Omschrijving van het complex

In structuur en deels in detail gaaf bewaarde buitenplaats met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), TUINVAAS (3), KOETSHUIS MET PAARDENSTAL EN KOETSIERSWONING (4), TUINMANSWONING (6). Ten noordwesten van het dorp Laren in Gelderland ligt de historische buitenplaats Huis Oolde. De in oorsprong middeleeuwse havezate (toen 'Nyenhuis' geheten) werd in 1663 door bouwheer Goossen van Keppel vervangen door het huidige huis Oolde op enige afstand van de oude huisplaats. De Hottingerkaart uit 1783 geeft een schematische weergave van het omgrachte huis, een rechthoekig lanenstelsel met een rechte toegangslaan in de as van het huis en links daarvan een geometrische aanleg met vierkante vakken. De toegangslaan is thans nog aanwezig. Het huis was toen net verfraaid (1771) met een zandstenen ingangspartij waarin het alliantiewapen van de opdrachtgevers, Van Keppel en Van Heeckeren, is aangebracht. Ook de Topografische Militaire Kaart van ca.1850 toont het huis, nu met bouwhuis, gelegen binnen een vierkante omgrachting ontsloten middels de rechte toegangslaan (de Ooldselaan) die vanaf het dorp Laren schuin op het huis is geprojecteerd. Verder is er sprake van 'goede moestuinen, lanen met opgaande geboomte, weide en bouwland'. In 1871 ontwierp de tuinarchitect H. Copijn in opdracht van gravin Van Wassenaer Starrenburg een tuinaanleg, waarvan een tekening op het Huis Oolde bewaard is gebleven. Dit ontwerp in zogenaamde 'gemengde stijl', een combinatie van landschapsstijl met geometrische elementen, is in hoofdstructuur nog goed herkenbaar. Het kwam het huis, conform de ideeën van de landschapsstijl aan een lusvormig gazon te liggen. In dezelfde periode werd het koetshuis gebouwd en wat later de tuinmanswoning. In 1900 werd een groot deel van het ca. 500 ha. grote landgoed verkocht; de huidige grootte is 18,5 ha.

Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven.

Waardering

HISTORISCHE BUITENPLAATS HUIS OOLDE is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang:

- vanwege de ouderdom;

- vanwege het 17de-eeuwse blokvormige hoofdgebouw, dat in ca.1771 zijn huidige classicistische uiterlijk heeft gekregen;

- vanwege de historische tuin- en parkaanleg in gemengde stijl naar ontwerp van Copijn (1871);

- vanwege de visuele samenhang tussen de complexonderdelen.