Omschrijving

HOOFDGEBOUW (Huis Millen). Aan de oostzijde van het omgrachte kasteelterrein is een bakstenen HUIS gesitueerd, bestaande uit vier gebouwen en twee poortgebouwen die gegroepeerd zijn rondom een langgerekte vijfzijdige binnenplaats. De woonvleugel bevindt zich aan de zuidoostzijde, waarop een poortgebouw (hoofdingang) met poortwachterswoning aansluit, vervolgens drie economiegebouwen afgesloten door een poortgebouw aan de zuidwestzijde. Tussen dit laatste poortgebouw en de woonvleugel staat een muur, zodat de binnenplaats geheel omsloten wordt. De 15de-eeuwse poortgebouwen en de kern van de woonvleugel vormen de oudste onderdelen, uitbreidingen aan het woonhuis vonden in de 16de eeuw en eind 17de eeuw plaats (1699 volgens jaartalankers), in de 18de eeuw de bouw van de koetshuizen (west) en in de eerste kwart van de 19de eeuw is de structuur van de binnenplaats tot stand gekomen, verdere aanbouwen in de loop van de 19de eeuw. De binnenplaats heeft een keienbestrating waarin een karrenspoor en goten zijn aangebracht. Voor het hele complex is het z.g. blindraam type in Empirestijl (vast bovenlicht en twee naar binnen draaiende raamvleugels) toegepast. De op rechthoekige grondslag opgetrokken WOONVLEUGEL bestaat uit twee bouwlagen van baksteen met mergelbanden onder een met leien gedekt zadeldak met topgevelbeëindiging van het zogenoemde Gelderse type aan de zuidzijde. Deze gevel draagt het jaartalanker 1699. De gevels zijn opgebouwd uit veldbrandsteen voorzien van een regelmatige vensterindeling met rechthoekige vensteropeningen, die met natuursteen zijn omkaderd. Centraal in de gevel aan de binnenplaatszijde (19de-eeuws) bevindt zich een dubbele toegangsdeur met bovenlicht in een hardstenen omlijsting. Links daarvan is een rond uitgebouwde traptoren uit 1838 die uitwending drie geledingen kent; gemarkeerd door waterlijsten en bekroond door een met leien gedekte helmdak met pinakel; rechts daarvan een rechthoekig met kwartrond aansluitend deel uit ca.1870. Het aansluitende op vierkante grondslag opgetrokken POORTHUIS met valbrugfront aan de oostzijde vormt van oudsher de toegang tot het kasteelcomplex. De poort heeft een rondboogvormige doorgang waarboven aan de voorzijde (oost), een laatgotische nis voor een heiligenfiguur en twee vensters onder de daklijst; ook aan de binnenplaatszijde zijn twee vensters en nog een klein venster. Inwendig een balkenzoldering, nissen in de zijmuren en sporen van een doorgang waarschijnlijk van de poortwachterwoning die aan de zuidzijde was gebouwd (zie sporen oostgevel). Aangrenzend de rond de binnenplaats gegroepeerde DRIE ECONOMIEGEBOUWEN ten dele uit ca.1700. Het gebouw aan de oostzijde bestaat uit twee bouwlagen onder een met Oud-Hollandse pannen gedekt dak. Op de begane grond dichtgemetselde getoogde poorten en een indeling met deuren en vensters, op de verdieping op regelmatige afstand van elkaar geplaatste meerruitsvensters. De noordelijke vleugel (fruitschuur) dateert uit 1825 (herbouw na brand in 1955) en bestaat uit een bouwlaag en heeft twee getoogde dubbele inrijdeuren, waarvan één voorzien is van glas. In deze vleugel is recent een ijzeren kapconstructie aangebracht waarvoor deze aan de achterzijde met steunberen is versterkt; dit element is voor de bescherming van ondergeschikt belang. Het gebouw aan de westzijde (koetshuizen) bestaat uit anderhalve bouwlaag onder een met rode Oud-Hollandse pannen gedekt dak. Alle vensters zijn gevat in een rechthoekige hardstenen omlijsting. De gevel aan de binnenplaatszijde kent een indeling van opeenvolgend van links naar rechts een deur, vier vensters waarvan twee met luiken, een getoogde nis (oorspronkelijke inrijdeur), een deur geflankeerd door vensters, twee getoogde dubbele inrijdeuren en twee vensters. Aan de westzijde wordt de vleugel beëindigd door een op rechthoekige grondslag opgetrokken POORT met valbrugfront aan oostzijde alwaar een gracht liep (thans gedempt). Dit was oorspronkelijk de hoofdtoegangspoort van de 15de-eeuwse voorburcht. De poort bestaat uit één bouwlaag met een rondboogvormige doorgang, die in ca.1800 is verhoogd met een verdieping onder een met leien gedekt spitsdak, waarvan thans het bovenste deel afgedekt is met een achtkantig tentdakje. Door de verhoging is de doorgang verlaagd met een rondboog. Inwendig een balkenzoldering, nissen (gekeepte nis) in de zijmuren en een zolder met stervormig balkenplafond, waarvan de spanten genummerd zijn met gebeitelde Romeinse cijfers. Aansluitend op het poortgebouw staat een bakstenen schuur met een blinde gevel aan de zuidzijde geleed door raamnissen op de verdieping. In het INTERIEUR van de woonvleugel is ondermeer van belang de hoofdindeling bestaande uit een overdwarse gang waarlangs kamers liggen; de eikenhouten vloeren; een gestucte schoorsteennis uit eerste kwart 19de eeuw (vervaardigd door Italiaanse stukadoors); in de grote kamer 'rechtszaal' een 18de-eeuwse eiken deuromlijsting in Lodewijk XV-stijl met wapenschild aan een zijde en een monogram (CT) aan de andere zijde, boven de deur een muurschildering van het gebouwencomplex.

Waardering

HOOFDGEBOUW (Huis Millen) van algemeen belang: - vanwege de ouderdom;

- vanwege de bouwgeschiedenis in combinatie met de cultuur-historische waarde;

- vanwege de twee 15de-eeuwse poortgebouwen en het hoofdgebouw dat vanaf de 16de-eeuw rondom een meerhoekige binnenplaats is opgetrokken;

- vanwege de aanwezige interieuronderdelen;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.