PILLEN, Lichtenvoorde

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Omschrijving

De tot het hallehuistype behorende BOERDERIJ is gebouwd op een rechthoekige plattegrond en heeft één bouwlaag onder een zadeldak, met de nok evenwijdig aan de weg, gedekt met rode Muldenpannen. Zowel in het linker als het rechter dakschild bevindt zich ter plaatse van het voorhuis een hoge gemetselde schoorsteen. De gevels zijn opgetrokken in baksteen gemetseld in kruisverband. De omlopende plint is gepleisterd en grijs gesausd. De voor- en achtergevel worden afgesloten door van een eenvoudig profiel voorziene windveren. De zijgevels worden afgesloten door bakgoten op gesneden klossen.

De asymmetrisch ingedeelde VOORGEVEL is op de begane grond vijf traveeën breed. In iedere travee, met uitzondering van de tweede travee, bevindt zich een door een segmentboogje afgesloten venster dat voorzien is van een T-schuifraam met een 8-ruits bovenlicht met oranje-geel kathedraalglas. De boogtrommels zijn gepleisterd en voorzien van een geschilderde florale sjabloondecoratie in de stijl van de Art Nouveau. De tweede travee van links bevat een door een rondboog afgesloten ingangsportiek. De verdiept gelegen paneeldeur heeft een 8-ruits bovenlicht met kathedraalglas. De rijk gedetailleerde entree heeft een in terrazzowerk uitgevoerde stoep en een van gedecoreerde tegels voorziene lambrizering. De muurvlakken boven de lambrizering zijn van een sierlijke, met behulp van sjablonen geschilderde, omlijsting voorzien. Beide wanden bezitten een centraal geplaatst geschilderd medaillon waarop een fluitspeler met een hond en een boom is afgebeeld. De verdieping bezit drie vensters als op de begane grond die echter kleiner zijn en bovenlichten met zes ruiten bezitten. De puntgevel wordt afgesloten door een van een betimmering voorziene sierspant met makelaar, met aan weerszijden een van ajoursnijwerk voorzien paneeltje.

De LINKER ZIJGEVEL heeft in het achterhuis drie getoogde opgeklampte staldeurtjes waartussen zich twee getoogde ijzeren 6-ruits stalraampjes bevinden. Rechts hiervan bevindt zich een door een rollaag afgesloten opgeklampte deur met een als 8-ruits klapraam uitgevoerd bovenlicht en ter linkerzijde een zijlicht in de vorm van een T-raam met een 8-ruits bovenlicht. Rechts van de deur heeft de gevel een door een segmentboogje met een beschilderde boogtrommel afgesloten 2-ruits kelderlicht. Hierboven bevindt zich een klein door een rollaag afgesloten T-raam met een 8-ruits als klapraam uitgevoerd bovenlicht. Verder bezit de gevel in het voorhuis van links naar rechts: een opgeklampte deur met een 8-ruits bovenlicht en twee vensters met T-schuiframen en 8-ruits bovenlichten. De vensters en deur worden afgesloten door rollagen.

De ACHTERGEVEL is symmetrisch ingedeeld en heeft in het midden een door een korfboog afgesloten deeldeuropening met aan weerszijden een rondboogvenster met een 7-ruits ijzeren raam. Zowel geheel rechts als geheel links bevindt zich een door een segmentboogje afgesloten staldeurtje en een door een segmentboogje afgesloten 6-ruits ijzeren stalraampje. Boven de deeldeuropening bevindt zich een rechthoekig gepleisterd paneel waarop de tekst 'PILLEN 1926' geschilderd is. Aan weerszijden bevindt zich een rondboogvenster met een 7-ruits ijzeren raam. In de geveltop bevinden zich drie oeuil de boeufs met 4-ruits ijzeren ramen.

De RECHTER ZIJGEVEL van het voorhuis bezit links twee door een rollaag afgesloten vensters met T-schuiframen en 8-ruits bovenlichten. Rechts hiervan bevindt zich een opgeklampte deur met een 8-ruits bovenlicht en een zijlicht in de vorm van een T-schuifraam met een 8-ruits bovenlicht. Het achterhuis bezit drie door een segmentboogje afgesloten staldeurtjes en drie door segmentboogjes afgesloten 6-ruits ijzeren stalramen.

De boerderij bezit een bijzonder gaaf bewaard INTERIEUR. Met name het voorhuis verkeert nog grotendeels in de oorspronkelijke staat waarbij ook nog de oorspronkelijke kleuren van het schilderwerk aanwezig zijn. De keuken bezit een in een visgraatpatroon gelegde klinkervloer die afkomstig is van een oudere voorganger van de boerderij. Verder bevindt zich hier een fraaie schouw met een houten schoorsteenmantel met een betegelde achterwand en zijwanden alsmede een keukenkast. De wanden van de keuken zijn voorzien van een betegelde plint waarbij de in mangaan geschilderde tegels met voorstellingen van landschappen afkomstig zijn van de oudere voorganger. Boven de lambrizering is een middels sjablonen geschilderd friesje aangebracht. De woonkamer is voorzien van een terrazzovloer in de kleuren wit en zwart en heeft een beschilderde lambrizering en een bruin gemarmerde houten schoorsteenmantel met een betegelde stookplaats. Naast de schouw bevindt zich een kast. Diverse andere kleinere kamers bezitten nog schoorsteenmantels. Verder is het interieur voorzien van gehoute paneeldeuren.

Waardering

HALLEHUISBOERDERIJ naar een ontwerp uit 1926 van B. EBBERS.

Architectuurhistorische waarden:

- De boerderij is van belang als gaaf bewaard voorbeeld in een traditionele trant gebouwde boerderij van het hallehuistype uit het interbellum. In de detaillering zijn nog zeer late invloeden van de Art Nouveau en Neo-Renaissancestijl te herkennen. De boerderij valt op door bijzondere esthetische kwaliteiten zowel in het exterieur als het interieur zoals gave verhoudingen en een opvallende detaillering en materiaalgebruik. De boerderij valt onder meer op de door de toepassing van gedecoreerde boogtrommels en het zorgvuldig afgewerkte ingangsportiek. De boerderij, in het bijzonder het voorhuis, bezit een zeldzaam en rijk uitgevoerd interieur dat karakteristiek is voor de bouwtijd.

Stedenbouwkundige waarden:

- De boerderij is van belang als onderdeel van het boerderijcomplex PILLEN dat een beeldbepalende rol speelt in het historisch gegroeide landschappelijk gebied ten zuiden van de dorpskern van Lichtenvoorde.

Cultuurhistorische waarden:

- De boerderij is van belang als goed en gaaf bewaard voorbeeld van de functionele en typologische ontwikkeling van de boerderij van het hallehuistype tijdens het interbellum in de Achterhoek en weerspiegelt in hoge mate, met name in het interieur, het boerenleven in deze periode.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
516274
Complexnaam
Pillen
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Aan de zuidzijde van de G.J. Doorninkweg op het punt waar deze overgaat in de haaks hierop staande Wentholtstraat bevindt zich het grotendeels uit 1926 daterende BOERDERIJCOMPLEX genaamd PILLEN bestaande uit: 1. BOERDERIJ 2. VARKENSSCHUUR 3. WAGENSCHUUR De bijzonder gaaf bewaarde en met name voor wat het interieur betreft rijk uitgevoerde hallehuisboerderij werd evenals de naastgelegen varkensschuur gebouwd naar ontwerp van de aannemer B. EBBERS uit Barlo. Bij de bouw werd deels gebruik gemaakt van onderdelen van een oudere voorganger. Een merkwaardigheid vormt de voorgevel van de varkensschuur die behandeld is als betrof het de gevel van een woonhuis. De in een traditionele trant gebouwde boerderij bezit in detaillering nog elementen van de Art Nouveau en de Neo-Renaissancestijl. Achter de boerderij bevindt zich nog een wagenschuur die mogelijk deels nog dateert uit de negentiende eeuw. De oorspronkelijke erfaanleg waartoe o.a. een laantje met oude bomen behoort is nog grotendeels aanwezig. Voor de boerderij bevinden zich vier leilinden. Het westelijk deel van de G.J. Doorninkweg, die tegenwoordig ter hoogte van de boerderij doodloopt, sloot oorspronkelijk aan op het ten westen van de Aaltenseweg gelegen, nu geïsoleerde, gedeelte van dezelfde weg.

Omschrijving

De éénlaags BOERDERIJ is evenals de VARKENSSCHUUR en de WAGENSCHUUR gebouwd op een rechthoekige plattegrond en voorzien van een zadeldak. Deze daken zijn respectievelijk voorzien van rode Muldenpannen, rode Oud-Hollandse pannen en gemengd toegepaste rode en zwarte Muldenpannen. De gevels van de boerderij en de varkensschuur zijn opgetrokken in baksteen gemetseld in kruisverband en zijn voorzien van een omlopende gepleisterd plint. De voor- en achtergevels van de boerderij worden afgesloten door van een eenvoudig profiel voorziene windveren. De zijgevels worden afgesloten door bakgoten op gesneden klossen. De vensters van het voorhuis van de boerderij worden afgesloten door blinde gepleisterde segmentboogjes die voorzien zijn van een florale decoratie in de trant van de Art Nouveau. Het achterhuis heeft in de zijgevels getoogde opgeklampte staldeurtjes waartussen zich getoogde ijzeren stalraampjes bevinden. De symmetrisch achtergevel heeft in het midden een door een korfboog afgesloten deeldeuropening. Verder bezit de gevel twee rondboogvensters en twee door segmentboogjes afgesloten staldeurtjes. De boerderij bezit een bijzonder gaaf bewaard en rijk uitgevoerd interieur waarvan met name de nog intact zijnde, in een groot aantal technieken uitgevoerde, beschildering opvalt.

De varkensschuur bezit in de symmetrisch ingedeelde voorgevel door segmentboogjes afgesloten vensters alsmede een op deze wijze afgesloten deur. De zijgevels bezitten getoogde mestdeurtjes en getoogde ijzeren stalramen. De achtergevel is voorzien van een getoogd staldeurtje, ijzeren rondbogig afgesloten stalraampjes en een hooiluik. De in baksteen opgetrokken zijgevels van de wagenschuur zijn grotendeels in de loop der tijd vernieuwd. De voor- en achtergevel zijn van een beplanking voorzien waarbij de voorgevel voorzien is van dubbele inrijdeuren en halfronde ijzeren stalraampjes. De achtergevel bezit rechts in de gevel inrijdeuren.

Waardering

BOERDERIJCOMPLEX bestaande uit een HALLEHUISBOERDERIJ met VARKENSSCHUUR naar een ontwerp van B. EBBERS uit 1926 en een WAGENSCHUUR.

Architectuurhistorische waarden:

- Het complex vormt een goed en gaaf bewaard voorbeeld van een in een traditionele trant gebouwde boerderij van het hallehuistype uit het interbellum met een deels nog aan de Art Nouveau en de Neo-Renaissance ontleende detaillering. Het complex valt op door de esthetische kwaliteiten van het ontwerp zowel in het exterieur als het interieur. Opvallend is de afstemming van de voorgevel van de varkensschuur op de voorgevel van de boerderij. De boerderij wordt gekenmerkt door de sobere doch zorgvuldige vormgegeven detaillering. Dit komt onder meer tot uitdrukking in de toepassing van gedecoreerde boogtrommels en het zorgvuldig afgewerkte ingangsportiek. De boerderij, in het bijzonder het voorhuis, bezit een zeldzaam gaaf bewaard en rijk uitgevoerd interieur van het voorhuis waarin tal van voor de bouwtijd kenmerkende afwerkingstechnieken toegepast zijn. Stedenbouwkundige waarden:

- Het complex vormt een onderdeel van het historisch gegroeide landschappelijk gebied ten zuiden van de dorpskern van Lichtenvoorde en speelt daarin een beeldbepalende rol door de ligging aan de zuidzijde van de G.J. Doorninkweg in de bocht met de Wentholtstraat.

Cultuurhistorische waarden:

- Het complex vormt een representatief voorbeeld van de functionele en de typologische ontwikkeling van de boerderij van het hallehuistype met bijgebouwen in de Achterhoek tijdens het interbellum en geeft een uitzonderlijk goed beeld van het boerenbedrijf en -leven in deze periode.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Boerderij(M1) Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
G J Doorninkweg 1 7131 NX Lichtenvoorde Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) Hallehuisboerderij
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
O 1614 Lichtenvoorde
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1926 1926 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Ebbers, B. ; Gelderland aannemer / uitvoerder
Doornink, G.J. wed. ; Gelderland opdrachtgever
Naar boven