Inleiding.

In het centrum van Boxtel op de hoek van de Markt en de Kruisstraat gelegen voormalig HOTEL-CAFé-RESTAURANT (thans nog slechts café), waarvan beide straatgevels op de historische rooilijn zijn gelegen.

Het pand, genaamd ''t Hart van Boxtel' (voorheen 'Het vergulde Hert') is in opdracht van Alph. van Vlerken in 1927 gebouwd door de uit Tilburg afkomstige architect F.P.J. Ruts. Het werk werd op de bouwtekeningen omschreven als de 'sloop en herbouw' van het destijds reeds op deze plek aanwezige 'koffiehuis en winkel' (Kruisstraat). Het werd gebouwd in een regionale variant op de Amsterdamse School met detaillering in Art Déco. Het vrij gaaf gebleven pand heeft vooral inwendig enige veranderingen ondergaan. Er zijn systeemplafonds aangebracht en in 1974 kwam er een zaal op de verdieping.

Omschrijving.

Het onderkelderde bakstenen hoekpand beslaat een L-vormige plattegrond en telt twee bouwlagen met zolderverdieping onder een, met rode verbeterde Hollandse pannen gedekt, samengesteld dak. Dit bestaat uit een zadeldak met de nokrichting evenwijdig aan de Markt (voet dakschild aan de zijde van de Markt iets hoger) en een aankappend schilddak met een iets lagere nok, evenwijdig aan de Kruisstraat. De gevels zijn opgetrokken in gele en rode baksteen, gemetseld in een Noords kettingverband met een enigszins verdiepte voeg. Hardgebakken tegels zijn toegepast voor de lekdorpels en als afdekking van de gevelranden. Gevelopeningen grotendeels onder een rollaag. Alle ramen in voor- en zijgevel zijn voorzien van karakteristieke, horizontale, opliggende roeden (Amsterdamse School). Bovenlichten beganegronds alle bezet met Art déco glas-in-lood; op de verdiepingen bovenlichten, zijlichten en erkerraampje met geel kathedraalglas. Symmetrische, vier traveeën brede voorgevel, terrasvormig oplopend. Over vrijwel de gehele breedte een open veranda met bakstenen pijlers, waarboven een balkon met borstwering in siermetselwerk met afgeronde hoeken, en op de tweede verdieping een inpandig balkon met borstwering over de gehele breedte. De veranda heeft 'bovenlichten' en een windscherm in de opening aan de Kruisstraat, beide gevuld met geometrisch glas-in-lood. Onder de veranda een toegang, twee dubbele deuren, nog een toegang en een breed venster, deels voorzien van horizontale roeden en bovenlichten. Op de verdieping een viertal beglaasde, openslaande deuren met vierruits bovenlichten. Aan de dakvoet onder een ver overstekende houten luifel een houten pui met een viertal gekoppelde driedelige gevelopeningen. Asymmetrische gevel aan de Kruisstraat, aan de linkerzijde met tuitgevel en rechts rechtgesloten; indeling symmetrisch met in het midden een glasdeur met kleine roedenverdeling; voor de deur een hardstenen stoepje met brede overhoekse neggen waarop een platte houten luifel met geprofileerde randen, waarboven een spitsbogig bovenlicht met gesmede siervulling voor het glas-in-loodraam. Aan weerszijden hiervan een breed venster met zesruits bovenlicht boven en naast een projecterende borstwering die op tweesteens afstand van stoep eindigt. Op de verdieping twee brede, driedelige vensters met negenruits bovenlicht voorzien van geel kathedraalglas aan weerszijden van een kleiner asymmetrisch venster met een vierdelig zijlicht met kleine roedenverdeling. In de topgevel een tweezijdig erkerraam met kleine roedenverdeling met daaronder een gekoppelde houten bloembak. Van het interieur zijn vermeldenswaard: houten lambrisering beganegronds, glas-in-loodbovenlichten uit de bouwtijd, trap met trappaal op de verdieping en de deurlijsten op de verdieping.

Waardering.

Het object is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van de regionale transit-functie van de op een knooppunt van wegen ontstane nederzetting Boxtel. Het heeft architectuurhistorische waarde vanwege de bijzondere verwerking en combinatie van Amsterdamse Schoolmotieven en Art Déco-elementen. Het is van belang vanwege de detaillering en bijzondere ornamentiek. Het heeft ensemblewaarden als markant onderdeel van de op de historische rooilijn gelegen bebouwing op de hoek Markt/Kruisstraat. De hoofdvorm is, evenals elementen uit het interieur, gaaf bewaard gebleven en in zijn verschijningsvorm zeldzaam als regionale variant van de Amsterdamse school in combinatie met stijlelementen uit de Art Déco.