Harmenjansweg 8, Haarlem

Omschrijving

In overgangsarchitectuur uitgevoerd bouwblok met tien BEWAARDERSWONINGEN ter hoogte van twee bouwlagen met overstekende langskap. De kap heeft een geprofileerde houten gootlijst en is gedekt met zwarte Hollandse pan. Het muurwerk is opgetrokken in rode baksteen waarop zich ter hoogte van de verdiepingsvloeren eenvoudige muurankers bevinden. Horizontale banden in rode verblendsteen verbinden de hardstenen onderdorpels van parterre en verdieping en de eveneens in verblendsteen uitgevoerde ontlastingsbogen op de parterre. De woningen zijn steeds gespiegeld ten opzichte van elkaar geplaatst waardoor de voordeuren gekoppeld zijn. Elke woning bevat twee vensterassen die op de parterre bestaan uit een smalle voordeur en een groot venster. Op de verdieping bevindt zich boven de voordeur een smal vierruits venster met drieruits bovenlicht en boven het grote venster een dubbel vierruits venster met dubbel drieruits bovenlicht. Deze bovenlichten vallen ten dele onder de overstekende kap. Het grote venster was oorspronkelijk zesruits, maar is thans vervangen door een tweeruits exemplaar in aluminium. De voordeuren zijn net als de vensters op de parterre oorspronkelijk en bestaan uit verticale delen met zware smeedijzeren scharnieren.

Waardering

Het uit 1899-1901 daterende blok van tien bewaarderswoningen is van algemeen belang uit cultuurhistorisch en architectuurhistorisch oogpunt als oorspronkelijk onderdeel van het Haarlemse gevangeniscomplex.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
513317
Complexnaam
Koepelgevangenis Haarlem
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

GEVANGENISCOMPLEX op ommuurd terrein bestaande uit rond overkoepeld cellengebouw, een rechthoekig cellengebouw, een administratiegebouw, een directeurswoning, een adjunct-directeurswoning en een buiten de ommuring staand blok bewaarderswoningen. Het complex werd ontworpen door de rijksbouwmeester W.C. Metzelaar en kwam tot stand in de jaren 1899-1901. Het ronde overkoepelde cellengebouw ontwierp hij in navolging van het door zijn vader J.F. Metzelaar reeds in Breda (1886) en Arnhem (1886) toegepaste panopticum-principe. Het ronde cellengebouw werd gebouwd als strafgevangenis en fungeert thans als huis van bewaring. Het rechthoekige cellengebouw werd gebouwd als huis van bewaring en fungeert thans als jeugdhuis van bewaring. Onder de bescherming vallen de directeurswoning (A), het administratiegebouw (B), het ronde cellengebouw (C), de adjunct-directeurswoning (D) het blok bewaarderswoningen (E), de vebindingsgang (F), het tuinhek (G) en de ringmuur (H). Voor uitgebreid onderzoek en gedetailleerde beschrijving wordt verwezen naar de opgegeven literatuur van de Rijksgebouwendienst.

N.B. Het rechthoekige cellengebouw valt buiten de bescherming.

Omschrijving

Alle gebouwen zijn opgetrokken in baksteen en uitgevoerd in overgangsarchitectuur. Het ronde overkoepelde cellengebouw is verbonden met het administratiegebouw dat met de voorzijde is gekeerd naar het voorplein aan de Harmenjansweg; hierin bevindt zich de hoofdingang. De woningen voor de directeur en adjunct-directeur flankeren het centraal geplaatste administratiegebouw op diagonale wijze. De gebouwen zijn gegroepeerd aan de zuidzijde van het voorplein. De directeurswoning is via een overdekte passage (verbindingsgang) achter een buitenmuur verbonden met het administratiegebouw. Het blok bewaarderswoningen valt buiten de pleinbebouwing. Het staat direct ten noorden van de adjunct-directeurswoning evenwijdig aan de Harmenjansweg.

Waardering

Het Haarlemse gevangeniscomplex is uit cultuurhistorisch en architectuurhistorisch oogpunt van algemeen belang als overwegend gaaf bewaard en representatief voorbeeld van een rond 1900 gebouwde penitentiaire inrichting en vanwege de typologische waarde van het ronde cellengebouw.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Dienstwoning(K4) Woningen en woningbouwcomplexen Dienstwoning(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Harmenjansweg 8 2031 WK Haarlem Ja
Harmenjansweg 10 2031 WK Haarlem
Harmenjansweg 12 2031 WK Haarlem
Harmenjansweg 14 2031 WK Haarlem
Harmenjansweg 16 2031 WK Haarlem
Harmenjansweg 18 2031 WK Haarlem
Harmenjansweg 20 2031 WK Haarlem
Harmenjansweg 22 2031 WK Haarlem
Harmenjansweg 24 2031 WK Haarlem
Harmenjansweg 26 2031 WK Haarlem
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Woonblok
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
E 5903 Haarlem
E 5908 Haarlem
E 5909 Haarlem
E 5910 Haarlem
E 5907 Haarlem
E 5906 Haarlem
E 5905 Haarlem
E 5902 Haarlem
E 5901 Haarlem
E 5904 Haarlem
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1899 1901 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Metzelaar, W.C. ; Noord-Holland architect / bouwkundige / constructeur
Naar boven