Inleiding

STADHUIS, 1912-1913, gebouwd in Neo-Renaissance stijl naar ontwerp van C.J. Duykers, gemeente-architect van Kerkrade.

In 1934 aanbouw van rechthoekig volume aan achtergevel, breder dan oorspronkelijke raadhuis. Deze aanbouw sluit aan op winkelbebouwing aan rechterzijde stadhuis. Het ontwerp voor deze aanbouw is eveneens van architect C.J. Duykers. Het interieur is in 1961 en 1962 geheel verbouwd.

Omschrijving

Vrijstaand stadhuis met rechthoekige plattegrond. Het pand heeft een souterrain en twee bouwlagen onder schilddak met leien in maasdekking. Geprofileerde dakgoot op consoles. Dakkapellen met spitse leien dakjes en nokpion. Achtzijdig klokkentorentje met drie dubbele ui-vormige bekroningen en windvaan in koper. Gevels in rode baksteen, metselwerk in kruisverband. Natuursteen plint, dorpels en lateien.

Symmetrische voorgevel met middenrisaliet van drie traveeën met in tweede laag corintische pilasters. Risaliet eindigt in trapgevel met klauwstukken, gemeentewapen in nis, fronton en leeuw als bekroning. Centrale hoofdentree met aan weerszijden een pilaster en bekroond met hardsteen fronton met hierin SPQK en Anno 1912. Een rechthoekige houten deur met rondboogvormig bovenlicht met verticale roedeverdeling. Entree bereikbaar via tweezijdig opgaande toegangstrap met hardstenen balustrade met verzwaarde hoekpunten, waarop stenen vazen. Tweede ingang onder bordes met rondboogdeur van omstreeks 1962. Rondboogvensters in souterrain met rechthoekige houten kozijnen, hebben sluitstenen met leeuwenkop. In eerste bouwlaag rondvormige vensters met roedeverdeling op consoles, in tweede laag segmentvormige kozijnen, eenvoudige consoles. In risaliet vensters zonder roedes van omstreeks 1962. Decoratief metselwerk in de vulstukken, sluitstenen in de vorm van hoofden. Geveldelen aan weerszijden risaliet twee vensters breed. Horizontale geleding d.m.v. plintaccentuering, cordonlijsten, verspringende dakgoot-kroonlijst op consoles. Zijgevels met kleinere trap-topgevels met nokpionnen. In rechterzijgevel zes rondboog vensteromlijstingen in souterraingedeelte, waarvan enkele blind en enkele met houten luik. In eerste bouwlaag rechthoekige vensters waarvan één blind met rondboogvormige vulstukken met aanzet en sluitstenen. In tweede laag rechthoekige vensters met segmentboogvormige vulstukken, waarvan één blind. Boven tweede travee een topgevelachtige dakkapel met omlijsting, speklagen en consoles.

Aanbouw breder dan het oorspronkelijk stadhuis. In drie bouwlagen met schilddak, smalle stalen vensters gegroepeerd per vier traveeën. Betonlateien. In voorgevel rechterdeel van aanbouw vier venstertraveeën breed, vensters eerste en tweede laag met roedes en derde laag met glas-in-lood. Rechterzijgevel van aanbouw blind en sluit aan op winkelbebouwing. Achtergevel in midden drie traveeën met in derde laag een loggia, links gevel uitspringend met acht traveeën, tweede laag met roedes en derde laag negen traveeën met glas-in-lood. Rechts van loggia eveneens acht traveeën, alleen in derde laag negen traveeën en roedes.

Linkerzijgevel is twaalf traveeën breed, in derde laag acht traveeën. Linkervoorgevel van aanbouw is twee venstertraveeën breed, betonluifel boven entree. Vensters in derde bouwlaag met roedeverdeling. In linkerzijgevel oorspronkelijke stadhuis vijf vensters in souterrain, waarvan één blind. In eerste bouwlaag drie grote vensters waarvan een blind en twee kleine, blinde vensters. In tweede bouwlaag vijf blinde vensters en een topgevel/dakkapel.

Interieur: enkel in de raadzaal, negen glas-in-lood vensters in de achter/zuidgevel van de uitbouw uit 1934, van F.G. Nols uit 1954, en vier glas-in-lood vensters eveneens van F.G. Nols in de frontgevel van stadhuis (uitbouwgedeelte rechts). Deze glas-in-lood vensters zijn vooralsnog op grond van de ouderdom uitgesloten van bescherming. Zolder met houten kapconstructie, beschoten, tweede kleinere zolder met torenconstructie van klokkentorentje.

Waardering

Het stadhuis van Kerkrade is van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een bestuurlijke en typologische ontwikkeling. Het stadhuis bezit architectuurhistorische waarde als voorbeeld van het oeuvre van stadsarchitect C.J. Duykers, vanwege de toegepaste bouwstijl en de ornamentiek. Ensemblewaarde ontleent het raadhuis aan zijn situering aan de Markt en daarmee van bijzondere betekenis voor het aanzien van Kerkrade. Het voormalige stadhuis is tenslotte van algemeen belang op grond van de grote mate van architectonische gaafheid van het exterieur en de typologische en architectuurhistorische zeldzaamheid.