Verhildersum, Leens
Omschrijving onderdeel 1.
BORG, in oorsprong 15de-eeuws; huidig voorkomen 18de- 19de- eeuws. Langgerekt rechthoekig bakstenen gebouw, waarvan de verschillende bouwperioden in het metselwerk met diverse baksteensoorten en -formaten goed herkenbaar zijn; één bouwlaag op hoge kelderverdieping onder schilddak met twee schoorstenen en grijze pannen; de borgmuren staan met de aan de voorzijde (= zuidzijde) uitgebouwde bakstenen borgklip (bouwkundig dus één geheel vormend met het huis) direct in de brede binnengracht. De symmetrische voorgevel is negen traveeën breed: in het midden de neoclassicistische ingangspartij met dubbele glasdeuren en halfcirkelvormig bovenlicht; aan weerszijden ervan telkens drie zeslichts vensters en een dienstingang; kroonlijst met trigliefen in fries; achter- en zijgevels, direct in het water staand, met onregelmatige raamindeling; in de kopse dakschilden een dakkapel onder lessenaarsdakje. De borgklip met voortuintje (zie verder onder 2) heeft keermuren die het verlengde zijn van de korte zijmuren van de borg; de derde keermuur, die de twee andere verbindt, loopt evenwijdig aan de voorgevel van de borg en fungeert als bruggenhoofd van de toegangsbrug. Inwendig onder meer stijlkamers (het huis heeft een museumfunctie) met van elders afkomstige onderdelen, o.a. schoorsteenmantels en behangsels.
Waardering
De BORG is van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege het vrijwel ongestoorde grondplan en exterieur, waarvan het muurwerk duidelijk de verschillende bouwfasen laat zien;
- als goed en gaaf bewaard voorbeeld van een bescheiden Groningse borg.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex
HISTORISCHE BUITENPLAATS VERHILDERSUM. Verhildersum is een langgerekt smal, in oorsprong 15de eeuws steenhuis of borg, op een relatief klein streng-symmetrisch terrein, waarvan de structuur het belangrijkste aspect vormt. Deze structuur, XVI of ouder, bestaat uit een lange oprijlaan -de centrale as op het midden van het huis gericht- ,die uitmondt in het terrein binnen de dubbele omgrachting. Het borgterrein is omgeven door een oude bomen- en struikensingel; van een eigenlijke parkaanleg is geen sprake. Het borgterrein bood vroeger plaats aan moestuinen, een kleine boomgaard en wellicht enige sierbeplantingen. De huidige inrichting is eigentijds, jaren vijftig en later van de 20e eeuw. Verder staan er op het terrein een dienstwoning met schuurruimte, een schathuis en een duiventil; het geheel is omgeven door weilanden, die als open ruimten van belang zijn voor de silhouetwerking van de buitenplaats en om die reden in het complex opgenomen zijn. In het noorden wordt het complex begrensd door de provinciale weg van Winsum naar Lauwersoog, aan de oostkant door de Hoornse Vaart, in het zuiden door de weg genaamd Wierde en in het westen door landerijen van derden.
De historische buitenplaats Verhildersum omvat de volgende onderdelen: BORG (1), PARKAANLEG (2), BRUG (3), DUIVENTIL (4) en ZONNEWIJZERSOKKEL (5).
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding der onderdelen aangegeven.
Waardering van het complex
De HISTORISCHE BUITENPLAATS VERHILDERSUM is van algemeen belang vanwege de ouderdom van het huis en van de gaaf bewaard gebleven symmetrische hoofdstructuur van de aanleg en vanwege de landschappelijk-visuele waarden ervan (silhouetwerking). Het complex is een goed voorbeeld van een bescheiden Groningse borg met een eenvoudige geometrische terreinstructuur.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Borg | Kastelen, landhuizen en parken | Kasteel, buitenplaats | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Wierde | 40 | – | 9965 TB | Leens | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Kastelen, landhuizen en parken | Kasteel, buitenplaats | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | K | 618 | – | Leens |