Inleiding

GEDENKTEKEN opgericht in 1934 ter ere van het feit dat Veendam was aangesloten op het provinciale waterleidingnet. Ubbo Wilkens, burgemeester van Veendam van 1907 tot 1910 en van 1920 tot 1921, was toentertijd een warm voorstander van de wateraansluiting. Het zou echter tot na zijn dood duren voor het zover was. In een legaat had Wilkens vastgelegd dat er een fontein op zijn kosten moest worden aangelegd als bekroning van de uitvoering van zijn wens. In 1934 werd de fontein onthuld. Het ontwerp is van C.L. Huguenoth van der Linden en het beeldhouwwerk van G. Marree. De fontein stond toen op het kruispunt van de Van Beresteynstraat, de Winkler Prinsstraat, de Ubbo Wilkensstraat en de Aekade. Om verkeerstechnische redenen is hij later verplaatst naar het einde van de tot vijver vergraven Oude Ae, aan de Aekade vlakbij de Van Beresteynstraat. Het fraaie hekwerk met drie lantarens is toen vervangen door een laag muurtje met drie nieuwe lantarens.

De fontein is prominent gelegen op de hoek van de Aekade en de Van Beresteynstraat, in het als beschermd gezicht voorgedragen gebied Tusschendiepen.

Omschrijving

GEDENKTEKEN in de vorm van een fontein opgetrokken in roodbruine baksteen met natuursteen. De driezijdige fontein met concaaf gemetselde wanden wordt afgesloten door een rond plat natuurstenen dak met in de rand de tekst: "Zomer 1934 gebouwd van een legaat van wijlen burgemeester Ubbo Wilkens ter gelegenheid van den opening van de waterleiding". Midden op het dak een natuurstenen vaas met drie vissen op een gemetseld voetstuk. Op elk van de drie hoeken van de fontein een natuurstenen beeld op een gemetselde piedestal: een knielende vrouw met rad, een vrouw zittend bij een rozenstruik en een zittende vrouw met een mand met brood in haar schoot en in haar arm een korenschoof. In de concave wanden het wapen van Veendam en een verzamelwapen (vier in een), beide van natuursteen. Rond de fontein een bassin dat wordt omgeven door een deels aangesmeerde bakstenen muur in geknikte concaaf/convexe vorm met natuurstenen dekplaat. De concave delen worden opgevuld met een gebogen aangesmeerde gemetselde `bloembak'. Dit geheel wordt omsloten door een laag muurtje met drie lantarens (niet origineel).

Waardering

Gedenkteken in de vorm van een fontein van algemeen belang vanwege cultuurhistorische waarde

- als voorbeeld van een gedenkteken in de vorm van een fontein uit 1934

- ter herinnering aan de aansluiting van Veendam op het provinciale waterleidingnet

- vanwege de zinnebeeldige voorstellingen van de hand van G. Marree

- vanwege de beeldbepalende ligging aan het einde van de tot vijver vergraven Oude Ae

- vanwege de ligging in het als beschermd gezicht voorgedragen gebied Tusschendiepen