Grotestraat 47, Bedum
Inleiding
Naast de kerk staat de in een Eclectische stijl opgetrokken R.K. PASTORIE uit 1857 die met de kerk verbonden is via een tussenlid. In 1886 werden de muren van het pand twee meter verhoogd en werd het dak vernieuwd. Aan de achterzijde werd in 1887 een serre gebouwd. In 1984/85 vonden er enkele wijzigingen plaats in het interieur; op de verdieping kwam onder andere een badkamer en op de begane grond een wc. De pastorie ligt direct aan de weg, aan de zuidzijde van de kerk; aan de voorzijde twee stoeppalen.
Omschrijving
De PASTORIE met aangebouwde schuur is opgetrokken in rode baksteen op een gepleisterd trasraam en heeft aan de voorzijde (westzijde) hoekpilasters. Het afgeknotte schilddak wordt aan de voorzijde gedekt door een zwart geglazuurde leipan en aan de achterzijde door een nieuwe pan, en wordt omsloten door een kroonlijst. Op de nok zijn nog slechts twee van de oorspronkelijk vier schoorstenen met kap over.
Het van een mezzanino voorziene pand heeft de hoofdentree in het doorgetrokken middenrisaliet van de westgevel, dat eindigt in een flauw hellend zadeldakje met kroonlijst. De entree wordt gevormd door een dubbele paneeldeur met halfrond bovenlicht van glas-in-lood (jaren dertig) en een natuurstenen stoep (drie treden hoog) ervoor met aan weerszijden een gepleisterd muurtje. Boven de entree een balkon met hek, bestaande uit twee houten hoekpijlers met een decoratief ijzeren, opengewerkt hekwerk ertussen. Het balkon wordt ondersteund door twee consoles die op hun beurt rusten op twee bakstenen profielkapitelen. Twee openslaande glasdeuren onder een getoogde strek, geflankeerd door twee gemetselde pilasters, verlenen toegang tot het balkon. Aan weerszijden van het middenrisaliet bevinden zich twee zesruits vensters met erboven twee halve tweeruits vensters, alle onder een strek. De zuidgevel heeft twee vensters (niet origineel). De oostgevel heeft een doorgetrokken middenrisaliet met flauw hellend zadeldakje, waarin zich een paneeldeur met tweeruits bovenlicht onder een strek bevindt en daarboven een openslaand zesruits venster onder een getoogde strek. Aan de linkerzijde van het risaliet bevinden zich twee van onderen dichtgezette zesruitsvensters met direct grenzend aan de onderdorpels twee keldervensters. Boven de twee vensters een half tweeruits venster en een blind half venster, die zich gespiegeld herhalen aan de rechterzijde van het risaliet. Aan deze zijde is een vijfhoekige serre aangebouwd van baksteen met decoratieve gootlijst, drie zesruits vensters en een negenruits venster (oorpronkelijk openslaande deuren), alle onder een rollaag.
De noordgevel van de pastorie heeft een zesruits venster met bovenin drie blinde half vensters en een doorgetrokken dakkapel onder een flauw hellend zadeldakje, met openslaand zesruits venster onder een getoogde strek. Aan de noordgevel is een L-vormig tussenlid gebouwd met plat dak en muizetandfries dat de pastorie met de kerk verbindt. Het heeft aan de noordzijde een paneeldeur onder een spitsboogvormig bovenlicht en aan de beide westzijdes een tweeruits venster met spitsboog en gemetselde boogtrommel. Aan de oostzijde bevinden zich twee spitsboogvensters.
De SCHUUR is aan de zuid- en oostgevel vastgebouwd en heeft een schilddak met één wolfeind, gedekt met een zwart geglazuurde Hollandse pan. De schuur heeft aan de noordzijde een afgesnoten hoek, een opgeklampte deur met rollaag en drie gietijzeren roosvensters. De oostzijde heeft een klein tweeruits venster en in de top twee zaadvensters; de zuidzijde is blind. De schuur gaat aan de westzijde over in een aangekapte gang, die vanuit de pastorie bereikbaar is.
Waardering
Pastorie met aangebouwde schuur van algemeen cultuur- en architectuurhistorisch belang
- als voorbeeld van een halverwege de 19de eeuw gebouwde pastorie in eclectische stijl met mezzanino uit 1886
- vanwege de sobere, maar afgewogen vormgeving
- vanwege de functionele relatie met de er naast gelegen kerk
- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van het exterieur
- vanwege de beeldbepalende ligging aan de Grotestraat
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Complexomschrijving
Inleiding
Complex bestaande uit een rooms-katholieke KERK "Maria ten Hemelopneming", een PASTORIE en een BEGRAAFPLAATS met ROUWKAPEL. De kerk is in 1880/81 gebouwd naar een ontwerp van architect A. Tepe in neo-gotische stijl, op de plaats van een oude kerk uit 1803. Aannemer bij de bouw was C. van Schaik uit Utrecht. De pastorie, die in de tijd van de oude kerk werd gebouwd, bleef bewaard. Dit uit 1857 daterende pand werd ontworpen door architect J.F. Scheepers uit Groningen. Op het terrein achter de kerk werd in de winter van 1876/77 de begraafplaats aangelegd, die in vier klassen werd verdeeld. In 1878 kreeg architect J. Balvert uit Pannerden opdracht een tekening te maken in gotische stijl van een rouwkapel. In 1880 werd de kapel gebouwd door dezelfde aannemer als van de kerk, C. van Schaik.
Kerk en pastorie zijn middels een tussenlid met elkaar verbonden en liggen beide aan de Grotestraat. De kerk ligt achteruit aan een iets verhoogd gelegen voorplein, dat van de straat gescheiden wordt door een bakstenen muurtje met pijlers en stalen buizen. Een stoep van baksteen vormt de entree tot het plein. Links van het kerkterrein loopt een pad naar achteren naar de begraafplaats.
Waardering
Complex, bestaande uit kerk, pastorie en begraafplaats van algemeen belang
- als voorbeeld van een coherent, doch uit verschillende bouwtijden bestaand rooms-katholiek complex uit de tweede helft van de 19de eeuw
- vanwege de esthetische kwaliteit van het ontwerp
- vanwege de hoge mate van gaafheid van het complex
- vanwege het sobere, maar verzorgde materiaalgebruik
- vanwege de beeldbepalende ligging aan de Grotestraat
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Pastorie(F) | Religieuze gebouwen | Kerkelijke dienstwoning | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Grotestraat | 47 | – | 9781 HB | Bedum | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | K | 4025 | – | Bedum |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1857 | 1857 | – | vervaardiging |
1886 | 1887 | mezzanino en serre toegevoegd | verbouwing |