Inleiding

Kampen bezat in de vorige eeuw twee weeshuizen: het Grootburgerweeshuis en het BURGERWEESHUIS dat in 1889-1891 in Eclectische stijl met overwegend Renaissance elementen gebouwd is naar ontwerpen van W. en F.C. Koch. Dit gebouw kwam op de plek van het Armenweeshuis te staan, waarvan een toegangspoortje uit 1627 aanwezig is gebleven naast het Burgerweeshuis (mon.nr. 23283).Het geheel staat op een straathoek aan de oude stadsgracht net buiten het oude centrum. Aan de linkerachterzijde (Z), aan het Bregittenplein, is nog een bouwdeel opgenomen in de bescherming; dit deel is een restant van de in 1903 gebouwde Bank van Leening, tevens achteringang van het Burgerweeshuis. Waarschijnlijk is in de jaren 1910/1920 aan de achterzijde van het Burgerweeshuis een verdieping toegevoegd; zo ook de ijzeren balkons en brandtrappen tegen de achtergevel en wellicht de veranda-overkapping. Op het achterterrein staan enkele kleine bijgebouwen. Deze hebben geen monumentale waarde en vallen buiten de bescherming. Hetzelfde geldt voor een groter gebouw op het terrein dat via een modern tussenlid is verbonden met de hoofdmassa.

Omschrijving

Het BURGERWEESHUIS uit 1889-91 is een pand in twee bouwlagen, opgetrokken op een min of meer U-vormige plattegrond, in rode machinale baksteen onder een samengesteld met leien gedekt dak. In de dakschilden aan de voorzijde staan smalle dakkapellen met spitsvormig dak en smeedijzeren bekroning.

Symmetrische voorgevel (NO) met drie hogere risalieten eindigend in schoudergevels met natuurstenen schouderstukken onder steekkappen. In de gevel meerruits vensters onder korfbogen met baksteendecoraties in de boogtrommels. De gevels zijn horizontaal geleed door gepleisterde banden, onder de vensters is een waterlijst aangebracht.

In het middenrisaliet is de met natuursteen omlijste entree geplaatst met op de verdieping een venster. In de geveltop bevindt zich een kleiner venster. De hoekrisalieten bevatten drie vensters op de begane grond en op de verdieping, in de geveltop een venster geflankeerd door twee kleinere vensters.

In de terugliggende delen drie vensters op de begane grond en de verdieping. In de linkerzijgevel (ZO) op de begane grond en de verdieping een rondboogvormige nis en muurankers. Het linker geveldeel ligt terug en heeft ter hoogte van de plint steunberen, smalle vensters op de begane grond, een groot meerruits venster op de eerste verdieping en drie smalle vensters onder de dakaanzet.

Aan de achterzijde een veranda onder een lessenaardak steunend op gietijzeren kolommen met basementen en eenvoudige kapitelen waartussen sierspanten. De verhoogde noordoostelijke achtergevel wordt beëindigd door een fors overstek; op alle verdiepingen meerruits vensters en dito deuren. Tegen deze gevel een gietijzeren brandtrap, steunend op gietijzeren kolommen, vergelijkbaar met die van de veranda.

Het INTERIEUR bevat onder andere een originele monumentale houten trap.

Het restant van de ACHTERINGANG uit 1903 bestaat uit een bakstenen gevel met smeedijzeren muurankers en onregelmatig getrapt oplopend tot enkele kantelen die afgedekt worden door zandstenen dekplaten. Links en rechts in de gevel iets naar voren springende entreepartijen, bestaande uit rondboogdeuren gevat in in verblendstenen trapgeveltjes, ook met zandstenen afdekplaten. Centraal bevinden zich trapsgewijs oplopende venstertjes (traplichten).

Waardering

Voormalig weeshuis van algemeen cultuur- en architectuurhistorisch belang:

- vanwege de oorspronkelijke functie van weeshuis

- vanwege de zichtbaar aanwezige lange geschiedenis van de Kamper weeshuizen

- vanwege de Eclectische bouwstijl met Renaissance motieven

- als beeldbepalende beëindiging van een gesloten gevelwand

- vanwege de redelijk hoge mate van uitwendige gaafheid