Hazepaterslaan 5, Haarlem

Inleiding

Rond 1880 in eclectische trant gebouwde VRIJSTAANDE VILLA. Het pand ligt aan de noordzijde van de Hazepaterslaan.

De vrijstaande villa behoort tot het in 1873 door L.P. Zocher ontworpen plan voor aanleg en bebouwing van het Hazepatersveld. Het Hazepatersveld was een weiland, gelegen tussen de Dreef, Hazepaterslaan en Wagenweg, dat kort vóór 1873 door de gemeente Haarlem was aangekocht van de Doopsgezinde gemeente. De gemeente Haarlem stond voor ogen het weiland te transformeren tot een villapark en zij gaf hiertoe het bedrijf van L.P. Zocher's vader, J.D. Zocher & Co., de opdracht om een plan voor aanleg en bebouwing van het Hazepatersveld te ontwerpen.

In dit plan van aanleg, dat in 1873 gereed kwam, is een contrast zichtbaar tussen enerzijds de formele, stedelijke aanleg zoals die aan het Floraplein en de Dreef gedacht was en anderzijds de landschappelijke aanleg van het Florapark en een deel van de Hazepaterslaan.

In totaal waren er in het plan vijftig woonhuizen geprojecteerd. In de uiteindelijke uitvoering zouden er echter zesenvijftig worden gerealiseerd, waardoor er sprake is van een zekere verdichting van het oorspronkelijke ontwerp. Als eerste kwam de stedelijk aandoende eclectische bebouwing langs het Floraplein tot stand (1876-'77), gevolgd door de neo-renaissancistische woonblokken langs de Dreef (1880 en 1882). Het Florapark en het westelijk deel van de Hazepaterslaan raakten pas in de periode na 1880 met vrijstaande villa's bebouwd, nadat de in Engelse landschapsstijl ontworpen parkaanleg alhier was voltooid.

Deze vrijstaande villa aan de Hazepaterslaan behoort dus tot dat deel van het villapark dat in de Engelse landschapsstijl werd ontwikkeld. De parkaanleg is langs de Hazepaterslaan echter niet (meer) zo goed herkenbaar als in het Florapark.

De erfafscheidingen tussen de openbare weg en de percelen aan de Hazepaterslaan, Dreef en Florapark zijn bij de aanleg van het villapark in één uniforme stijl ontworpen. Deze oorspronkelijke erfafscheidingen zijn nog bij alle panden aanwezig, al dan niet deels opnieuw opgebouwd.

Omschrijving

Vrijstaande villa bestaande uit souterrain, bel-etage, verdieping en kapverdieping. Het geheel is gebouwd op een rechthoekig grondplan en wordt gedekt door een afgeknot schilddak bekleed met zwarte kruispannen.

Het pand is opgetrokken in rode baksteen op een natuurstenen plint. De gevels van het pand zijn rondom versierd met detailleringen in pleisterwerk, zoals omlopende horizontale banden van pleisterwerk. Ook zijn de sluit- en aanzetstenen in de strekken boven de vensters rondom, met uitzondering van de achtergevel, in sierpleisterwerk uitgevoerd. De strekken zelf bestaan uit rode en beige kalkzandsteen. Onder de houten kroonlijst bevindt zich omlopend een brede geprofileerde pleisterband. Langs de voorgevel is deze onder de daklijst gelegen pleisterband gedecoreerd.

De voorgevel (zuid) is met name rijk versierd met pleisterwerk. Het souterrain is hier volledig bepleisterd in natuursteenmotief. Tussen het souterrain en de bel-etage en tussen de bel-etage en de verdieping, bevindt zich langs de voorgevel een bepleisterde cordonlijst. De vier vensterassen brede voorgevel wordt voorts geleed door bepleisterde pilasterstellingen. De pilasters ter hoogte van de bel-etage zijn in rustica uitgevoerd, terwijl de pilasters ter hoogte van de verdieping een schacht met spaarveld hebben en worden bekroond door een Ionisch kapiteel. Onder de vensters op de verdieping bevindt zich een rechthoekig paneel van pleisterwerk versierd met halve balusters.

In de tweede vensteras vanaf links bevindt zich in de voorgevel de verdiept gelegen entree. Deze entree bestaat uit een houten voordeur met smeedijzeren sierrooster, bereikbaar door middel van een tien treden tellende natuurstenen trap. De vensters in de voorgevel zijn alle houten schuifvensters, op de verdieping voorzien van een T-profiel. De twee zijgevels van het pand (oost en west) zijn twee respectievelijk drie vensterassen breed. De zijgevels kennen, met uitzondering van enkele kleine vensters in de middelste vensteras van de westgevel, alleen blinde vensters.

De achtergevel (noord) is vier vensterassen breed en kent onder meer twee aan twee gekoppelde houten schuifvensters. De linker vensteras springt boven de bel-etage in.

De oorspronkelijke tuin rondom het pand is nog slechts deels aanwezig.

De villa bezit aan de straatzijde nog de oorspronkelijke erfafscheiding. Deze erfafscheiding bestaat uit een laag bakstenen muurtje afgedekt door een hardstenen plint, met daarboven op een smeedijzeren donkergroen geverfd sierhekwerk. De erfafscheiding wordt op twee plaatsen onderbroken voor een entree. Deze entrees bestaan uit een enkel en een dubbel openslaand hekwerk. De openslaande donkergroen geverfde hekwerken worden aan weerszijden gemarkeerd door een donkergroen geverfde gecanneleerde ijzeren zuil op een hardstenen basement. Het Corinthisch kapiteel van de zuil wordt bekroond door een goudkleurige dennenappel

Waardering

Villa van algemeen belang wegens architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde, alsmede wegens ensemblewaarde als onderdeel van het villapark dat sinds 1876 op de plek van het Hazepatersveld werd gerealiseerd.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
513380
Provincie
Gemeente
Plaats

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Woonhuis Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Hazepaterslaan 5 2012 HN Haarlem Den Hout (42) Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Villa
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
652 I 4854 A1 Haarlem
652 I 4854 A2 Haarlem
Naar boven