Omschrijving

HOOFDGEBOUW (Kasteel Croy). Het omgrachte bakstenen kasteel bestaat uit een vroeg 15de-eeuwse rechthoekige noordwestvleugel met ronde hoektoren (ca.1468), en haaks daarop een uit ca.1500 daterende en vermoedelijk op oudere fundamenten opgetrokken vierkante zuidwestvleugel (twee bouwlichamen) met twee torens tegen de zuidoostgevel en een toren naast toegangspoort aan de noordoostzijde; de architectonische vormgeving heeft overeenkomsten met de Nederrijnse baksteenarchitectuur. De binnenplaats is in de 17de eeuw overkapt en bij de woonvleugel getrokken. De jaartal ankers uit 1599 in de zuidvleugel verwijzen vermoedelijk naar een verbouwing. Alle vensters zijn in de 18de eeuw veranderd. Restauratie 1977. De noordwestvleugel bestaat uit een souterrain en twee bouwlagen onder een met rode pannen gedekt zadeldak tussen een top- en een trapgevel; onder de daklijsten een rondboogfries op kraagsteentjes. Het fries zet zich voort in de ronde toren op de westhoek; het metselwerk van de toren wordt ter hoogte van de noklijn overdekt door een tentdakje. Op de zuidhoek een arkel of aanzet van een traptoren. Regelmatige indeling met meerruitsvensters. De zuidwestvleugel bestaat eveneens uit een souterrain en twee bouwlagen onder met rode pannen gedekte zadeldaken aan de zuidoostzijde beëindigd door gekanteelde gotische trapgevels, waarvan de rechter uit het midden van de 18de eeuw dateert; onder de daklijsten een spitsboogfries met driepassen op kraagsteentjes. De op achtkantige plattegrond opgetrokken zuidelijke hoektoren bestaat uit drie door waterlijsten gescheiden geledingen onder een lage achtzijdige spits (oorspronkelijk een hoge spits); de tweede geleding heeft grotendeels dichtgezette spitsboogvensters met gemetselde harnassen en de hoog opgetrokken derde geleding is voorzien van langgerekte spitsboognissen. De oostelijke hoektoren heeft, evenals de toren rechts van de ingang -beide torens flankeren de ingang-, een ronde onderbouw overgaande in een uitkragend achtkantige bouwlichaam, waarbij de overgang geaccentueerd wordt door een spitsboogfries. De drie geledingen van de oosttoren zijn voorzien van ruime spitsboognissen waarin een venster is geplaatst. Ook de rechter toren kent deze invulling, behalve op de derde geleding die voorzien is van gekoppelde spaarvelden; deze toren is in de 17de eeuw verhoogd en voorzien van een spits met ui-vormige bekroning. Tussen de torens bevindt zich de éénassige toegangspartij bestaande uit een, in een rechthoekige nis geplaatste, dubbele paneeldeur met rondboog snijlicht gevat in een omlijsting (ca.1790) daarboven een rondboog verdiepingsvenster. In het INTERIEUR is ondermeer van belang de laat-18de-eeuwse aankleding in Lodewijk XVI-stijl met name de ronde jachtkamer naast de ingang met Lodewijk XVI (pilaster)betimmeringen en stucwerk met jachtemblemen; de hal met 18de-eeuws stucwerk. Noordwestvleugel met kelders met tongewelven en schietgaten.

Waardering

HOOFDGEBOUW (Kasteel Croy) van algemeen belang:

- vanwege de ouderdom;

- vanwege het laatgotische karakter van het gebouw dat bijzonder en vrij uniek is voor Brabant;

- vanwege de enkele gaaf bewaarde interieuronderdelen uit de 18de eeuw;

- vanwege de beeldbepalende ligging binnen de historische aanleg;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.