De Paddestoel, Apeldoorn
Inleiding
Deze opvallend vormgegeven, vrijstaande VILLA, oorspronkelijk genaamd De Paddestoel, is gelegen aan de westzijde van de 2e beukenlaan op de hoek met de Zwarte Kijkerlaan. De villa is in 1925, in opdracht van de heer en mevrouw J. v.d. Meer, gebouwd in een stijl die is beïnvloed door de expressionistische architectuur van de Amsterdamse School. Ontwerper was de architect Pieter Dijkstra van het Apeldoornse architectenbureau Gruno-Gelre. De vormgeving doet denken aan een grote paddestoel. Het paddestoel-motief komt ook terug in de vormgeving van het tuinhek en in het interieur in de detaillering van de trapleuning. Voorheen waren verschillende ramen voorzien van gebrandschilderd glas waarin het paddestoel-motief verwerkt was. Dit is in de oorlog vernietigd en daarna vervangen door glas in lood, echter zonder het paddestoel-motief.
Omschrijving
Het in halfsteens verband gemetselde bakstenen pand is opgetrokken op een nagenoeg vierkante grondslag en telt één bouwlaag onder een kap. Het pand is op de hoeken van de vierkant voorzien van anderhalfsteens brede, licht gebogen steunberen. Het tentdak is gedekt met riet en heeft een overstek met consoles. De lijn van de hoekkepers is licht gebogen. De schoorsteen waarin de vorm van het huis herhaald wordt, is gesitueerd op de nok. De kap heeft aan twee zijden een dakkapel met een liggend draairaam, op één zijde een uitsparing waarin een balkondeur met aan weerszijden een draairaam met een bovenlicht, en op één zijde een steekkap waaronder een beschoten topgevel.
De VOORGEVEL heeft in het midden een risalerend deel waarin een veranda onder een korfboogvormige opening met een brede twee-steensstrek. Terugliggend in de gevel een houten stolpdeur met éénruits bovenpaneel en aan weerszijden zijlichten waarin draairamen. Boven de veranda zit een balkon dat aan voorzijde wordt afgesloten door twee lage, bakstenen pilaren voorzien van een dekplaat met tussen de pilaren twee horizontaal geplaatste ijzeren stangen. Het balkon is toegankelijk via een houten paneeldeur met enkelruits middenpaneel. Aan weerszijden zit een draairaam voorzien van een smal bovenlicht. Op de begane grond bevindt zich rechts in de gevel een staand glas in lood raam met aan bovenzijde een rollaag en aan onderzijde een geglazuurde lekdorpel. Tegen het raam is een ijzeren decoratie aangezet met vier grote noppen. Links in de gevel bevindt zich een staand draairaam met bovenlicht (valraam) voorzien van een horizontale ijzeren stijl, een luik voor het onderraam en aan de bovenzijde een rollaag.
De asymmetrisch ingedeelde RECHTER ZIJGEVEL heeft links een uitbouw eindigend in een beschoten topgevel die aan onderzijde voorzien is van vier rustklampen en in het midden een decoratieve middenstijl heeft met rechts hiervan een vierkant draairaam waarin een glas in lood venster en een houten luik. Het geheel wordt afgesloten door knelplanken. Op de begane grond is in het midden van de uitbouw de ingangspartij gesitueerd bestaande uit een bakstenen stoep, een brede houten deur met decoraties en een kleine spitsboogvormige uitsparing waarin een glas in lood venster. Aan weerszijden van de deur een verticale rollaag. De deur wordt geflankeerd door half hoge pilaren op spitsboog vormige grondslag, opgebouwd uit verticale bakstenen met erboven smalle glas in lood vensters waarlangs aan weerszijden een verticale rollaag loopt. Het geheel wordt afgesloten door een luifel. Rechts in de gevel een draairaam met bovenlicht dat voorzien is van een horizontale ijzeren stijl en een luik voor het onderraam. Het raam heeft lekdorpeltegels en aan bovenzijde een rollaag.
De ACHTERGEVEL heeft in het midden een entree bestaande uit een bakstenen stoep en een houten paneeldeur met een eenruits bovenpaneel en wordt aan de bovenzijde afgesloten door een rollaag. Links in de gevel een draairaam met lekdorpel en een houten luik, aan bovenzijde voorzien van een rollaag. Rechts in de gevel een kleine erker gevormd door twee schuin op elkaar staande muren afgedekt door gepotdekselde houten latten. In de erker twee draairamen met in het midden een decoratieve houten middenstijl die wordt doorgezet in baksteen in het eronder gelegen muurtje. De ramen hebben elk een houten luik en zijn aan onderzijde voorzien van een dubbele bakstenen lekdorpel. Onder het raam zijn de muren overhoeks gemetseld in stroken.
De LINKER GEVEL heeft links in de gevel een erker als in de achtergevel. Rechts is vrij hoog een liggend twee ruits raam gesitueerd met een rollaag aan de bovenzijde en een lekdorpel. Onder het raam is de muur voorzien van siermetselwerk.
Het INTERIEUR is vrij gaaf bewaard gebleven en bevat onder meer een stookplaats met rood geglazuurde en zwarte tegels betegelde mantel afgedekt door een marmeren plaat en geflankeerd door kwartzuilen waarvan de schacht bekleed is met verticaal georiënteerde gele bakstenen en het kapiteel met rode baksteen. Verder bevat het interieur o.m. een houten hoek-dressoir, houten tussendeuren, houten vloer, een houten casetteplafond en kolenhok in de bijkeuken.
Het tentdak wordt gedragen door een kapconstructie met Philibertspanten. Onder de kap is de schoorsteen naar het midden (nok) toe gesleept. Het huis is deels onderkelderd.
De villa is vrij gelegen in een ruime tuin die aan straatzijde is afgesloten door een vrij laag tuinhek met vierkante pilaren afgedekt door een rode plaat met tussen de pilaren twee verticaal geplaatste houten latten.
Waardering
Opvallend vormgegeven VILLA uit 1925 met invloeden van de Amsterdamse School.
- Van architectuurhistorische waarde als goed en vrijwel gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een villa met ornamentiek beïnvloed door de Amsterdamse School. Het pand valt op door de typische vormgeving en de grote aandacht voor detaillering in de ornamentiek. Karakteristiek zijn onder meer het gebogen rieten dak op Philibertspanten, de glas in lood ramen, de steunberen, de ingangspartij en de erkertjes. De hoofdvorm van het huis is geïnspireerd op een paddestoelvorm en de detailleringen zijn hiervan afgeleid, waardoor het huis een uitzonderlijk en ongewoon karakter heeft gekregen.
- Van stedebouwkundige waarde door de situering op de hoek van de 2e Beukenlaan en de Zwarte Kijkerlaan. Dit gebied kenmerkt zich door vrijstaande grote huizen, temidden van openbare en particuliere groenelementen.
- Van cultuurhistorische waarde als herkenbaar element uit een maatschappelijke ontwikkeling. Het pand is gebouwd als huisvesting van een nieuwe en kapitaalkrachtige stedelijke elite die zich bij voorkeur vestigde in villa's in ruim opgezette romantisch aangelegde villawijken.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Woonhuis | Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
2e Beukenlaan | 44 | – | 7313 AS | Apeldoorn | Indische Buurt | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | – | Villa |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | S | 1039 | – | Hoog Soeren |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1925 | 1925 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Dijkstra, P. (Pieter) ; Gelderland | architect / bouwkundige / constructeur | – |