Crijocora, Apeldoorn

Inleiding

Grote vrijstaande VILLA, gelegen aan de westzijde van de Mr. van Hasseltlaan. De villa is gebouwd in 1889 in een stijl die invloeden vertoont van de Neo-Renaissance en het Neo-Classicisme. Het pand heeft een drietal namen gehad, die over elkaar heen geschilderd zijn op de voorgevel onder de vensters van de verdieping en nog maar gedeeltelijk leesbaar zijn. De eerste naam is 'BRA..TE ...E', de tweede naam is 'VILLA GERARDINA' en de derde en laatste naam is 'CRIJOCORA'.

Vóór 1936 is aan de linkerzijde van het pand een serre toegevoegd.

Omschrijving

Het in kruisverband gemetselde, bakstenen pand is opgetrokken op vierkante grondslag en telt twee bouwlagen onder een met gesmoorde platte Friese pan gedekt afgeplat schilddak. Het pand heeft een gepleisterde plint, waarvan het onderste, licht uitspringende, gedeelte een frijnslag heeft. De plint is afgedekt met een waterlijst ter hoogte van de onderdorpels van de vensters. Een waterlijst bevindt zich ook ter hoogte van de onderdorpels van de vensters op de verdieping. De gevels hebben een zware gepleisterde cordonlijst en worden afgesloten met een hoofdgestel, waarvan de kroonlijst is uitgevoerd als houten bakgoot, ter plaatse van de voorgevel ondersteund door geprofileerde consoles. Het pand heeft gepleisterde hoekblokken met diamantkop op de hoeken van de gevels en de dagkanten van de gevelopeningen. Ter plaatse deze hoekblokken bevat het metselwerk een halfsteens rollaag. De vensters op de begane grond hebben een getoogd bovenlicht en worden ontlast door een anderhalf steens segmentboog met gepleisterde aanzet- en sluitstukken. De vensters op de verdieping zijn recht afgesloten en hebben als ontlasting een anderhalf steens strek, eveneens met gepleisterde aanzet- en sluitstukken.

De symmetrisch ingedeelde VOORGEVEL bevat op de begane grond vier vensters met enkelruits bovenlicht en op de verdieping vier T-vensters met enkelruits bovenlicht. De vensters hebben zonnerakken. Onder de middelste vensters op de verdieping zijn de namen aangebracht. De voorgevel van de serre tegen de linker zijgevel heeft boven een gepleisterde bakstenen borstwering een vierlicht met bovenlichten bezet met meerkleurig glas-in-lood. Het dakvlak bevat een dakkapel met 2-ruits raam in een omlijsting van gesneden pilasters die een fronton dragen.

De LINKER ZIJGEVEL bevat rechts een houten serre op rechthoekig grondplan onder een met gesmoorde platte Friese pan gedekt schilddak. De linker zijgevel van de serre heeft boven een gepleisterde bakstenen borstwering een vierlicht met bovenlichten bezet met meerkleurig glas-in-lood. Links van de serre heeft de gevel een kruisvenster met enkelruits onder- en bovenramen. De verdieping heeft links een T-venster, waarvan de luiken zijn verwijderd, en rechts een gewijzigd en ten behoeve van de serre ingekort venster. Het dak heeft twee niet oorspronkelijke dakkapellen.

De ACHTERGEVEL heeft op de begane grond in het midden een niet oorspronkelijke uitbouw. Links daarvan een enkelruits stolpvenster met gedeeld bovenlicht. Rechts een 2-ruits stolpdeur met gedeeld bovenlicht. De verdieping bevat links een venster dat is ingehakt in een voormalig blindvenster, in het midden ter hoogte van het trapbordes een enkelruits stolpraam met gedeeld bovenlicht en rechts een tot toegang verbouwd venster naar een niet oorspronkelijk balkon. Onder de architraaf heeft de gevel nog twee kleine vensters waarvan het linker is ingehakt. De achtergevel van de serre heeft links een 2-ruits stolpdeur en rechts een enkelruits onderraam. De bovenlichten bevatten meerkleurig glas-in-lood.

De symmetrisch ingedeelde RECHTER ZIJGEVEL bevat in het midden op de begane grond de entree, bestaande uit een houten deur met twee glaspanelen waarvoor een gietijzeren deurrooster en een enkelruits bovenlicht. Links hiervan bevat de gevel een blindvenster, rechts een enkelruits schuifvenster met dito bovenlicht. De verdieping heeft links ene blindvenster en in het midden en rechts een T-venster met enkelruits bovenlicht.

Het interieur bevat onder meer stucplafonds met rijke middenornamenten, een houten gesneden tochtportaal, een houten trap met gedraaide balusters, waarvan er een deel is verwijderd, en een marmeren vloer. Deze is wel oorspronkelijk, maar herplaatst en deels verzaagd. De stucornamenten zijn vrijwel zeker afkomstig van het atelier Silberling & Zoon te Amsterdam-Sloterdijk. In de woonkamer bevinden zich van elders afkomstige geschilderde wandtapijten uit 1906 van de Limburgse schilder jhr. Robert Graafland (1875-1940). De schilderingen zijn een kopie van de wandtapijten in het stadhuis van Maastricht.

De villa heeft een ruime voor-, zij- en achtertuin. In de achtertuin staat linksachter een follie.

Waardering

VILLA met invloeden van de Neo-Renaissance en het Neo-Classicisme uit 1889.

- Van architectuurhistorische waarde als goed bewaard gebleven voorbeeld van een villa waarvan de ornamentiek is beïnvloed door de Neo-Renaissance en door het Neo-Classicisme. Het pand valt op door hoogwaardige esthetische kwaliteiten, het materiaalgebruik en de rijke ornamentiek. Karakteristiek zijn onder meer de symmetrische indeling van de voorgevel en de nog aanwezige restanten van belettering tussen beide bouwlagen. Er is sprake van een ensemblewaarde als onderdeel van de villawijk de Parken.

- Van stedenbouwkundige waarde door de situering aan de Mr. van Hasseltlaan op de kop van de Prinsesselaan, waarop de architectuur ook is afgestemd. De Mr. van Hasseltlaan bezit nog een in vrij gave staat bewaard bestand aan historische huizen, die tezamen met de vele particuliere en openbare groenelementen een aantrekkelijk, waardevol straatbeeld vormen.

- Van cultuurhistorische waarde als herkenbaar element uit een maatschappelijke ontwikkeling. Het pand is gebouwd als huisvesting van de nieuwe en kapitaalkrachtige stedelijke elite, die zich bij voorkeur vestigde in kapitale villa's in ruim opgezette romantisch aangelegde villawijken. De Parken behoort tot de grootste en oudste villawijken van dit type in ons land en de aanleg droeg er toe bij dat het aanzien van het dorp en de sociale gelaagdheid van haar bevolking sterk veranderde.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
514484
Complexnaam
Crijocora
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Grote vrijstaande VILLA met FOLLY in de achtertuin, gelegen aan de westzijde van de Mr. van Hasseltlaan. De villa is gebouwd in 1889 in een stijl die invloeden vertoont van de neorenaissance.

De folly, geplaatst links achter in de tuin, dateert van 1 oktober 1898 en is op genoemde datum aangeboden door de burgemeester bij de Oranjeoptocht.

Waardering

Villa uit 1889 met folly uit 1898.

- Het complex heeft ensemblewaarde vanwege de combinatie van villa met folly.

- Het complex heeft cultuurhistorische waarde vanwege de aanwezigheid van de folly.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Folly Kastelen, landhuizen en parken Tuin, park en plantsoen oorspronkelijke functie
Woonhuis Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Mr. Van Hasseltlaan 27 7316 DJ Apeldoorn Parken Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
H 8597 Apeldoorn
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1889 1889 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Graafland, R. (Robert) ; Gelderland schilder / tekenaar / graveur
Naar boven