Kruisbergseweg 2, Doetinchem
Omschrijving
THEEKOEPEL gesitueerd aan de oostzijde van de Kruisbergseweg in het arboretum van villa Ruimzicht.
De theekoepel is opgetrokken op een octogonaal plattegrond onder een tentdak bedekt met riet en voorzien van een houten piron waarop een windvaantje. Het dak is voorzien van twee half cirkelvormige dakkapellen, deze zijn tijdens de laatste verbouwing aangebracht. De gevels zijn gemetseld in kruisverband en voorzien van een plint uitgevoerd in hardsteen. De gevels worden aan bovenzijde afgesloten door een gemetselde uitkraging waarbij gebruik is gemaakt van verschillende kleuren baksteen. De gevel die evenwijdig loopt aan de Kruisbergseweg is een dichte gevel. Linksom gaand volgt dan een gevel met de ingang bestaande uit een houten deur met een stoep en een enkelruits raam. De daarop volgende gevel heeft twee gekoppelde draairamen en wordt gevolgd door drie identieke gevels die elk een centraal een vierruits stolpdeur bevatten met half cirkelvormig afgesloten bovenlicht. Het zevenruits bovenlicht heeft een gietijzeren tracering. De deur heeft aan weerszijden smalle tweeruits zijlichten voorzien van kleine half cirkelvormig afgesloten bovenlichten. De deuropeningen worden afgesloten door half cirkelboog met een sluitsteen uitgevoerd in drie kleuren baksteen.
De daar opvolgende gevel bevat een tweeruits stolpraam met een halfcirkelvormig afgesloten zevenruits bovenlicht voorzien van een gietijzeren tracering. Het raam heeft aan weerszijden twee smalle enkelruits zijramen voorzien van een half cirkelvormig afgesloten bovenlicht. De raamopening wordt op eenzelfde wijze afgesloten als de deuropeningen.
Het INTERIEUR is niet meer oorspronkelijk.
Waardering
THEEKOEPEL gesitueerd aan de oostzijde van de Kruisbergseweg en gelegen in het arboretum van villa Ruimzicht.
- Van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een theekoepel uit het begin van de twintigste eeuw. Het object valt op vanwege de gave verhoudingen, door de detaillering en door het gebruik van meerdere kleuren baksteen.
- Van stedebouwkundige waarde als onderdeel van een complex dat verder nog bestaat uit een villa en een tuinaanleg. Het object is van belang vanwege de beeldbepalende situering op een historisch belangrijke plek.
- Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming als uiting van een cultuur en sociaalhistorische ontwikkeling.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
COMPLEX bestaande uit de VILLA genaamd RUIMZICHT, het ARBORETUM en een THEEKOEPEL. Het geheel is gelegen in een bocht ten oosten van de Kruisbergseweg. De villa is in het midden van het terrein gesitueerd en de theekoepel ligt in de noordwestelijke hoek.
Ruimzicht zoals het er nu uitziet is tot stand gekomen door Dominee van Dijk (1830-1909) die zich in 1862 in Doetinchem vestigde. Hij kocht in 1868 de uit 1853 daterende villa Ruimzicht die hij liet inrichten als internaat voor zijn opleiding tot predikant. In 1885 vond er een uitbreiding plaats en werd het aantal leerlingen verhoogd van 50 naar honderd. Waarschijnlijk dateren de twee hoekpaviljoens en de achtervleugel uit deze periode. De opleiding is in 1952 naar Doorn verhuisd. Sinds 1954-1955 is het gebouw in gebruik door het Gemeentelijk Lyceum, tegenwoordig Rietveld Lyceum.
Op het terrein om de villa heen liet Van Dijk een arboretum (aangelegde bomentuin ten dienst van de wetenschap) aanleggen. In het arboretum bevinden zich momenteel meer dan 100 bomen waaronder ongeveer 50 verschillende boomsoorten en een landschappelijk aangelegde vijver. Bomen die sneuvelen door ziekten of stormen worden door de gemeente zoveel mogelijk vervangen door dezelfde soorten. Het is niet ondenkbaar dat het Arboretum vroeger groter was. Toen het geheel in 1952 aan de gemeente werd verkocht besloeg het oppervlak 13 hectare, tegenwoordig is het gebied 4 hectare groot.
De theekoepel dateert waarschijnlijk uit het begin van de twintigste eeuw en is opgetrokken op een octagonale grondslag. Het gebouw heeft speklagen en een rieten dakbedekking. Opvallend is het gebruik van verschillende kleuren baksteen. Het gebouw heeft dienst gedaan als conciergewoning en als studieplaats voor leerlingen in de eindexamenklas. Tegenwoordig is de theekoepel door een particulier intern verbouwd en geschikt gemaakt voor bewoning.
Waardering
COMPLEX bestaande uit de VILLA genaamd RUIMZICHT, het ARBORETUM en de THEEKOEPEL.
- Van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een internaat bestaande uit een hoofdgebouw met bijgebouw, gelegen in een tuin die is aangelegd als arboretum. Het complex vormt een waardevol historisch object.
- Van stedebouwkundige waarde vanwege de sterk beeldbepalende waarde van het complex voor Doetinchem. De villa is goed zichtbaar en heeft in combinatie met de oorspronkelijke tuinaanleg en de theekoepel een waardevolle uitstraling. Het geheel is van belang voor de instandhouding van een belangrijk stuk geschiedenis van Gelderland.
- Van cultuurhistorische waarde vanwege de betrokkenheid van Dominee van Dijk bij het complex. Het geheel is van belang vanwege de bestemming van het internaat als predikantenopleiding welke verbonden is met het religieuze leven in Nederland en Gelderland in het bijzonder.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Tuinkoepel | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Kruisbergseweg | 2 | – | 7009 BP | Doetinchem | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | O | 609 | – | Ambt-Doetinchem |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1900 | 1905 | – | vervaardiging |