Inleiding

GEMEENTEHUIS uit 1921-'23 in stijl van het Nieuw Traditionalisme in detaillering geënt op de Amsterdamse School. Het pand, gebouwd ter vervanging van het oude gemeentehuis aan de dijk, werd naar advies van architect De Bazel aan de zuidzijde van het Dr. Langeveldplein geplaatst en moest in de breedte worden gebouwd zodat plein zou worden afgesloten van de achterliggende havens. Middels een prijsvraag werd gekozen voor een ontwerp van de architecten G.H. Friedhoff en J.H.Plantenga uit Den Haag.

In 1923 was de officiële opening. In 1948, met het 25-jarig jubileum, werden de glas-in-lood ramen in de trouwzaal geplaatst die de opkomst en het ontstaan van het baggerbedrijf in beeld brengen.

NB De rechterzijvleugel was oorspronkelijk een politiepost. Een aantal deuropeningen zijn hier vervangen door kleinere raamopeningen. In de kap een aantal nieuwe dakramen.

Omschrijving

Het symmetrische pand heeft twee bouwlagen en is opgetrokken vanuit een U- vormige plattegrond in donkerrode baksteen. De gevelbreedte bedraagt 46 m. In de hoeken aan de binnenzijde van beide zijvleugels bevinden zich kleinere eenlaagse volumes op een vierkante plattegrond. Het pand heeft een overstekend schilddak met een aantal steekkappen die bedekt zijn met verbeterde Hollandse pannen; de goten rusten op brede houten gootlijsten. Het gehele pand staat op een uitkragende gemetselde plint met speklagen van zwarte baksteen en een rollaag. De regelmatige gevelgeleding wordt bepaald door rondboogvensters met roedenverdeling op de begane grond en rechtgesloten, openslaande meerruitsvensters op de verdieping; in de kap meerdere dakkapellen onder steekkapjes met openslaande vensters voorzien van roedenverdeling. De vensters zijn gevat in een bakstenen omlijsting. Op de hoeken van het pand zijn ijzeren lantaarns bevestigd.

Voor de voorgevel staat een gemetselde erfafscheiding van ongeveer 30 cm. hoog.

Centraal in de zevenassige voorgevel (noord) is de hoofdas gemarkeerd door de plastische vormgegeven rondboog entreepartij, waarboven een driezijdig uitgebouwde erker en op het dak een open houten klokkenstoel met houten balustrade onder een afgetimmerd schildakje gedragen door sierlijke bouten balusters. De gehele klokkenstoel is met leipannen gedekt. De entree is gelegen aan een rondbogige bordestrap met vijf gemetselde traptreden en een met zwarte natuurstenen tegels gedekt bordes. Op het bordes aan weerszijden van de toegangsdeur staan opengewerkte ijzeren, cilindervormige lantaarns op rechthoekige gemetselde sokkels. De dubbele houten rondboog voordeur heeft smalle lichten met siersmeedwerk en is gevat in een rondboog omlijsting van vijf verspringende rijen van staande baksteen.

Aan weerszijden van de voorgevel de vooruitspringende zijvleugels, die bij de zijgevels iets terug liggen.

Aan de achterzijde rechts een risalerende partij waarvan de hoeken ook weer licht risaleren. Rechts één en links drie smalle schuifvensters. In de rechterhoek een klein balkon met openslaande deuren.

Twee identieke zijgevels waarin met dezelfde maten en onderlinge afstanden de vensterreeksen zijn doorgezet.

INTERIEUR

Plattegrond is nagenoeg gaaf. De vertrekken bevinden zich aan de achterzijde (zuid) terwijl de gangen aan de voorkant liggen. In de hal een monumentale bordestrap van groen, geel, zwart en bruin geglazuurde baksteen, marmeren tredes en koperen leuningen. De gemetselde balustrade is met marmerplaten afgezet. Op het bordes een vensterpartij met drie staande glas-in-loodramen.

De geglazuurde bakstenen zijn ook gebruikt voor de lambriseringen in de hal en in de gangen. Rondboogpoorten naar de gangen en aan weerszijden van deze poorten rondboogloketten. Beide muuropeningen zijn telkens voorzien van een houten kozijn waarin vierkante raampjes zijn opgenomen. In de lambrisering zijn naast de rondboogloketten messing parapluhangers bevestigd. Hardstenen drempels.

In de burgerzaal de fraaie gebrandschilderde glas-in-loodramen uit 1948 en een geprofileerd cassetteplafond.

De bovengelegen raadzaal heeft eikenhouten wandbetimmering (die oorspronkelijk zwart was) en zwarte eikenhouten deuren met fraaie houtreliëfs waarop landarbeiders zijn afgebeeld. In de zaal een houten balkon met balustrade van siersmeedwerk en een cassettenplafond. Donkergrijze plavuizen.

In de linkerzijvleugel nog trappen met houten leuningen en balustrades met ovale spijlen.

Waardering

Het gemeentehuis van Sliedrecht is van algemeen belang wegens cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een dorpsgemeenschapshuis in stijl van het Nieuw Traditionalisme uit de jaren twintig.

Het gemeentehuis met bijbehorend interieur van Sliedrecht is van algemeen belang wegens architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een vroeg werk van de bekende architect Friedhoff en Plantenga.

Het gemeentehuis heeft stedebouwkundige betekenis als pleinafsluitend geheel dat naar ontwerp van De Bazel werd uitgevoerd waarbij de beeldbepalende situering en de monumentaliteit de sterkste kwaliteiten zijn.