Inleiding

VILLABOERDERIJ ontworpen in 1915 in opdracht van K. van der Tuuk door architect T. Reitsema uit Leens. Het in Overgangsstijl met Art Nouveau elementen opgetrokken voorhuis met hals heeft een hoofdschuur van omstreeks 1874. In 1873 is de oudere boerderij namelijk afgebrand door blikseminslag. De uit zeven vakken bestaande hoofdschuur is in 1936 door aannemer S. Rustema uit Baflo vergroot en gewijzigd in een tweekapsschuur, waarbij de achtergevel, de westgevel en een deel van de zuidgevel vernieuwd zijn. Aan de zuidgevel is in 1915 een STOOKHUT gebouwd. Op het achtererf bevindt zich een houten koetshuis dat vanwege onvoldoende kwaliteit buiten bescherming valt.

De boerderij ligt met de achterzijde naar de weg van Baflo naar Maarhuizen en heeft aan de voorzijde een vrij uitzicht onder andere op de doorgaande weg van Winsum naar Baflo. Het pand is deels omgracht en heeft een ruime tuin.

Omschrijving

Villaboerderij bestaande uit een voorhuis met hals en een tweekapsschuur met aangebouwde stookhut. Het deels onderkelderde VOORHUIS heeft gepleisterde gevels op een trasraam van gesinterde baksteen. Het samengestelde dak is gedekt met een rood geglazuurde tuile du Nord, heeft een hoge gemetselde schoorsteen en een houten goot. Een decoratief fries van rode baksteen tussen pleisterwerk siert de gevels. De verticale vensters hebben alle een gepleisterde latei, voor het merendeel met een rollaag van donkere baksteen erboven. De onderdorpels zijn van hout. Een gevelband van rode en donkere baksteen ter hoogte van de middendorpels verbindt de vensters op de begane grond. Het pand heeft twee risalerende geveldelen, het ene met een erker en het andere met een serre.

De hoofdentree bevindt zich in de oostgevel en bestaat uit een houten gelakte deur met Art Nouveau motieven en boven- en zijlichten van glas-in-lood. Een granito stoep met drie treden, van de tuin gescheiden door een gesinterd bakstenen muurtje deels afgedekt met geglazuurde bakstenen rollaag en deels met een concaaf gebogen gepleisterde dekband verleent de toegang. Boven de entree bevindt zich een gepleisterde plaquette waarop in Art Nouveau letters vergezeld door twee pauwen te lezen staat: De Blokken. Hierboven bevinden zich twee smalle vensters en een gedecoreerd fries, waarna de gevel eindigt in een plat dakje. De hoekgevel van de verdieping kraagt uit en heeft een afdekking van pleisterdecoratie.

Het risalerende gedeelte links van de entree heeft een driezijdige erker met twee hoge en twee lagere vensters en een decoratieve kraagsteen bij de overgang naar de tweede bouwlaag aan weerszijden. Boven de erker bevindt zich een balkon met een gemetselde balustrade voor een glasdeur met zijlichten. Het balkon wordt overkapt door een ruim dakoverstek, dat steunt op vier zuiltjes met fantasiekapiteel. Boven de overkapping verheft zich de in de loop der tijd van decoratie ontdane topgevel.

De zuidgevel heeft in het midden een aangebouwde houten serre op een trasraam van gesinterde baksteen. De serre heeft bovenlichten van glas-in-lood en heeft toegang tot de tuin via openslaande glasdeuren en een betonnen stoepje (twee treden) tussen twee muurtjes met gepleisterde dekband. De serre wordt afgesloten door een afgeknot schilddakje waarop zich een balkon met een houten hekwerk bevindt voor een glasdeur met boven- en zijlichten onder een latei. In de topgevel erboven, met strakke windveren, een klein venster. De gevels aan weerszijden van de serre hebben op de begane grond een H-venster en op de verdieping een dubbel zesruits venster onder een latei.

De westgevel heeft twee H-vensters en links ervan drie kleinere vensters met glas-in-lood met erboven nog eens drie vensters.

De HALS is net als het voorhuis gepleisterd en heeft een trasraam van gesinterde baksteen. Het dak is met muldenpannen gedekt en heeft een houten goot op klossen. Aan de oostzijde bevindt zich een rijk gedecoreerde entreepartij in een portiek met staande ellipsboog. Twee muurtjes van gesinterde steen met een gepleisterde dekrand markeren de ingang met daarop twee gepleisterde pilaren die de boog "ondersteunen". De boog wordt bovenin onderbroken door een gepleisterd deel met Art Nouveau motieven en wordt afgesloten door een rechthoekig vlak met blokmotief onder een latei met rollaag. Links van de entree bevindt zich een dubbel venster en rechts ervan een smal venster, allebei onder een latei. De westzijde van de hals heeft twee vensters, beide met een keldervenster eronder. Op het dakvlak bevindt zich aan deze zijde een dakkapelletje.

De aangebouwde, erachterliggende tweekapsSCHUUR is met uitzondering van de achtergevel opgetrokken in een licht gesinterde rode baksteen, en heeft twee schilddaken met wolfeinden. De noordgevel is opgemetseld in Noors verband in een gesinterde baksteen en heeft een rechthoekige goot. De daken zijn aan de zuidzijde gedekt met zwarte muldenpannen en voor de rest met golfplaat.

Het in 1936 vernieuwde linker deel van de zuidgevel van de tweekapsschuur heeft vier, twee bij twee geplaatste, drieruits vensters en een deur met bovenlicht. Naast de deur bevindt zich een aangebouwde stookhut, opgetrokken in een rode baksteen op een gesinterd trasraam, onder een plat dak met een goot op betonnen klossen. De STOOKHUT heeft een opvallende hoekschoorsteen met een dubbele gevelband van gele steen, die op het dak wordt ondersteund door een hellend muurtje met gepleisterde rand met zigzag motief. Twee ijzeren rondboogvensters bevinden zich aan de zuidzijde en één venster aan de oostzijde, alledrie met rolllaag en gepleisterde sluit-en aanzetstenen. Aan de westzijde een deur met bovenlicht onder een gepleisterde latei en een venster.

De achtergevel (noordzijde) van de schuur heeft twee bij twee bij elkaar geplaatste verticale drieruitsvensters tussen een lage dubbele staldeur, een enkele staldeur en twee hoge deeldeuren, waarvan er een vernieuwd is. Bovenin de gevel bevinden zich zes drieruits zaadvensters. De naam "de Blokken" staat in dertiger jaren letters boven de dubbele staldeur.

De oostelijke zijgevel van de schuur is vernieuwd en de westelijke heeft zes horizontale drieruitsvensters.

Het voorhuis heeft een rijk gedecoreerd, deels nog gaaf INTERIEUR, waarvan met name het tochtportaal en de hal van belang zijn. Het tochtportaal heeft een deels betegelde wand en cassettenplafond met gestileerde bloemmotieven. De tochtdeur heeft boven- en zijlichten die voorzien zijn van geëtst glas, gedecoreerd met bloemmotieven. De hal heeft een granito vloer en wanden met pleisterdecoraties en een cassettenplafond van hout en papier. De nog uit origineel houtwerk bestaande bordestrap heeft op de hoofdpijler een houten aapje, in zithouding, zijn kin ondersteunend met zijn linkerhand. Drie glas-in-loodvensters met geometrische motieven op de begane grond en drie op de overloop verlichten de bordestrap. De paneeldeuren die op de hal uitkomen hebben een houten omlijsting met kroon- en tandlijst.

Het interieur van de schuur is dusdanig gewijzigd dat het buiten bescherming valt.

Waardering

Villaboerderij uit 1915, bestaande uit een voorhuis met hals en een hoofdschuur met stookhut, van algemeen cultuur- en architectuurhistorisch belang

- als herinnering aan de grote bloei van de landbouw in de periode 1850-1940

- als voorbeeld van een rijk uitgevoerde villaboerderij uit het eerste decennium van deze eeuw

- vanwege zijn rijke detaillering en ornamentiek

- vanwege de esthetische kwaliteit van het ontwerp

- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van het exterier en delen van het interieur

- vanwege zijn beeldbepalende ligging, gezien vanaf de weg van Winsum naar Baflo.