Inleiding

HERENHUIS uit 1912, in Chaletstijl gebouwd naar ontwerp van de Leidse architect W. Fontein (1864-1949) in opdracht van de dames Drost uit Leiden.

De rondboogopeningen van terras aan de oosthoek zijn naderhand dichtgezet.

Het huis is gelegen op de hoek met de Warmonderweg, langs de Leidsestraatweg. Dit is een historische uitvalsweg naar Leiden waarlangs, mede gestimuleerd door de aanwezigheid van een tram (1881)- en spoorlijn (1842), rond de eeuwwisseling de bouw van herenhuizen en villa's voor forensen in een stroomversnelling is geraakt.

Het pand wordt rondom omgeven door een tuin, die aan straatzijde van door een oorspronkelijk, doch eenvoudig smeedijzeren hekwerk met gemetselde postamenten van de straat wordt gescheiden. De sloot aan de noordzijde is de erfscheiding met de N.H. kerk Pauluskerk (obj.nr. 065-058-03).

Omschrijving

Vrijstaand, deels onderkelderd herenhuis met samengestelde bouwmassa, bestaande uit een begane grond, verdieping en zolderverdieping. De hoofdmassa wordt gedekt door een afgeplat schilddak met aan de zuidwestzijde een uitspringend gedeelte dat daar met een dwarsgeplaatst zadeldak op aansluit. De overstekende kap heeft een uitzwenkende dakvoet, die rust op houten gesneden korbelen. De dakschilden zijn gedekt met geschubde leien in rijndekking en voorzien van loden nok- en hoekkepers met op de hoeken zinken en ijzeren nokpirons. Er zijn drie aangekapte dakkapellen met een driedelig venster. Het zuidoostelijke dakschild van de hoofdkap heeft een dakkapel met steekkapje en is voorzien van een samengesteld venster in de vorm van een serliana. De schoorstenen zijn uitgevoerd met grijs en geel siermetselwerk. De keuken aan de noordzijde heeft een als balkon te gebruiken plat dak, omgeven door een houten hekwerk. Aan de noordzijde bevindt zich een kleine bijkeuken met een lager plat dak. De gevels zijn opgetrokken uit grauwe baksteen in kruisverband, waarbij het trasraam wordt afgedekt door een rollaag. De meeste venster- en deuropeningen worden gedekt door natuurstenen lateien met ruitmotief; sommige hebben rondbogen met natuurstenen aanzetstenen. De lekdorpels van de vensters zijn zowel van baksteen als natuursteen; de stoeptreden van hardsteen. Het pand bevat overwegend T-schuiframen en openslaande balkon- en terrasdeuren met bovenlichten. Het merendeel daarvan is voorzien van persiennes. Eén verdiepingsvenster aan de zuidwestgevel en één aan de noordwestgevel heeft een driedelige raampartij. Deze hebben, evenals een dubbel openslaande terrasdeur in zuidoostgevel een kalf in spiegelboogvorm. De teakhouten entreedeur met boven- en zijlichten bevindt zich in de noordwestgevel onder een houten luifel.

De symmetrisch ingedeelde puntgevel aan de zuidwestzijde (voorgevel) heeft op de begane grond twee openslaande terrasdeuren. Op de zolderverdieping bevindt zich een in de gevel terugliggend balkon, voorzien van een gemetselde borstwering met spleten en een gekoppelde dubbele houten rondboog met deelzuiltje en decoratieve zwikvulling. In de geveltop met verticaal klimmend houten beschot bevindt zich een rond vlieringvenster. De overige gevels zijn langsgevels, waarvan het fries tussen de korbeels is verlevendigd met rode bakstenen rechthoekjes.

In de zuidoosthoek bevindt zich een driezijdige houten veranda met balkon. De balustraden op de begane grond en verdieping, uitgevoerd als hekwerk met rondboogmotief, sluiten aan op de gevels van de hoofdmassa.

Waardering

Het herenhuis Leidse Straatweg 16 is van algemeen cultuurhistorisch belang als representatief voorbeeld van een villa-achtig herenhuis uit het begin van de 20ste eeuw.

Het is van algemeen architectuurhistorisch van belang vanwege de gaafheid van de bouwkundige onderdelen in hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering en de voor de bouwperiode karakteristieke vormgeving en detaillering, die karakteristiek is voor de Chaletstijl uit het begin van de 20ste eeuw;

Het is van historisch-ruimtelijk van belang vanwege de beeldbepalende situering langs de Leidestraateweg als representatieve villa uit de betreffende periode.