Inleiding

In de oostelijke hoek van het oude centrum van Grave bevindt zich het voormalige SOCIETEITSGEBOUW 'De Graafsche Poort', een langgerekt, vrijstaand, eclectisch bouwwerk uit 1876. In 1978 is het pand gerestaureerd. De achtergelegen tuin is enkele jaren later voor het grootste deel bebouwd. Het pand (zonder de restanten van de tuin) is gelegen binnen het beschermde stadsgezicht van Grave.

Beschrijving

Het tweelaags gebouw heeft een rechthoekige plattegrond en wordt gedekt door een schilddak met oud Hollandse pannen. De symmetrisch opgezette voorgevel met middenrisaliet en hoeklisenen heeft zeven vensterassen. De begane grond is in blokverband gepleisterd en wordt afgesloten met een geprofileerde cordonlijst; de beletage is in handvorm baksteen opgetrokken en wordt bekroond door een gestuct fries met een geprofileerde, ter hoogte van risaliet en lisenen door consoles ondersteunde, houten blokgoot. In de risaliet is op de begane grond een getoogde paneelvleugeldeur met gietijzeren roosters en handgrepen opgenomen. Op de etage worden een tweetal gekoppelde T-vensters met gestucte, geprofileerde omlijsting en een kuif, door een segmentboognis omvat. Er boven is op het fries de tekst: "sociëteit" aangebracht. In de as van de risaliet is op het dak een dakkapel met piron en rondboogvenster geplaatst. In de overige vensterassen zijn op de beletage T-schuifvensters in gestucte, geprofileerde omlijstingen met kuiven en hardstenen dorpels, geplaatst. Op de begane grond bevinden zich eenvoudige, door een middenstijl gedeelde vensters.

De zijgevels en de achtergevel zijn opgemetseld in handvorm baksteen. In de achtergevel zijn op de etage T-schuifvensters aangebracht. Tegen deze gevel staat over de gehele breedte een gietijzeren veranda, die correspondeert met het vloerniveau van de beletage. De eenvoudig gedetailleerde gietijzeren kolommen dragen een lessenaardak, belegd met golfplaat.

In het interieur leidt een houten trap naar de beletage, waar over de gehele breedte van het gebouw een feestzaal is gesitueerd. Het plafond heeft stucdecoraties.

Waardering

Het sociëteitsgebouw is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als voorbeeld van een sociaal-economische en culturele ontwikkeling, namelijk de stichting van gebouwen voor ontspanning door de plaatselijke elite in het bestaande stedelijk weefsel en als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het ontspanningsgebouw. Het heeft architectuurhistorische waarde vanwege de eclectische stijl. Tevens is het waardevol vanwege het bijzondere materiaalgebruik en de ornamentiek. Het object heeft ensemblewaarde als onderdeel van een groter geheel, dat cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van nationaal belang is. Het gebouw is belangrijk vanwege de gaafheid van het ex- en interieur.