Inleiding

UNIVERSITEITSGEBOUW (Hygiënisch Laboratorium), gebouwd in 1893 in opdracht van de Rijksgebouwendienst aan de Catharijnesingel, uitgevoerd in Hollandse neorenaissance, naar ontwerp van Rijksbouwmeester J. van Lokhorst.

Omschrijving

Laboratorium met in hoofdopzet twee evenwijdige vleugels tussen topgevels, evenwijdig aan de Catharijnesingel, verbonden door twee wat inspringende haaks hier op staande vleugels die een binnenplaats omsluiten. Aan de linkerzijde zijn twee achtzijdige traptorens toegevoegd. Het in oranjerode baksteen opgetrokken laboratorium heeft twee bouwlagen, het geheel onder een samenstel van zadeldaken gedekt met leien en dakkapellen uitgevoerd als Vlaamse gevels. De 13 traveeën brede voorgevel heeft een drie traveeën brede sterk uitspringende middenrisaliet, waarin de ingang is gesitueerd, opgenomen in een pilasterstelling, waarboven een gevelsteen met stichtingstekst, geflankeerd door twee vrouwenbeelden met symbolen van scholing en twee lezende kinderen, het geheel bekroond met een driehoekig fronton met beeldmerk van de Utrechtse Universiteit en tekstband "SOL IUSTITIA ILLUSTRA NOS", daarboven in de natuurstenen boogvulling van de vensters van de tweede bouwlaag het rijkswapen en beeltenis van regentes Emma en koningin Wilhelmina. De kruisvensters van de eerste bouwlaag hebben geprofileerde vensterneggen en lateien, op de tweede bouwlaag natuurstenen kruisvensters met terugliggende boogtrommels met tegeltableaus of natuurstenen reliëfs welke namen van wetenschappers dragen, omkranst met bloemen, in de boogtrommels van de middenrisaliet afbeeldingen van laboratorium-werkzaamheden. De zijgevels hebben dezelfde uitwerking in hoofdlijnen als de voorgevel. De gevels aan de binnenplaats zijn uitgevoerd in gele baksteen met banden van oranje baksteen, ontlastingsbogen en boogvelden eveneens versierd met oranjerode baksteen.

Interieur met op de begane grond ter ontsluiting van kamers en laboratoria een U-vormige gang met kruisgewelven in gele baksteen, schoongemetselde wanden geleed door pilasters van profielsteen en lambrisering met tegels. De gangen van de verdieping zijn meer sober uitgevoerd. Hal met origineel trappenhuis verlicht door natuurstenen kruisvensters met als biforium uitgevoerd met glas-in-lood ingevulde, bovenlichten.

Waardering

Universiteitslaboratorium van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als stijlzuiver en gaaf voorbeeld van Hollandse neorenaissance en vanwege de rijkdom aan detaillering en vanwege de architectuurhistorische waarde als onderdeel van het oeuvre van rijksbouwmeester J. van Lokhorst.