Inleiding

Complex bestaande uit een PASTORIE met aangebouwde STOOKHUT, een TUIN en een ROUWKAPEL uit de tweede helft van de 19de eeuw. Het complex vormt een aanvulling op de reeds van rijkswege beschermde RK-kerk, genaamd St.-Jacobus, uit 1860-1861 (rijksmonumentnummer 21304). Toen in 1856 de oude pastorie was afgebrand, kreeg J.F. Scheepers, architect te Groningen, in 1864 de opdracht een nieuwe pastorie te ontwerpen. Zowel het exterieur als delen van het interieur (hal, kapelaan- en pastoorskamer) werden in Neo-Gotische stijl vormgegeven. Omstreeks eind jaren dertig werd aan de noordzijde een bordes en aan de zuidzijde een serre aangebouwd, te herkennen aan de lichtgesinterde baksteen. De vier schoorstenen werden wegens lekkage verwijderd. Ten tijde van de bouw van de pastorie ontwierp waarschijnlijk de firma Vroom uit Haren een tuin in Engelse landschapsstijl achter de pastorie. In 1890 werd de rouwkapel, naar een ontwerp van Nieboer uit Utrecht, gebouwd door de plaatselijke aannemer Rubertus in Neo-Gotische stijl, die in de kleinste details kenmerken van architect A. Tepe bezit.

De pastorie is gelegen aan één van de hoofdwegen van Uithuizen, ten oosten van de RK-kerk. Een hals verbindt de pastorie met de kerk. De pastorie wordt van de weg gescheiden door een groenstrook. Aan de oostzijde wordt door een muur het koetshuis met aangebouwde kosterswoning verbonden met de pastorie; door verbouw komen deze echter niet voor bescherming van rijkswege in aanmerking. Achter het koetshuis wordt eveneens door een muur de stookhut verbonden met de pastorie. Tussen koetshuis en stookhut ligt een moestuin en aan de zuidzijde van de pastorie ligt de siertuin, die toegang verleent tot het achterliggende kerkhof waar zich de rouwkapel bevindt.

Waardering

Pastorie met aangebouwde stookhut, siertuin en rouwkapel van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde:

- als voorbeeld van een pastoriecomplex uit het laatste kwart van de negentiende eeuw in de provincie Groningen

- vanwege de bijzondere vormgeving van de pastorie, de siertuin en de kapel

- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van het complex en de afzonderlijke onderdelen

- vanwege de functionele en ruimtelijk-visuele relatie met de naastgelegen RK-kerk, waarmee het een geheel vormt

- vanwege de bijzondere en beeldbepalende ligging van het complex in het dorp Uithuizen.