Inleiding

BOERDERIJCOMPLEX 'De Bulderij', bestaande uit BOERDERIJ, aangebouwde STAL, voormalig VARKENSHOK annex turfopslag, vrijstaande SCHUUR en ERFBESTRATING. De boerderij, die in aanleg vermoedelijk nog 16de-eeuws is, dankt zijn naam aan de familie Bulder die het erf vele generaties lang in bezit heeft gehad. Het erf maakte eeuwen geleden deel uit van een aantal kloostererven die behoorden tot het dubbelklooster Dickninge (1325; gesloopt 1796), eertijds gelegen in de nederzetting De Wijk. Deze erven en het omringende landschap vormen al sinds die tijd een karakteristiek geheel dat tegenwoordig aansluit op het Reestdalreservaat van de Stichting het Drents Landschap. Het woongedeelte van de boerderij is, getuige een gedenksteen, herbouwd in 1847 in opdracht van de familie Koops. Het stalgedeelte (verbouwd in 1973-1974) is vermoedelijk ouder dan het woongedeelte. Aan de linkerzijde is aangebouwd het VARKENSHOK annex turfopslag (thans berging en garage). Een nagenoeg vrijstaande SCHUUR, bestemd voor de stalling van paarden en koeien, is met de stal verbonden. Parallel aan het bedrijfsgedeelte staat nog een derde, geheel vrijstaande, SCHUUR. Door de plaatsing van de verschillende bouwdelen is als het ware een binnenplaats ontstaan, waardoor het erf een besloten karakter heeft gekregen. Een deel van de oorspronkelijke ERFBESTRATING met keitjes is bewaard gebleven. Voor het woongedeelte ligt nog de moestuin. De boerderij, die geen agrarische functie meer heeft, ligt zeer mooi in het landschap en is bereikbaar via een pad waarlangs aan één zijde een rij eiken.

Omschrijving

BOERDERIJ op L-vormige plattegrond, opgetrokken in schone baksteen op gepleisterde plint en gedekt door met riet en golfplaat (oorspronkelijk riet en Hollandse pannen) gedekte schilddaken; drie gemetselde nokschoorstenen; gepleisterde daklijst; staafankers. WOONGEDEELTE. De voorgevel regelmatig ingedeeld door (van links naar rechts) opgeklampte deur met tweeruits bovenlicht, drie zesruits ramen, dito deur met bovenlicht en twee zesruits ramen; in de linkerzijgevel deur met zesruits bovenlicht (rechtgetoogd; halfsteens rollaag) en staand drieruits raam; in de rechterzijgevel twee zesruits ramen; alle gevelopeningen lichtgetoogd en met anderhalfsteens hanekammen; natuurstenen vensterbanken. Links van de rechterdeur gedenksteen met het opschrift: De eerste steen gelegd door W.H. KOOPS int jaar 1847. In de achtergevel deur met zesruits bovenlicht; in het metselwerk sporen van een bakhuis. De detaillering van het bedrijfsgedeelte is gevarieerd en grotendeels van latere datum; daaronder mestdeuren, dubbel staand zesruits raam (opkamer) en, ter hoogte van melkhok en vroegere aardappelkelder, venster met diefijzers; in de achtergevel dubbele deeldeuren, hooiluik en (dichtgezet) uilenbord. INTERIEUR. De boerderij heeft voor een gedeelte zijn oorspronkelijke indeling bewaard. In het WOONGEDEELTE zijn met name van belang: de in vrijwel in oorspronkelijke staat (aankleding vermoedelijk van omstreeks 1847) verkerende keuken met balkenplafond en op zand liggende houten vloer; de met witjes beklede wanden waarin opgenomen een zestal tegeltableaus (jachtscène en vaas met bloemen, polychroom; Hemelvaart van Christus, kat, hond en paard, monochroom); de eenvoudige houten schouw met betegelde boezem en gehoute deuren naar bedstee, broodspinde en ruime voorraadkelder; de opkamer en de plavuizen vloer in de kelder; voorts in de woonkamer balkenplafond, eenvoudige gehoute schouw en bedstee; boven de vroegere aardappelkelder ligt de opkamer. STAL voor paarden en koeien, aangebouwd aan de noord-oostelijke hoek van de boerderij. Deels in baksteen, deels in potdekselwerk opgetrokken gebouw onder met riet, Hollandse pannen en golfplaat gedekt schilddak. Aan de achterzijde uitbouw onder pannengedekt lessenaarsdak; inrijdeuren; gevarieerde (weinig oorspronkelijke) gevelopeningen. INWENDIG zijn nog het gebintstelsel, de lemen vloer en de stalinrichting bewaard. VARKENSHOK annex turfopslag (thans berging en garage), aangebouwd aan noord-oostzijde. Hoewel niet meer origineel, is het gebouw door hoofdvorm en (hergebruikt) baksteenwerk van belang voor de functionele en typologische diversiteit van het erf, alsook voor het besloten karakter ervan. Vrijstaande SCHUUR, opgetrokken in potdekselwerk op bakstenen plint en gedekt door een met riet en golfplaten gedekt zadeldak; in de kopgevels inrijdeuren en zolderluik; tegen een der langsgevels een houten aanbouw onder pannengedekt lessenaarsdak. Evenals het voormalige varkenshok is ook deze schuur door hoofdvorm en materiaalgebruik van belang voor de functionele diversiteit van het erf en voor het besloten karakter ervan.

Waardering

BOERDERIJCOMPLEX 'DE BULDERIJ', bestaande uit BOERDERIJ, aangebouwde STAL, voormalig VARKENSHOK en SCHUUR, is van algemeen belang:

- vanwege de ouderdom;

- vanwege de architectuur- en kunsthistorische waarde van met name de boerderij;

- vanwege de herkenbaarheid en redelijke mate van gaafheid van de boerderij (plattegrond en delen van het interieur);

- als goed voorbeeld van een voor de streek karakteristiek boerderijtype;

- als schakel in de ontwikkeling van de Drentse boerderijbouw;

- vanwege de functionele diversiteit en de visuele relatie tussen de verschillende gebouwen;

- vanwege de hoge mate van beslotenheid van het erf;

- als waardevol (voormalig) agrarisch ensemble met een ongerepte ligging in een gebied met bijzondere landschappelijke en natuurwaarden.