Inleiding

WOONHUIS met aangebouwde SCHUUR gebouwd in 1895 door G. Boiten in opdracht van veearts M. Smit in een Eclectische stijl. De schuur is van omstreeks 1800. Na verkoop van het pand, in omstreeks 1915, vonden er verschillende verbouwingen plaats. De ronde vensters in de zijgevels werden vervangen door T-vensters en in het interieur werden onderdelen vernieuwd en werden kamers op zolder afgetimmerd. In het interieur verwijzen afbeeldingen van een koe en paard nog naar het beroep van de opdrachtgever. In de loop der tijd zijn het glas-in-lood en het gietijzeren paneel in de voordeur verdwenen, is de schuur deels opnieuw opgemetseld en is de balustrade van de veranda verdwenen.

Het woonhuis is gelegen op de hoek van het Beneden Oosterdiep en de Meezenbroekstraat op een langwerpig perceel. Door de aanleg van de Meezenbroekstraat, omstreeks 1960, is de boomgaard verdwenen.

Omschrijving

WOONHUIS met krimp en aangebouwde SCHUUR.

Het één verdiepingen hoge, deels onderkelderde WOONHUIS op rechthoekige plattegrond is opgetrokken in rode baksteen op een gepleisterd naar voren springend trasraam en wordt gedekt door een schilddak waarop zwart geglazuurde platte Friese pannen; hoge schoorsteen met kap uit 1930; houten kroonlijst; achtergevel houten goot op klossen; aan zowel de noord- als zuidzijde een dakkapel onder plat overkragend dak met driedelig negenruits venster. De gevels worden geleed door gemetselde hoekpilasters en getoogde H-vensters met gepleisterde omlijsting bekroond met een kuif; aan zowel de zuid- als voorzijde houten persiennes; ijzeren roosters in het trasraam.

In de voorgevel (oostzijde) vier H-venster. Het centrale geveldeel is doorgetrokken boven de gootlijst en wordt gedekt door een plat overkragend dak met houten gootlijst op klossen waarvoor een houten balkon is geplaatst; twee dubbele houten balkondeuren waarin glas waarvoor een houten balustrade.

De entree bevindt zich in het rechter geveldeel aan de zuidzijde en bestaat uit twee houten paneeldeuren waarin niet-origineel glas met getoogd bovenlicht; aan weerszijden een gepleisterde pilaster bekroond met een gepleisterde latei. Boven de entree een houten luifel die bestaat uit een lessenaarsdak waarin niet-origineel glas, rustend op houten stijlen; restanten van een opengewerkt houten fries; houten balustrade op een gepleisterde basis; twee treden hoge hardstenen stoep. Rechts van de entree twee gevelstenen waarin `M.S. 1895' en `G.B. 1895', een T-venster, een H-venster waaronder drie roosters. Aan de rechterzijde van het risalerende linker geveldeel een H-venster.

Tegen de achtergevel (westzijde) met wolfeind is een houten veranda onder lessenaarsdak aangebouwd; twee keer dubbele houten paneeldeuren waarin glas met tweeruits bovenlicht; opengewerkt houten fries. Aan de linkerzijde is de schuur aangebouwd.

In de noordgevel twee H-vensters, twee getoogde T-vensters (waarvan één ingekort) onder rollaag, waaronder vijf roosters en een keldervenster met diefijzer onder strek. De dienstingang in halfrond portiek bevindt zich rechts in deze gevel en bestaat uit een opgeklampte houten deur met bovenlicht waarvoor een drie treden hoge gemetselde stoep; houten plafond.

De SCHUUR op rechthoekige plattegrond is opgetrokken in rode baksteen en wordt gedekt door een zadeldak waarop oranje Hollandse pannen; strakke houten windveren; niet-originele schoorsteen.

In de voorgevel (oostzijde) een getoogde dubbele opgeklampte houten schuurdeur onder een ijzeren latei (I-profiel) en rollaag waarboven een rond venster met ijzeren roedenverdeling met rondom een rollaag.

In de zuidgevel een niet-originele deur (oorspronkelijk venster), een staand venster (oorspronkelijk zesruits) en een niet-origineel klein venster. In de topgevel van de achtergevel (westzijde) een opgeklampte houten deur met bovenlicht, een rond venster met decoratieve ijzeren roedenverdeling, een staand venster (oorspronkelijk zesruits) en in de top een liggend venster.

De noordgevel is opnieuw opgemetseld en heeft een driedelig tweeruits venster.

In het INTERIEUR zijn ondermeer van belang: de houten paneeldeuren met omlijsting, in de vestibule en hal de dubbele houten tochtdeuren waarin geëtst glas (waarop een koe en een paard zijn afgebeeld) en de zij- en bovenlichten waarin gekleurd glas-in-lood, de granito vloer, de tegellambrizering met Art Nouveau-decoraties, het beschilderde plafond waarop afbeeldingen van een koe en een paard, de rondbogen met kuif, de houten trap met leuning, tussen beide voorkamers de driedelige houten schuifdeur met houten omlijsting bekroond met een guirlande, in beide voorkamers de betimmeringen rond de vensters en de houten vensterbanken, in de linker voorkamer de zwartmarmeren schouw, in de badkamer de badkuip op gietijzeren pootjes, in de hal van het achterhuis de granito vloer, de bruin/witte tegellambrizering, in de keuken de houten kast, in de bijkeuken het aanrecht van hout en graniet en het houten doorgeefluik, in de kelder de dodekopvloer, in het toilet de witte tegellambrizering.

Waardering

Woonhuis met aangebouwde schuur van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde:

- als voorbeeld van een woonhuis uit 1895 met elementen die stammen uit omstreeks 1915 en met aangebouwde schuur uit omstreeks 1800 in de provincie Groningen

- vanwege de traditionele vormgeving en Eclectische detaillering

- vanwege de redelijk hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur

- vanwege de waardevolle interieuronderdelen

- vanwege de beeldbepalende ligging op een hoek