Inleiding

Het KLOOSTER van de paters Kruisheren is in 1904-05 opgetrokken in neogotische stijl maar ontwerp van C. Franssen. De uitbreiding van 1985 valt buiten de bescherming.

Omschrijving

Aan de linkerzijde van de Mariakapel bevindt zich het L-vormige klooster, dat met de kapel een rechthoekige voortuin omsluit achter het al genoemde smeedijzeren hekwerk tussen bakstenen pijlers. Het complex is tegelijk met de kapel tot stand gekomen en in 1939 en nogmaals in 1985 aan de achterzijde uitgebreid met onder meer een vleugel in Delftse Schooltrant. Het telt twee bouwlagen, gedekt met leien zadeldaken en is uit dezelfde materialen opgetrokken als de kapel. De linkervleugel heeft een topgevel met drie vensterassen en een neogotisch ingangsportaal. Deze vleugel telt acht traveeën, tot de aansluiting met de haaks gerichte, zes traveeën tellende vleugel die parallel aan de straat loopt. De detaillering is tamelijk eenvoudig met siermetselwerk in de gele speklagen en een ruitpatroon in de topgevel. De zesdelige stolpramen onder segmenttogen met siermetselwerk vullingen zijn in 1993 in kunststof vernieuwd, waarbij op de verdieping van de zesruits indeling is afgeweken. De daken hebben stenen dakkapellen met pirons. Het rationalistisch-neogotische karakter blijkt uit het aan de linkervleugel iets uitspringende trappenhuis en het onder een afzonderlijk tentdak gevatte trappenhuis aan de achterzijde. De latere vleugel is uit baksteen opgetrokken en heeft getoogde roederamen, smeedijzeren sierankers en een overbouwde plaats aan de tuinzijde.

Inwendig wordt het gebouw ontsloten door middengangen, met uitzondering van de parallel aan de weg gesitueerde vleugel, die beneden een brede gang aan de straatzijde heeft. De gangen hebben vlakke stucplafonds en op de begane grond een uit marmer en hardsteen bestaand zwart-wit-patroon. Alle kamers hebben eenvoudige neogotische paneeldeuren, deels met bovenlichten. De linkervleugel omvat aan de voorzijde het gastenkwartier met eigen trappenhuis, beneden ontvangkamers en boven logeerkamers. De trap heeft een houten neogotische trappaal. Achter het gastenkwartier bevindt zich het voormalige slotgedeelte met aan de tuinzijde de vroegere refter. Hier bevinden zich ook de voormalige priorskamer en een bibliotheek met rondom en in het midden gehoute kasten met eenvoudige sjabloonversiering. De bibliotheek is in 1947 van een houten galerij voorzien. Het trappenhuis aan de tuinzijde heeft terrazzo trappen en smeedijzeren leuningen met neogotische bekroning.

Aansluitend aan de kapel bevindt zich de sacristie met een eenvoudige, mogelijk vroeg negentiende-eeuwse eiken credens met deels porseleinen ladeknoppen. Boven de sacristie bevindt zich het nachtkoor der paters met neogotisch glas-in-lood en een moer- en kinderbinten plafond op vier van kopjes voorziene kraagstenen. De acht ramen stellen voor: Helena, Quiriacus, Beatus Luberthus, Theodorus de Cellis, Johannes de Eppa, Abbatulus, Innocentius II keurt de orde van het H. Kruis goed, Matthias apostel verschijnt aan baron De Merode (F. Nicoals, Roermond, 1916). Tegen de muren vier stel vroeg 19de-eeuwse koorbanken met drie en vier zitplaatsen en een overhuiving met gecanneleerde pilasters en rondboognissen. Op zolder de broederkamers.

In de achtervleugel bevindt zich thans de refter met eenvoudige eiken banken en een moer- en kinderbalken plafond. In de aansluitende ruimten waren oorspronkelijk werkplaatsen en wasserij gevestigd. De oude huistelefooninstallatie is als herinnering gehandhaafd.

Waardering

Het kloostergebouw is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een geestelijke ontwikkeling, namelijk de hernieuwde bloei van orden in de vroege twintigste eeuw en is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het klooster. Het is tevens van belang omdat de gebouwen de aanwezigheid en vorming van vele eeuwen kloostercultuur ter plaatse materialiseren. Het is architectuurhistorisch van belang vanwege de stijl, het bijzondere materiaalgebruik en de ornamentiek en is tevens van belang als voorbeeld van het werk van de architect Franssen.

Het heeft ensemblewaarden vanwege de samenhang van klooster en openbare kapel. Het is tevens van belang in samenhang met de gaafheid van de omgeving.