |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | A | 7098 | – | Doorn |
– | A | 6975 | – | Doorn |
– | A | 4895 | – | Doorn |
– | A | 7811 | – | Doorn |
– | A | 6728 | – | Doorn |
– | A | 4894 | – | Doorn |
– | A | 6974 | – | Doorn |
– | A | 6727 | – | Doorn |
– | A | 150 | – | Doorn |
– | A | 147 | – | Doorn |
– | A | 8079 | – | Doorn |
– | A | 6826 | – | Doorn |
– | A | 7849 | – | Doorn |
– | A | 7812 | – | Doorn |
– | A | 6973 | – | Doorn |
– | A | 1743 | – | Doorn |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1850 | 1860 | – | vervaardiging |
1873 | 1873 | – | verbouwing |