Inleiding

WOONBARAK, in begin 1944 voor de huisvesting van polderwerkers gebouwd. Het is het enig overgebleven exemplaar van oorspronkelijk vijf bakstenen barakken voor 'manschappen', die deel uitmaakten van het kamp "Marknesse" (Dorp B). Het betreft hier de middelste van de drie die aan de Oudeweg stonden. De bakstenen barak is gebouwd in opdracht van de Directie van de Wieringermeer afdeling Noordoostpolderwerken, naar ontwerp van de Bouwkundige Afdeling van dezelfde dienst. De barak was oorspronkelijk verdeeld in een ruimte met gemeenschappelijke voorzieningen en wooneenheden, die bestonden uit een voorkamer en een slaapzaal voor 12 personen met stapelbedden. Het was de bedoeling dat de wooneenheden later als eengezinswoning ingericht zouden worden, wat echter nooit is gebeurd. Het gebouw heeft onder meer nog gediend als postkantoor en tuinbouwschool voordat het in 1974 een functie als verenigingsgebouw kreeg. De inwendig verbouwde barak bevat anno 1997 naast het verenigingsgebouw nog één woning. Het gebouw staat vergezeld van een kleine schuur die deel uitmaakte van de oorspronkelijke opzet van het barakkencomplex. Een uitbouw aan de zuid-westgevel is van jongere datum en valt evenals het inwendige van de voormalige woonbarak buiten de bescherming van rijkswege. De barak behoort tot de oudste nog bestaande bebouwing in de Noordoostpolder.

Omschrijving

Vanuit een rechthoekige plattegrond, in schone baksteen opgetrokken, langgerekt en verdiepingloos gebouw onder een met opnieuw verbeterde Hollandse pannen gedekt zadeldak. Alle gevelopeningen zijn rechtgesloten en staan in de langsgevels met de bovendorpel tegen de uit wit geschilderde planken bestaande gevelrand. De vensters zijn voorzien van uit grèstegels samengestelde onderdorpels. Zuid-oostelijke langsgevel met van links naar rechts: een vierkant venster met twee zesruits schuiframen en middenstijl, een smaller zesruits venster (de helft van het vierkante venster), een deur met laag bovenlicht, een vierkant venster met roedenverdeling, wederom een vierkant venster en een zesruits venster. Het geveldeel hier rechts van bevat zes combinaties van een vierkant en een smaller venster als die in het linker deel van de gevel. Een smal venster wordt telkens gevolgd door een smal venster en een vierkant venster door een tweede vierkant venster. Eén combinatie van een vierkant en een smal vensters ligt in een iets terugliggende gevelpartij. De indeling van het rechter deel van de gevel is onregelmatig. Rechts van een smal venster staat een identiek venster, dat is gekoppeld aan een deur met laag bovenlicht. De dubbele deur met geheng rechts hiervan staat eveneens onder een bovenlicht. Het rechter deel van het gebouw bevat een woning met rechts van een zesruits venster een klein (toilet)venster, een deur onder laag bovenlicht en een vierkant venster, waaruit de oorspronkelijke roedenverdeling is verdwenen. - In de noord-westelijke kopgevel (G. Lokkenstraat) staan twee zoldervensters onder rollaag. - De zuid-oostelijke kopgevel bevat twee vensters met kruisramen en de opgeschilderde vermelding W 35. - In de zuid-westelijke langsgevel van rechts naar links een vierkant en een smal, dichtgemetseld venster, een deur met zij- en bovenlicht, twee vierkante vensters waarin een tussenstijl en twee zesruits schuiframen, twee door kruisramen en platen vervangen deuren met drieruits zijlicht en bovenlicht met andreaskruis, vervolgens een dubbele deur met gedeeld bovenlicht, een vierkant venster als de hiervoor genoemde en een eveneens onder een bovenlicht met andreaskruis staande, door een kruisraam vervangen voormalige deur. De rechthoekige uitbouw onder plat dak is van jongere datum en valt buiten de bescherming van rijkswege. Links van de uitbouw een vierkant venster als de overige, twee door vensters met kruisramen vervangen deuren als de overige, een vierkant venster met gewijzigd rechter raam, een dubbele deur onder gedeeld bovenlicht en een nog wel aanwezige deur enkele deur onder een luchtrooster op de plaats van het bovenlicht met andreaskruis. Vervolgens een loodrecht op de gevel staand muurtje dat een schuurtje met de barak verbindt. Links van het muurtje de woning met een venster en een deur met boven- en zijlicht. De ramen in de voor- en achtergevel van de woning zijn gewijzigd. In het achtertuintje van de woning staat een vanuit een rechthoekige plattegrond opgetrokken, door middel van het muurtje met de woning verbonden schuurtje onder met opnieuw verbeterde Hollandse pannen gedekt zadeldak. De schuur bevat een deur in de naar de woning gerichte kopgevel. De aanzetten van de geveltoppen zijn uitgemetseld. Een uit de zuid-westelijke kopgevel van het schuurtje stekende schoorsteen rust op als consoles fungerende uitmetselingen. Op de schoorsteen staat F 26 in geschilderde letters. Tegen het schuurtje staat een houten aanbouw onder lessenaarsdak.

Waardering

De woonbarak is van algemeen belang vanwege de grote cultuurhistorische waarde.

- De voormalige barak heeft grote cultuurhistorische waarde als relict uit de pionierstijd van de Noordoostpolder en als laatste tastbare herinnering aan het barakkenkamp Marknesse.

- Het gebouw is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de ruime mate van gaafheid van het exterieur.

- Het gebouw is bovendien van groot belang vanwege de functionele en typologische zeldzaamheid.