Inleiding

PASTORIE, behorend bij de Nederlands Hervormde Kerk te Ouderkerk aan de Amstel. De pastorie werd gebouwd omstreeks 1880 in eclectische bouwtrant. De pastorie ligt ten noorden van de kerk. Het pand is teruggelegen ten opzichte van de Kerkstraat en is bereikbaar via een oprijlaan. De achtertuin van de pastorie grenst aan de Amstel. Omdat in oorsprong het verkeer over water even belangrijk was als het verkeer over de weg, kreeg de pastorie ook aan de Amstelzijde een monumentale gevel. De vensters waren in oorsprong voorzien van houten luiken. Door een sauslaag is het materiaal van de deuromlijstingen niet meer goed te zien, maar waarschijnlijk betreft het hier natuursteen (hardsteen).

Omschrijving

Op rechthoekig grondplan gebouwde pastorie, bestaande uit twee bouwlagen onder een afgeplat schilddak. De dakschilden zijn gedekt met zwarte kruispannen. De lengte-richting van het pand loopt evenwijdig aan de Kerkstraat. Het pand is opgetrokken in roodbruine baksteen boven een uitgemetselde plint. Tenzij anders vermeld bevatten de vensterassen getoogde vensters; op de begane grond met een rechthoekig houten schuifvenster en decoratief tegelwerk in het getoogde vulstuk, op de eerste verdieping met een houten schuifvenster met getoogd bovenlicht. De lekdorpels zijn van hout, de strekken boven de vensters zijn voorzien van een geaccentueerde sluitsteen met diamantkop. Op diverse plaatsen in het muurwerk zijn de schieters van sierankers zichtbaar. Op de hoeken van het pand zijn geblokte bakstenen lisenen aangebracht. De gevel wordt afgesloten door een rondomlopend fries met decoratief metselwerk in diverse tinten baksteen en een geprofileerde houten gootlijst.

De symmetrisch ingedeelde voorgevel (O) heeft een breedte van vijf vensterassen. De nadruk ligt op de middelste as: deze bevat op de begane grond de ingang, bestaande uit twee hardstenen treden, een rechthoekige houten deur met bovenlicht en een deuromlijsting met geblokte lisenen die een hoofdgestel dragen. Boven de ingang, op de eerste verdieping, bevindt zich een venster. In het dak wordt de middenas benadrukt door een houten dakkapel met fronton en klauwstukken. Aan weerszijden van de middelste vensteras bevinden zich geveldelen ter breedte van elk twee vensterassen. Deze bevatten in beide bouwlagen een venster.

De rechterzijgevel (N) bevat op de begane grond nog twee oorspronkelijke kleine rechthoekige houten vensters in het midden van de gevel. De keukendeur in deze gevel bevond zich in oorsprong meer oostelijk. Op de eerste verdieping bevindt zich in het midden een groot houten rondboogvormig venster met diamantkop in de strek.

De achtergevel (W) heeft een zelfde indeling en opbouw als de voorgevel. Alleen is de dakkapel aan deze zijde vernieuwd.

De linkerzijgevel (Z) heeft een breedte van drie vensterassen en bevat op de begane grond twee vensters (in de buitenste assen) en op de eerste verdieping drie vensters.

Waardering

De uit omstreeks 1880 daterende pastorie is van algemeen belang als historisch-functioneel hoofdonderdeel van het pastoriecomplex bij de Nederlands Hervormde Kerk te Ouderkerk aan de Amstel. Tevens is de pastorie van cultuur- en architectuurhistorisch belang als gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een pastorie uit het vierde kwart van de 19de eeuw op het Noordhollandse platteland in eclectische bouwtrant, als ook wegens de ensemblewaarde met de overige complexonderdelen en de nabij gelegen NH kerk.