Inleiding

DUBBEL HERENHUIS gebouwd tussen ca. 1860 en 1870 met een traditionele aan het neoclassicisme ontleende opbouw.

In de tweede helft van de 19de eeuw kwam Doesburg vanwege het levendige culturele klimaat veroorzaakt door de aanwezigheid van het garnizoen, het goedkope leven en de gezonde lucht in zwang als vestigingsplaats voor gepensioneerden, renteniers en oud-militairen. Zij lieten in de Koepoortstraat en omgeving herenhuizen in neoclassicistische trant bouwen of verbouwen. De Koepoortstraat kreeg mede hierdoor een statig en voornaam karakter. De nieuwe huizen kwamen in de plaats van oudere panden. Delen van de oudere panden zoals kelders en muren werden soms gehandhaafd. Ook Koepoortstraat 48-50 heeft kelders die gedeeltelijk uit de Middeleeuwen dateren. De twee middeleeuwse voorgangers van Koepoortstraat 48-50 hadden onderkelderde achterhuizen en stonden op ongelijke percelen, waarbij het linker veel smaller was. De oude perceelsgrens loopt midden door de rechter kelder van Koepoortstraat 50. Deze kelder ligt tussen twee middeleeuwse kelders en dateert dan ook uit de bouwtijd van de erboven gelegen herenhuizen, evenals overigens de gewelven van de beide oudere kelders. Het pand is gelegen in de aaneengesloten oostelijke gevelwand van de Koepoortstraat. Voor het pand ligt een klinkerstoep begrensd door een hardstenen band. Voor de deur bevindt zich een (vernieuwde) hardstenen plaat.

Omschrijving

DUBBEL HERENHUIS op een rechthoekig grondplan. De herenhuizen bevatten een kelder, twee bouwlagen en een zolderverdieping onder een plat dak met omlopende dakschilden, gedekt met gesmoorde opnieuw verbeterde Hollandse pannen. In het voor- en achterschild bevinden zich resp. twee en vier later aangebrachte dakvensters.

Het pand is opgetrokken in roodbruine baksteen, gemetseld in kruisverband. Het pand heeft een met hardstenen platen beklede plint en een houten hoofdgestel, bestaande uit een gekorniste architraaflijst en een gekornist fries, dat wordt afgesloten met een kroonlijst.

De symmetrisch ingedeelde VOORGEVEL telt vijf vensterassen en heeft een licht terugspringende middenpartij van één vensteras, waarin zich de ingangspartij met balkon erboven bevindt. De ingangspartij bestaat uit twee paneeldeuren gescheiden door een geprofileerde middenstijl op een hardstenen neut. De deuren bezitten samen één licht getoogd bovenlicht met glas-in-lood en zijn gevat in een geprofileerde omlijsting op hardstenen neuten. Boven de deur bevindt zich een balkon op geornamenteerde terracotta consoles voorzien van een houten balustrade met gietijzeren hekjes. De linker van de twee 6-ruits balkondeuren is vernieuwd. Ook de balkondeuren zijn gevat in één geprofileerde omlijsting.

Aan weerszijden van de middenpartij bevinden zich in de eerste en tweede bouwlaag twee licht getoogde, met strekken afgesloten vensters met resp. 8- en 6-ruits schuiframen. De kozijnen zijn voorzien van hardstenen onderdorpels en persiënnes met uitklapbaar onderdeel.

De symmetrisch ingedeelde ACHTERGEVEL wordt afgesloten met een houten hoofdgestel en heeft in het midden een rechthoekige éénlaags uitbouw. De uitbouw is in oorspronkelijke stijl vernieuwd, waarbij gebruik is gemaakt van de oude kozijnen. In de uitbouw bevinden zich twee dubbele paneeldeuren met ruiten en licht getoogd gedeeld bovenlicht, dat bij nr. 48 is voorzien van een vulruit. In de zijgevels van de uitbouw bevinden zich twee vensters. Links en rechts van de uitbouw bevinden zich dubbele 6-ruits tuindeuren met 3-ruits zijlichten en driedelig licht getoogd bovenlicht, waarvan het middendeel een 2-ruits raam met vulruit heeft. De tuindeur van nr. 48 is licht gewijzigd. Het is de bedoeling deze weer in oorspronkelijke staat terug te brengen.

Boven de uitbouw in het midden bevinden zich twee meerruits dubbele deuren met licht getoogd, gedeeld bovenlicht. Aan weerszijden van de deuren bevinden zich twee licht getoogde vensters met 6-ruits schuiframen.

Het INTERIEUR van beide panden bevat nog de oorspronkelijke indeling en heeft nog vele oorspronkelijke elementen zoals de gang met geornamenteerd stucplafond, marmeren vloer en plinten en een met een accolade-boog afgesloten marmeren leunplaat. Achter in de gang bevinden zich de wenteltrappen met binnenboom, voorzien van een houten leuning bestaande uit een gedraaide trappaal en spijlen met een geprofileerde handlijst. Nr. 48 heeft in het achterste deel van de gang een betegelde lambrizering afgesloten met een profiellijst. Onder de trappen bevinden zich de toegangen naar de gedeeltelijk uit de Middeleeuwen daterende kelders, waarvan de vlakke gewelven echter pas in de bouwtijd van de herenhuizen zijn geslagen. In de westelijke muur van de linker kelder van nr. 50 bevindt zich een kaarsnis. De kamers en suite bezitten rijk geornamenteerde stucplafonds, enkele marmeren schouwen, schuifdeuren, brede houten vloerplanken, vensterbanken en vouwblinden.

Waardering

DUBBEL HERENHUIS uit 1860-1870 met gedeeltelijk middeleeuwse kelders.

- van architectuurhistorische waarde als een goed en gaaf voorbeeld van een dubbel herenhuis met een traditionele, aan het neoclassicisme ontleende opbouw met gedeeltelijk middeleeuwse kelders.

- van stedenbouwkundige waarde vanwege de prominente ligging in de oostelijke gevelwand van de Koepoortstraat, gelegen in het beschermde stadsgezicht Doesburg.

- van cultuurhistorische waarde als uitdrukking van een bijzondere ontwikkeling nl. het ca. 1850 in zwang komen van Doesburg als vestigingsplaats voor renteniers, gepensioneerden en oud-militairen.