Ooldselaan 17, Laren

HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Huis Oolde. In structuur en deels in detail gaaf bewaarde aanleg met een Engelse en Franse tuin, die rond 1871 naar ontwerp van H. Copijn is uitgevoerd. Op het huis Oolde is de ontwerptekening uit 1871 van zijn hand aanwezig. Voor het realiseren van de aanleg is de vierkante gracht rondom het huis gedempt en voor het huis een lusvormige oprit rondom een gazon aangelegd, conform de ideeën van de landschapsstijl. Schuin op het huis staat, komende vanaf het dorp Laren, een 17de-eeuwse met eiken beplante toegangslaan (Ooldselaan). Door de open aanleg voor het huis wordt, net voor de bocht in de laan, een verrassend zicht op het huis verkregen. De glooiende aanleg in landschapsstijl met vijverpartij is direct ten westen van het huis geconcentreerd. Een padenpatroon van ellipsen en ovalen leidt om een gazon met solitairen en boomgroepen, de vijver en een aangrenzende sierweide met een rondgaande laan die wisselende zichten biedt op het park en het landschap. Vanaf het huis loopt een fraai doorzicht naar deze sierweide. Er is tevens een doorzicht over de grote, grillig gevormde vijverpartij met eilandje en een schiereilandje, waar een hondengrafje is. Aan het water staan treurbomen. Achter het huis ligt een gazon met rododendronaanplant (recent) en ten noordoosten van het huis een parkbosje met beuken en restanten van oude beukenlanen. De omringende omgeving wordt middels doorzichten bij het huis betrokken. Ten oosten van het huis ligt de bloementuin in symmetrische stijl, waarvan de rechthoekige structuur nog aanwezig is evenals een restant van de geometrische aanleg met buxus. Aan de oostzijde wordt het rechthoekige compartiment afgesloten door een rododendrongroep. De combinatie van een symmetrische tuin en een landschappelijke parkaanleg is karakteristiek voor de gemengde stijl. Links van de oprijlaan is de rechthoekige moestuin gesitueerd, deze staat voor het eerst op de Topografische Militaire Kaart van 1929-1935 op huidige plaats aangegeven. De moestuin is geheel omhaagd. De rechthoekige overtuin aan de oostzijde van de Ooldselaan bestaat uit een parkbos met een rondgaand pad en twee slingerende paden die elkaar kruisen.

Waardering

HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Huis Oolde van algemeen belang:

- vanwege de ouderdom;

- vanwege het laat 19de-eeuwse park met Engelse (landschappelijke) en Franse (symmetrische) tuin naar ontwerp van H. Copijn (1871) waarvan de hoofdstructuur nog gaaf herkenbaar is;

- als goed voorbeeld van een aanleg in gemengde stijl, die in de late-19de-eeuw in zwang was;

- als voorbeeld van een werk uit het oeuvre van tuinarchitect Copijn;

- vanwege de behouden elementen uit de formele periode, zoals de in aanleg 17de-eeuwse Ooldselaan en restanten van de enkele beukenlanen binnen de aanleg;

- vanwege de aanwezigheid van boomgroepen en solitairen uit de tijd van de aanleg;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke samenhang met andere onderdelen van de buitenplaats.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
513113
Complexnaam
Oolde
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Omschrijving van het complex

In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), TUINVAAS (3), KOETSHUIS MET PAARDENSTAL EN KOETSIERSWONING (4), TUINMANSWONING (6). Ten noordwesten van het dorp Laren in Gelderland ligt de historische buitenplaats Huis Oolde. De in oorsprong middeleeuwse havezate (toen 'Nyenhuis' geheten) werd in 1663 door bouwheer Goossen van Keppel vervangen door het huidige huis Oolde op enige afstand van de oude huisplaats. De Hottingerkaart uit 1783 geeft een schematische weergave van het omgrachte huis, een rechthoekig lanenstelsel met een rechte toegangslaan in de as van het huis en links daarvan een geometrische aanleg met vierkante vakken. De toegangslaan is thans nog aanwezig. Het huis was toen net verfraaid (1771) met een zandstenen ingangspartij waarin het alliantiewapen van de opdrachtgevers, Van Keppel en Van Heeckeren, is aangebracht. Ook de Topografische Militaire Kaart van ca.1850 toont het huis, nu met bouwhuis, gelegen binnen een vierkante omgrachting ontsloten middels de rechte toegangslaan (de Ooldselaan) die vanaf het dorp Laren schuin op het huis is geprojecteerd. Verder is er sprake van 'goede moestuinen, lanen met opgaande geboomte, weide en bouwland'. In 1871 ontwierp de tuinarchitect H. Copijn in opdracht van gravin Van Wassenaer Starrenburg een tuinaanleg, waarvan een tekening op het Huis Oolde bewaard is gebleven. Dit ontwerp in zogenaamde 'gemengde stijl', een combinatie van landschapsstijl met geometrische elementen, is in hoofdstructuur nog goed herkenbaar. Het kwam het huis, conform de ideeën van de landschapsstijl aan een lusvormig gazon te liggen. In dezelfde periode werd het koetshuis gebouwd en wat later de tuinmanswoning. In 1900 werd een groot deel van het ca. 500 ha. grote landgoed verkocht; de huidige grootte is 18,5 ha.

Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven.

Waardering

HISTORISCHE BUITENPLAATS HUIS OOLDE is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang:

- vanwege de ouderdom;

- vanwege het 17de-eeuwse blokvormige hoofdgebouw, dat in ca.1771 zijn huidige classicistische uiterlijk heeft gekregen;

- vanwege de historische tuin- en parkaanleg in gemengde stijl naar ontwerp van Copijn (1871);

- vanwege de visuele samenhang tussen de complexonderdelen.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Historische aanleg Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Ooldselaan 17 7245 PP Laren BY Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
X 162 Lochem
X 165 Lochem
X 164 Lochem
X 161 Lochem
X 166 Lochem
X 160 Lochem
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1871 1871 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Copijn, H. ; Utrecht tuinarchitect / landschapsarchitect
Naar boven