Inleiding

STADSPARK uit 1876 met BRUG en HERINNERINGSBANK.

Met de aankoop in 1874 van het landgoed De Pasch door Hendrik Christiaan van der Houven van Oordt (1837-1903) werd de eerste en belangrijkste impuls tot de aanleg van de grootschalige villawijk De Parken gegeven.

De grote toeloop van welgestelden, vaak renteniers uit de voormalige koloniën, fabrikanten en hoge ambtenaren, vroeg aan het einde van de 19de eeuw steeds meer ruimte. Met de verkaveling van het landgoed De Pasch werd getracht in deze ruimtebehoefte te voorzien.

Van der Houven was fabrikant, grootgrondbezitter en dijkgraaf van de Veluwe. Hij kocht het landgoed van 7 ha. voor f 85.000,- en beloofde een wandelpark van 4 bunder aan te leggen en de grond voor de infrastructuur gratis aan de gemeente af te staan. Van der Houven zou zelf 6 villa's bouwen en de overige grond als bouwgrond verkopen. Op 23 oktober 1875 werd een groot deel van de bouwterreinen verkocht aan de bouwondernemer C.J. Emming uit Zutphen. Of Emming als projektontwikkelaar ook zelf verantwoordelijk is voor de bebouwing van het terreinen of dat hij de grond weer heeft doorverkocht is niet duidelijk.

Op 7 november 1874 kreeg Van der Houven toestemming van Koning Willem III om het aan te leggen park Oranjepark te noemen. De Zutphense landschapsarchitect H.H. Hogeweg (1799-1881) werd gevraagd een ontwerp te maken. Hij en zijn zoon wonnen met hun ontwerp op 17 april 1875 op de Tuinbouwtentoonstelling te Amsterdam een prijs.

Het Oranjepark is in 1876 aangelegd en daarna aangeboden aan de gemeente Apeldoorn voor een symbolisch bedrag van 4.000 gulden. Koning Willem III en de toenmalige burgemeester J.A. van Hasselt waren op 13 mei 1876 bij de feestelijke inwijding van het park aanwezig. Het park is aangelegd met als doel de omliggende bouwgrond aantrekkelijker te maken en zodoende een hogere grondprijs te creëren.

Waardering

Stadspark bestaande uit een aanleg (A), zitbank (B) en verkeersbrug (C).

- Van stedebouwkundige waarde door de situering aan de zuidwestrand van de Parken als onderdeel van een bijna doorgaande groenzone, bestaande uit een viertal parken, die tezamen met de vele particuliere groenelementen een aantrekkelijk, waardevol beeld vormen.

- Van cultuurhistorische waarde als herkenbaar element uit een maatschappelijke ontwikkeling. Het park is aangelegd temidden van de huisvesting van de nieuwe en kapitaalkrachtige stedelijke elite, die zich bij voorkeur vestigde in kapitale villa's in ruim opgezette romantisch aangelegde villawijken. De Parken behoort tot de grootste en oudste villawijken van dit type in ons land en de aanleg droeg er toe bij dat het aanzien van het dorp en de sociale gelaagdheid van haar bevolking sterk veranderde.

- Van cultuurhistorische waarde als eerste van de vier stadsparken in de wijk de Parken.