Inleiding:

Groep van twee belendende KANTOORPANDEN met twee bijbehorende HERENHUIZEN gebouwd op een deel van het in 1903 uitgegeven bouwkavel van de gedempte Westerhaven (1854-1902). Het geheel is in drie fasen gebouwd, respectievelijk in 1908, 1911 en 1930 in Overgangsstijl met bloemmotieven in Jugendstil, in opdracht van firma 'Wambersie en Zoon Carg. en Exped'.

N.B. Vanaf de jaren 50 zijn delen van de afzonderlijke panden verbouwd door achtereenvolgens: architectenbureau Vermeer en Herwaarden, B. Hooykaas & Zoon, architectenbureau Lelieveldt en een grondige verbouwing in 1978 door architectenbureau Van den Broek en Bakema.

Omschrijving:

De kantoorpanden zijn deels met drie en deels met vier bouwlagen en een kelderverdieping/souterrain boven een rustica natuurstenen plint opgetrokken, gedeeltelijk in natuursteen en gedeeltelijk in witte verblendsteen met natuurstenen lateien, sluitstenen, venster- en waterdorpels en frontons. De panden hebben behalve platte dakdelen, bedekt met mastiek, verschillende dakvormen (zadel- en schild-), bedekt met grijze pannen. De vensters en de deuren zijn van hout.

Het oudste deel (1908) bestond oorspronkelijk uit twee herenhuizen met een tussenliggend kantoor van negen vensterassen breed.

De gevelcompositie van de herenhuizen is, aan weerszijden van het tussenliggende kantoor, gespiegeld: de travee boven de ingang loopt aan weerszijden door in een ronde toren. Het ernaast gelegen brede bouwdeel wordt afgesloten door een schilddak. De panden hebben geheel rechts en links een ingangspartij bestaande uit een rechthoekige houten deur met een vensteropening voorzien van smeedijzeren siertraliewerk. Naast de deur een smal venster, eveneens met siertraliewerk, en een natuurstenen vensterdorpel. Direct boven de deur een natuurstenen waterdorpel waarboven in een rondboog een drielichtvenster met natuurstenen vensterstijlen. In het rechter pand bevindt zich links van de ingang een souterrainwoning met twee rechthoekige souterrainvensters, eveneens met smeedijzeren siertraliewerk, en geheel links de ingang: een houten deur met siertraliewerk. Naast de deur rechts een smal venster met siertraliewerk en een natuurstenen dorpel. Op de begane grond hebben beide panden drie rechthoekige vensters. Op de eerste verdieping boven de ingang hebben beide herenhuizen een rechthoekig venster met getoogde natuurstenen omlijsting, hiernaast een erker met in het linker pand twee rechthoekige vensters en in het rechter pand één groot drielichtvenster. Boven de erker in het rechter pand een natuurstenen balkon en in het linker pand: tussen de natuurstenen pijlers een balustrade van hout. In de drieledige gevelpui achter het balkon bevinden zich in beide panden identieke dubbele balkondeuren. Hiernaast een smal rechthoekig venster. Op de derde verdieping twee smalle vensters boven de deur en in de brede travee ernaast vier smalle vensters, waarboven een natuurstenen fronton. Het ernaast gelegen ronde torentje is rondom gedecoreerd met tegeltableaus en een gedecoreerde natuurstenen band.

Het kantoorgedeelte is zo goed als symmetrisch, met in het midden een monumentale ingang en aan weerszijden vier vensterassen. Geheel rechts wordt de symmetrie doorbroken door een dienstingang, conform de ingangspartij van de ernaast gelegen woning. Onder in de plint zijn per vensteras twee kleine - alleen bij de smalle vensters één - rechthoekige souterrainvensters aangebracht, beschermd door siertraliewerk.

De tweeledige vensters op de begane grond en de eerste verdieping zijn getoogd. De getoogde kozijnen op de verdieping zijn vervangen door rechthoekige kozijnen. Op de tweede verdieping zijn de vensters gekoppeld, smal en rechthoekig. Tussen de vensters, direct onder een uitkragende bakgoot, zijn gekleurde tegeltableaus in de gevel aangebracht. De gekoppelde vensters worden bekroond door natuurstenen frontons. In het midden bevindt zich boven de vensteras van de ingang en de ernaast gelegen smalle vensterassen één breed fronton. In deze middenpartij bevindt zich op de eerste verdieping een eenvoudige erker. De ingang, iets inpandig, bestaat uit een dubbele houten deur met een rondboog bovenlicht. Boven de ingang is in het natuursteen een bloemdecoratie aangebracht. Boven de smalle vensters links van de ingang: "ANNO" en rechts: "1908". De links hiernaast gelegen uitbreidingen van respectievelijk vijf en twee vensterassen breed, berusten op dezelfde vormprincipes. Hier is de gevel boven een plint van natuursteen opgetrokken in witte verblendsteen. Het direct op het oudste deel uit 1908 grenzende bouwvolume heeft in de plint, onder de twee grootste getoogde vensters, kleine souterrainvensters met siertraliewerk. Op de begane grond getoogde vensters met gemetselde rollagen en natuurstenen sluitstenen. Op de verdieping zijn de getoogde vensters vervangen door rechthoekige vensters. Ook hier gemetselde rollagen en natuurstenen sluitstenen. Op de tweede verdieping zijn de twee uiterst linkse vensters onder één breed fronton gesitueerd. Tussen de overige vensters, direct onder de bakgoot bevinden zich gekleurde tegeltableaus. Het fronton is conform de natuurstenen omlijsting boven de ingang gedecoreerd met bloemmotieven in Jugendstil. Helemaal links een dienstingang, conform het ernaast gelegen pand. Dit deel wordt afgesloten door een zadeldak. In het meest linker, twee traveeën brede, bouwvolume zijn de vensters afwijkend vormgegeven: op de begane grond een groot vierledig venster onder een natuurstenen latei en geheel rechts een rechthoekige (gemoderniseerde) ingangspartij. Op de eerste en de tweede verdieping rechts grote rechthoekige vierledige vensters en links twee rechthoekige vensters met natuurstenen lateien. In het hoger opgetrokken geveldeel geheel links twee kleine vierkante vensters onder een latei. De achtergevel is sober met getoogde vensters op de begane grond en rechthoekige vensters met gietijzeren lateien op de verdiepingen. Van het oorspronkelijke interieur is weinig bewaard gebleven. In de kelder van het oudste bouwdeel is nog een waterkering met massieve ijzeren deuren aanwezig, die de kelder van het pand bij hoogwater beschermt.

Waardering:

Voormalig scheepvaartkantoor met bijbehorende herenhuizen uit het begin van de de twintigste-eeuw van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde, alsook van belang vanwege de historisch-functionele relatie met het vanouds door scheepvaartkantoren bepaalde 'Nieuwe Werk' of Scheepvaartkwartier.