Inleiding

In hoofdzaak negentiende-eeuwse BOERDERIJ met ZOMERHUIS met een oudere kern is mogelijk in oorsprong als buitenplaats gebouwd. De boerderij staat op oude kaarten vermeld als de 'Hofstede Hoogkraan', een naam die het nog steeds draagt. Het huidige, in een aan het Neoclassicisme verwante bouwstijl opgetrokken woonhuisgedeelte is waarschijnlijk omstreeks 1875 gebouwd. In 1802 wordt de naam Pieter Rijnaard met 'Hoogkraan' verbonden. Het dwarsgeplaatste woonhuis heeft het karakter van een herenhuis met daarachter een voor Rijnland gangbaar langsdeel en zomerhuis. Dit zomerhuis is omstreeks 1900 toegevoegd, evenals de evenwijdig naast de boerderij staande WAGENSCHUUR. De entree tot het erf wordt gevormd door ijzeren TOEGANGSHEK met de naam 'Hoogkraan'. Het complex heeft een agrarische bestemming gehad tot 1950; daarna kreeg het een woonfunctie. 'Hoogkraan' is een beeldbepalend onderdeel van een reeks van historische boerenhofstedes in de Achthovenerpolder langs de Rijn, waar zich al lang geleden een permanente nederzetting van acht hofsteden bevond.

Omschrijving

Het hoofdgebouw (complexonderdeel 1) van het complex is samengesteld uit een monumentaal, onder schilddak staand woonhuisgedeelte met verdieping, dat met de voorgevel (zuidwest) gericht is naar de Rijn. Erachter staat een verdiepingloos bouwvolume onder een met riet gedekte kap en een tussenlid met zadeldak, dat de verbinding vormt met het voormalige, eveneens onder zadeldakstaande bedrijfsgedeelte. Dwars hierop, aan de noordwestzijde verbonden met het hoofdgebouw, staat een later aangebouwd zomerhuis onder zadeldak. De rechts (noordoost) van de boerderij staande wagenschuur (complexonderdeel 3) staat onder een gebroken zadeldak. Voor het woongedeelte ligt een restant van een landschappelijke aangelegde tuin met een Y-vormig gekromde vijverpartij en diverse monumentale bomen. Aan de westzijde rondom het zomerhuis ligt een recent formeel aangelegde tuin, welke voor bescherming van ondergeschikt belang is. Het erf wordt grotendeels door sloten omgeven en is aan de zuidwestzijde toegankelijk via een damwand met duiker, waarop het TOEGANGSHEK (complexonderdeel 2) is geplaatst. De oprijlaan buigt af richting het oosten naar de boerderij en de wagenschuur.

Waardering

Het boerderijcomplex is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde door de ontstaansgeschiedenis en omdat het een representatief voorbeeld is van een boerderij die het karakter heeft van een herenhuis in classicistische trant met een in hoofdzaak 19de-eeuws karakter en met een voor Rijnland gangbaar langsdeel, zomerhuis en bijbehorende landschappelijke tuinaanleg. De boerderij heeft architectuurhistorische waarde vanwege de bijzondere detaillering en samenstelling van het complex, de gaafheid van het exterieur, delen van het interieur en vanwege de compleetheid van het erfinrichting. Het complex heeft landschappelijke - en ensemblewaarde vanwege de situering in het vlakke en open polderlandschap, nabij de rivier de Rijn, waar het een belangrijk element is binnen een waardevolle boerderijenstrook. Tevens is sprake van ensemblewaarde door de sterke ruimtelijke, functionele en deels ook stilistische samenhang tussen de samenstellende onderdelen van het complex.