Inleiding

Op het landgoed "Boerskotten" gelegen LANDHUIS met GARAGE in gematigde Amsterdamse Schoolstijl uit 1927/28 en bijbehorende TUINKOEPEL uit omstreeks 1860. Het landhuis is in opdracht van het echtpaar H.J.G. Baurichter en E.J.H.M. Essink ontworpen door de Amsterdamse architect F.A. Warners.

Na zijn huwelijk in 1851 begon dr. Bernard Essink met de aanleg van het landgoed Boerskotten. De koepel, die door de vader van Bernard was overgenomen van C. Stork, is in 1868 op het landgoed gezet. Oorspronkelijk stond deze koepel op de Hakenberg waar hij door de timmerman Jan Wansink voor dominee Ter Kuile was gebouwd. De koepel en het landhuis vertegenwoordigen twee stadia in de typologische ontwikkeling van het fabrikantenbuitenhuis in Twente vanaf circa 1850 tot 1940. De Twentse fabrikantenbuitenplaats vindt zijn oorsprong in de koepels, jachtkamers en herenkamers bij de boerderijen op de landgoederen die in de loop van de negentiende eeuw door de fabriqeurs waren gesticht. De groei van de Twentse industrie maakte het de tweede generatie fabrikanten mogelijk vanaf circa 1890 de kleine dagverblijven te vervangen door of te verbouwen tot grotere zomerhuizen in onder architectuur aangelegde tuinen. In veel gevallen ging men pas na de Eerste Wereldoorlog over tot de bouw van permanent bewoonbare landhuizen zoals de villa Boerskotten.

Het huis staat op een verhoging in een landschappelijke tuin die is gecombineerd met een geometrisch aanleg voor de voorgevel (W) van het huis. Bij de entree van de oprijlaan aan de Haermansweg staan twee hekpijlers met lantaarns. De oprijlaan is geprojecteerd op de hoofdentree van het huis in het midden van de voorgevel en loopt rond de formele tuin. De tuinaanleg is, evenals het beeld van de jachtgodin Diana in de bosrand ten oosten van de Haermansweg, voor de bescherming van ondergeschikt belang. Een gemetselde tuinmuur verbindt de noordgevel van het huis met de zuidgevel van de garage. De theekoepel staat op een terpje langs de Haermansweg ten zuidoosten van het huis.

Waardering

Complex van landhuis met garage en tuinkoepel van algemeen cultuur-, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang:

- als voorbeeld van een Twents buitenhuis en oorspronkelijke oudere tuinkoepel

- vanwege de gematigde Amsterdamse Schoolstijl van het landhuis die kenmerkend is voor het oeuvre van de Amsterdamse architect F.A. Warners

- vanwege de ensemblewaarde van het complex in samenhang met de tuinaanleg

- vanwege de gaafheid van de verschillende complexonderdelen