Inleiding

KERKELIJK COMPLEX bestaande uit de roomskatholieke PETRUS EN PAULUSKERK en bijbehorende PASTORIE daterend uit 1879-1880, gebouwd naar ontwerp van architect E.J. Margry, één van de meest productieve leerlingen van P.J.H. Cuypers. Hij stichtte in 1866 een eigen atelier naar voorbeeld van Cuypers-Stoltzenberg. De Petrus en Pauluskerk is onder pastoor A.H.J. Vos gebouwd door de aannemers P. van de Weyer en B. Zuithof. De consecratie van de kerk geschiedde door monseigneur P.M. Snickers op 9 september 1880. Het complex staat op de plaats waar tot 1870 de herberg `Het Eiland' stond, die in dat jaar werd afgebroken.

Omschrijving

De kruisbasiliek is gebouwd in de stijl van de Neo-Gotiek, geïnspireerd op de vroege Franse Gotiek, waarin nog duidelijke stijlkenmerken van de Romaanse bouwkunst zijn te bespeuren. De pastorie is uitgevoerd in de stijl van de neo-Hollandse Renaissancestijl. De kerk en pastorie zijn zeer beeldbepalend gesitueerd aan de Vliet dichtbij de sluis in de dorpskern van Leidschendam en maken onderdeel uit van het beschermde dorpsgezicht. De pastorie, die in een hoek van 90 graden op de kerk staat is via de voormalige catechismusruimte met de kerk verbonden.

Waardering

Het complex van rooms-katholieke kerk en pastorie Petrus en Paulus is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarden als redelijke gaaf en monumentaal voorbeeld uit de hausse van rooms-katholieke kerkbouw in de stijl van de Neo-Gotiek na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in 1853. Het complex is tevens van algemeen belang vanwege de architectectuurhistorische waarde als voorbeeld van een op de vroege Franse Gotiek geïnspireerde Neo-Gotische kerk, en vanwege de redelijke mate van gaafheid in hoofdvorm, detaillering en materiaalgebruik van ex- en interieur en vanwege de kunsthistorische waarde van enkele interieuronderdelen. De kerk is van belang als representatief voorbeeld uit het kerk-oeuvre van de architect E.J. Margry. Het complex is in hoge mate van stedebouwkundig belang vanwege de zeer beeldbepalende situering bij de sluis binnen het dorpsgezicht van Leidschendam.