Bronkhorsterweg 18, Brummen
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
(op de bijbehorende kaart aangegeven met nr.2) HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Spaensweerd. Eenvoudige en kleinschalige aanleg in landschapsstijl, vanwege de hoge ligging is het park een belangrijk groen element in het vlakke weidelandschap van de uiterwaarden van de IJssel. Rond het midden van de negentiende eeuw is een gebogen toegangslaan vanuit de noordhoek van de aanleg naar het huis aangelegd, deze heeft een eenzijdige laanbeplanting met beuken (de andere zijde is in WOII gekapt). De gebogen laan diende ter vervanging van de oude, 18de-eeuwse toegangslaan, die loodrecht op de as van het huis was gesitueerd. Rechts van de laan ligt een parkbosje met een ovaalvormige vijver waaraan enkele solitairen (treurbeuk en plataan) staan. Voor het huis is in het begin van de twintigste eeuw een verdiepte neo-geometrische tuin aangelegd waarvan de bakstenen keermuur, trapjes en buxusbollen nog resteren. Vanuit het huis loopt een zichtas over het gazon naar het huis de Wijde Landen aan de overzijde van de Bronkhorsterweg. Langs de genoemde weg staat een enkele rij linden. Achter het huis ligt een vrij open, rondvormige aanleg met zichtlijnen naar het omringende landschap en de IJssel. Een recent gebouwde pergola dient als overgang naar de moestuin. Twee bakstenen pijlers uit het begin van de twintigste eeuw, thans opgenomen als onderdeel van de pergola, vormden de oorspronkelijke doorgang. Aansluitend het vrij dicht geplante terrein rondom het stalgebouw met woning. Een moestuin en een omhaagd weiland maken deel uit van deze aanleg. In de moestuin staat een kas op een hoog bakstenen fundament.
Waardering HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Spaensweerd van algemeen belang:
- vanwege de eenvoudige aanleg in landschapsstijl uit de 19de-eeuw, waarin enkele neo-formele elementen uit het begin van de 20ste-eeuw nog te herkennen zijn;
- vanwege de beeldbepalende ligging als vertikaal groenelement in het weidelandschap;
- vanwege de visueel-ruimtelijke samenhang met de andere onderdelen van de buitenplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), STALGEBOUW MET WONING (3), twee TOEGANGSHEKKEN (4), KOUDE BAK (5). Ten oosten van de oude dorpskern van Brummen is de buitenplaats Spaensweerd gelegen op een oeverwal in de uiterwaarden van de IJssel. In de zeventiende eeuw was er sprake van 'Den Kleynen Spaensweert', waarvan alleen de kern in het huidige huis bewaard is gebleven. In 1835 werd het huis verbouwd en kreeg het een neo-classicistisch aanzien. Vermoedelijk werd in deze tijd een eenvoudige aanleg in landschapsstijl gerealiseerd. Een beschrijving van de aanleg staat in een advertentie uit 1871: 'sierlijk aangelegd terrein, wandelingen, vijver, bosch en opgaande bomen'. De aanleg wordt thans bepaald door de gebogen oprijlaan, het parkbos met ovale vijver aan de noordzijde en het rondgaande pad achter het huis. De buitenplaats wordt omsloten door hoog geboomte. Door de aanleg van de rijksweg Arnhem - Zutphen (1979) en door de bouw van een woonwijk is de duidelijke visuele relatie tussen het dorp en de buitenplaats door middel van een zichtas op de kerktoren verdwenen.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven. De omgrenzing wordt aan de noordoostzijde door de Bronkhorsterweg bepaald, bij de overige zijden wordt de grens met het omringende weiland door de beplanting gevormd (meidoornhaag zuidoost, beukenhaag en jonge beplanting noordwest en zuidwest).
Waardering De HISTORISCHE BUITENPLAATS SPAENSWEERD is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang:
- vanwege het in oorsprong 17de-eeuwse hoofdgebouw dat in de eerste helft van de 19de-eeuw in neo-classicistische stijl is herbouwd;
- vanwege de eenvoudige aanleg in landschapsstijl uit de 19de-eeuw, waarin enkele neo-formele elementen uit het begin van de 20ste-eeuw te herkennen zijn;
- vanwege de historische en beeldbepalende ligging als vertikaal groenelement in het weidelandschap;
- vanwege de visuele samenhang tussen de complexonderdelen.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Historische aanleg | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bronkhorsterweg | 18 | – | 6971 JA | Brummen | – | – | Ja |
| Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
|---|---|---|---|
| Kastelen, landhuizen en parken | Bijgebouwen kastelen enz. | – | – |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | G | 5213 | – | Brummen |
| – | G | 5212 | – | Brummen |
| – | G | 3075 | – | Brummen |