Nieuw Zomerzorg, Lisse
Inleiding
De eerste opzet van het WOONHUIS met aangebouwde BOLLENSCHUUR "Nieuw Zomerzorg" dateert van 1891, toen in opdracht van de bloembollenkweker S.P. ten Kate het pand werd gebouwd. In 1899 is het huis aan de voorzijde vergroot naar een ontwerp van de Haarlemse architect Antoon J. Salm*. De evenwijdig aan de linker langsgevel lopende Zwanendreef werd aangelegd in 1936. Met deze aanleg werd een schuin achter de schuur staande, bij het bedrijf behorende werkmanswoning gesloopt. De gepleisterde voorgevel van het huis wordt gekenmerkt door een aan het Eclecticisme verwante bouwstijl. De overige bakstenen gevels van het huis en die van de schuur worden gekenmerkt door een sobere functionaliteit. De in de bebouwde kom van Lisse staande bollenschuur met woonhuis heeft sinds 1980 geen bedrijfsfunctie meer. Het inwendige van zowel de schuur als het twee woningen bevattende woonhuisgedeelte is gewijzigd. Hoewel er enkele onderdelen van het oorspronkelijke woninginterieur bewaard zijn gebleven is het inwendige van beide bouwdelen voor de bescherming van rijkswege niet meer van belang. Rondom de voortuin een ERFSCHEIDING met ijzeren spijlenhekken op een gemetselde voet. In de tuin twee rode beuken.
* Volgens de huidige eigenaar was de ontwerper de timmerman S. Salm.
Omschrijving
Vanuit een rechthoekige plattegrond opgetrokken combinatie van een woonhuis met verdieping en een eveneens twee bouwlagen tellende, maar minder hoog opgaande bollenschuur onder met bouletpannen gedekte zadeldaken. Onderkelderd woonhuisgedeelte met een symmetrisch, gepleisterde lijst-/puntgevel met grijze plint en accenten van grotendeels schone baksteen.
De voorgevel bestaat uit vijf vensterassen met een boven de kap uitgebouwde middendeel (drie assen breed)en wordt geaccentueerd door hoeklisenen in schone baksteen met lichte accenten, dezelfde lisenen aan weerszijden van de hoger opgaande middenpartij en als ingangsomlijsting die doorploopt tot aan de loggia op de verdieping. Tussen de twee bouwlagen een cordonlijst waarop de verdiepingsvensters rusten; gevelindeling met licht getoogde vensters met schuiframen onder licht getoogde strekse bogen met sluitsteen van schone baksteen. Centraal een terugliggende, oorspronkelijke deur met gietijzeren raamrooster onder een rechtgesloten bovenlicht, waarboven een op gemetselde consoles rustend balkon met geprofileerde voetplaat en waarschijnlijk later aangebrachte ijzeren balkonbalustrade. De loggia heeft een porte brisée onder een licht getoogd bovenlicht, daarboven op de zolderverdieping cordonlijst die onderbroken wordt door een driedelig venster met rechtgesloten ramen onder rollagen. De twee vensters op de begane grond rechts van de entree waren oorspronkelijk openslaande deuren. De verdiepingsvensters zijn als die op de begane grond, alleen de sluitstenen in de strekken ontbreken.
Hoektraveeën beëindigd door een kroonlijst met op gesneden klampen liggende, geprofileerde gootlijst. Boven de kroonlijsten een driehoekig, terugliggend veld voor de aansluiting van de hoektraveeën met de middenpartij. Geveltop met uitgemetselde versieringen van schone baksteen onder een uitkragende, op gesneden klampen rustende, geprofileerde daklijst.
Linker langsgevel van schone baksteen met een gepleisterde grijze plint. Per bouwlaag een getoogd venster met T-raam, staafankers tussen beide bouwlagen en onder de eenvoudige, rechte gootlijst. Links in het woongedeelte een rechtgesloten deur onder bovenlicht. Minder hoog opgaande gevel van het schuurgedeelte met rechtgesloten gevelopeningen en staafankers. Op de begane grond geheel rechts een venster met zesruits schuifraam. Vervolgens twee kleine vensters, een toegangsdeur met bovenlicht en drie dubbele droogdeuren met ramen. Een dichtgemetselde gevelopening uiterst links in de gevel. Op de verdieping vijf dubbele droogdeuren met ramen, een venster met T-raam en een houten gootlijst.
Kopgevel aan achterzijde op de begane grond grotendeels aan het oog onttrokken door een aanleunende houten schuur. Rechts op de begane grond een deur. Op de verdieping twee droogdeuren en op de zolderverdieping een venster met kruisraam en een driedelig, keperboogvormig bovenlicht. Zuidelijke langsgevel met in het bedrijfsgedeelte droogdeuren als die in de andere langsgevel, een later aangebouwd kantoortje van schone baksteen onder plat dak en een gewijzigde deur links van het kantoortje. In het woonhuisgedeelte een groot toegevoegd venster op de begane grond en een getoogd venster op de verdieping. Staafankers op de zelfde hoogte als die aan de andere langsgevel.
Waardering
- De bollenschuur annex kwekerswoning is cultuurhistorisch van algemeen belang vanwege de belangrijke plaats die deze combinatie heeft in de geschiedenis van de bollencultuur in Nederland in het algemeen en die van de Bollenstreek in het bijzonder.
- De combinatie is architectuurhistorisch van algemeen belang vanwege de karakteristieke vormgeving en detaillering van de verschillende bouwdelen, die in nauwe relatie tot elkaar staan. Het is tevens van belang als representatief vertegenwoordiger van het type bollenschuur met aangebouwde kwekerswoning.
- Het gebouw heeft ensemblewaarde als beeldbepalend element in een straat met veel laat-negentiende en vroeg-twintigste eeuwse bebouwing en vanwege de visuele samenhang ermee.
- "Nieuw Zomerzorg" is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de ruime mate van gaafheid van het exterieur.
- Als vertegenwoordiger van een type is er bovendien sprake van zeldzaamheidswaarde.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Bollenschuur | Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | oorspronkelijke functie | – |
Woonhuis | Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Heereweg | 289 | – | 2161 BJ | Lisse | – | – | Ja |
Zwanendreef | 2 | A | 2161 KZ | Lisse | – | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | D | 8025 | – | Lisse |
– | D | 8026 | – | Lisse |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1891 | 1891 | – | vervaardiging |
1899 | 1899 | vergroting aan voorzijde door A.J. Salm | verbouwing |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Salm, S. ; Zuid-Holland | overig ambachtsoort | – |
Salm, A.J. ; Zuid-Holland | architect / bouwkundige / constructeur | – |