Graauwedijk 61, Overschild
Omschrijving
ZAALKERK in sobere Waterstaatsstijl uit 1880 opgetrokken in een roodbruine baksteen op een iets uitspringend trasraam van roodbruine klinkers. Het aan de achterzijde (zuidoost) afgewolfde zadeldak, dat gedekt is met een zwarte Friese golfpan, heeft een gietijzeren goot op gemetselde klossen. De voorgevel (noordwest) met op de hoeken doorgetrokken pilasters met een gepleisterde afdekplaat, heeft in het midden een iets uitgebouwd torendeel dat wordt afgesloten door een plat dak met kroonlijst en rondom een houten opgewerkt hek; op het dak prijkt een houten torentje met ingesnoerde spits, bedekt met singels (oorspronkelijk leien) en bekroond door een windwijzer met vergulde haan. In het torendeel bevindt zich de hoofdentree bestaande uit een met stucwerk omlijste, dubbele paneeldeur met bovenin twee gietijzeren panelen, onder een halfrond gietijzeren bovenlicht met decoratieve roedenverdeling; voor de deur een aangesmeerde stoep (drie treden); boven de deur een gevelsteen met "Hervormde Kerk, gebouwd 1880", een gietijzeren rondboogvenster met roedenverdeling en in de top een ijzeren roosvenster. Aan weerszijden van de hoofdentree bevindt zich een rondboogvenster met een driehoekig gepleisterd vlak erboven. De beide zijgevels worden geleed door vijf gemetselde steunberen en vier gietijzeren rondboogvensters onder een uitspringende rollaag. De achtergevel heeft op beide hoeken een steunbeer en wordt geleed door vier pilasters, waarvan die op de hoeken zijn doorgetrokken; middenin de topgevel bevindt zich een gietijzeren roosvenster.
De CONSISTORIE is via een platte, deels in rode baksteen en deels in hout (niet origineel) opgetrokken hals verbonden met de achtergevel van de kerk. De consistorie bestaat uit bruinrode baksteen en heeft een met sneldekpannen (niet origineel) gedekt zadeldak en een deels vernieuwde goot op gemetselde klossen. De oostgevel heeft vijf T-vensters met bovenlicht met twee verticale roeden en een dichtgemetselde deuropening (niet origineel); de zuidgevel twee T-vensters en in de topgevel een ijzeren roosvenster; de westgevel drie dichtgemetselde vensteropeningen (oorspronkelijk T-vensters) en een deur (vernieuwd). Zowel deur als vensters hebben een rollaag als afsluiting.
In het INTERIEUR van de kerk zijn ondermeer van belang: de houten preekstoelkuip met aan één zijde een trap met decoratieve gietijzeren stijlen; het zeskantige klankbord; de houten lambrizering; de twee rijen houten kerkbanken; de kerkeraadsbanken links en rechts van de preekstoel; de houten orgeltribune met balustrade met decoratieve gietijzeren spijlen, steunend op twee ronde, gemarmerde houten zuilen; de orgelkas; het gepleisterde tongewelf met ijzeren trekstangen; het voorportaal met houten wanden en paneeldeuren.
Waardering
Nederlands hervormde zaalkerk uit 1880 met aangebouwde consistorie uit 1920 van algemeen vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde
- als gaaf voorbeeld van een hervormde kerk uit 1880 in de provincie Groningen
- vanwege de sobere, doch verzorgde vormgeving in Waterstaatsstijl
- vanwege het nog vrijwel gave interieur
- vanwege de functionele en ruimtelijke relatie met de ernaast gelegen pastorie
- vanwege de karakteristieke ligging aan de doorgaande weg, midden in het dorp
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Complex bestaande uit een Nederlands Hervormde KERK met aangebouwde CONSISTORIE en een PASTORIE. De kerk is in 1880 opgetrokken in een Waterstaatsstijl. In 1925 werd werd er een pastorie bijgebouwd naar een ontwerp van architect H.S. Buitenkamp uit Slochteren in Interbellum-architectuur. Toen de kerkelijke gemeente in 1919 zelfstandig werd, is aan de achtergevel van de kerk een consistorie gebouwd die via een kleine hals met de kerk werd verbonden. De pastorie werd met de beroeping van de eerste predikant in 1926 ingewijd. Kerk, consistorie en pastorie verkeren in redelijk gave staat. De consistorie is in 1989 uitgebreid met een portaal en een w.c. waarbij de hals is verbreed en de indeling gewijzigd. De kerk heeft nog haar oorspronkelijke interieur, alleen is het orgel na de oorlog opgeruimd en de klok verdwenen. De klok is in 1946 vervangen door een nieuwe. In 1957 is de schuur achter de pastorie verbouwd en uitgebreid met een buiten de bescherming vallende aanbouw. De pastorie is niet meer in het bezit van de kerk en is in gebruik als woonhuis.
Het complex is gelegen aan de doorgaande weg door Overschild, vlakbij het kruispunt met de Kanaal- en de Meerweg.
Waardering
Complex bestaande uit een Nederlands hervormde kerk met aangebouwde consistorie en een pastorie van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde
- als voorbeeld van een vrij jong Nederlands hervormd kerkelijk complex, met onderdelen uit drie verschillende periodes
- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van het complex
- vanwege de functionele en ruimtelijke relatie van de samenstellende onderdelen
- vanwege de karakteristieke ligging, midden in het dorp aan de doorgaande weg
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Consistorie | Religieuze gebouwen | Kerk en kerkonderdeel | oorspronkelijke functie | – |
Kerk | Religieuze gebouwen | Kerk en kerkonderdeel | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Graauwedijk | 61 | – | 9625 PB | Overschild | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Religieuze gebouwen | Kerk en kerkonderdeel | – | Zaalkerk |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | O | 1852 | – | Slochteren |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1880 | 1880 | – | vervaardiging |
1919 | 1920 | aanbouw consistorie | verbouwing |
1989 | 1989 | uitbreiding consistorie | verbouwing |