Inleiding

AANJAAGSTATION bestaande uit een KANTOORGEBOUW, POMPGEBOUW, LAAGRESERVOIR, TUIN en TOEGANGSHEK, gebouwd in 1941-43 in opdracht van de N.V. Waterleidingmaatschappij voor de Provincie Groningen (WAPROG) in een aan de Delftse School verwante architectuur.

In 1933 had de WAPROG het pompstation in Onnen laten bouwen. Voor de distributie van water door de provincie Groningen waren echter watertorens (hoogreservoirs) nodig. In eerste instantie zou dan ook een watertoren bij Uithuizen worden gebouwd. Door de oorlog werd echter gekozen voor een goedkoper laagreservoir met volautomatische aanjager. Het aanjaagstation, dat tevens dienst deed als districtskantoor, werd ontworpen door architect H.F. Mertens (1885-1960) uit Bilthoven; de watertorens in Stadskanaal en Oude Pekela zijn tevens van zijn hand.

In 1971 werd achter op het terrein een garage gebouwd, die niet voor bescherming van rijkswege in aanmerking komt. In de jaren tachtig is het districtskantoor verhuisd naar Appingedam; het heeft nu uitsluitend een ontmoetingsfunctie. In 1993 is de dienstwoning afgebroken. Pompgebouw en reservoir zijn nog in gebruik.

Het aanjaagstation is gelegen aan de provinciale weg van Usquert naar Uithuizen in de nabijheid van statige boerderijen op een rechthoekig terrein dat deels is omhaagd en omgracht. De afzonderlijke gebouwen waren oorspronkelijk geplaatst in een U-vorm. De pergola verbond de dienstwoning met het pompgebouw en een muur verbindt het pomgebouw met het kantoor. Achter deze gebouwen ligt het laagreservoir. Aan de voorzijde ligt een tuin met landschappelijke elementen, waarvoor advies werd ingewonnen bij tuinarchitect Jan Vroom Jr. te Haren. Aan deze tuin werd veel aandacht besteed omdat de omliggende boerderijen alle slingertuinen bezaten. De aan de linkerzijde gelegen toegangsweg wordt van de openbare weg gescheiden door een toegangshek.

Waardering

Aanjaagstation bestaande uit een kantoorgebouw, pompgebouw, laagreservoir, tuin en toegangshek van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde:

- als voorbeeld van een aanjaagstation uit 1941-43 in de provincie Groningen waarin Delftse School elementen zijn te herkennen

- vanwege de grote eenheid, sobere vormgeving en zorgvuldige detaillering

- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van de samenstellende onderdelen

- vanwege de bijzondere ligging tussen statige boerderijen

- als eerste laagreservoir met volautomatische aanjager in de provincie Groningen.