Inleiding

VILLA "Klein Groenesteijn" is op korte afstand en aan de zuidzijde van de Utrechtseweg gelegen en maakt deel uit van de villabebouwing langs deze weg. Het terrein wordt begrensd door een hekwerk aan de voorzijde, waarin bij één van de bakstenen hoekpijlers de naam Klein Groenesteijn is aangebracht.

Aan de oostzijde van het pand bevindt zich een oprit.

De villa werd in 1912 in opdracht van mr. A. van Traa door de Amersfoortse architect M.J. Klijnstra ontworpen. De bouwstijl is de Um 1800-stijl, gecombineerd met vormen die in Nederland in de tweede helft van de zeventiende eeuw werden toegepast. Classicistische motieven overheersen hierbij. De vormgeving van de erkers en schoorstenen wijst op Engelse invloeden alsook de dispositie van de centrale hal in het interieur.

In de jaren na de Tweede Wereldoorlog is naar ontwerp van M.J. Klijnstra een interne verbouwing uitgevoerd. Aan de voorzijde werden ruimten afgescheiden om dienst te doen als notariskantoor. Na enkele kleinere verbouwingen werden aan het begin van de jaren 1990 naar ontwerp van W. Kramer de laatste woonvertrekken verbouwd tot kantoorruimten.

Omschrijving

De hoofdmassa van villa "Klein Groenesteijn" bezit in hoofdvorm een vierkante plattegrond met daarop twee bouwlagen en een afgeplat, uitzwenkend schilddak, bedekt met bitumineuze shingles. Op elk van de vier hoeken bevindt zich een opgemetselde schoorsteen. In het midden van de oostgevel bevindt zich de hoofdingang.

Aan de westgevel van de hoofdmassa is een grote erker gebouwd met houten balustrade ter afscheiding van het bovenliggende balkon. De gevels zijn opgebouwd uit machinale baksteen met gemetselde hoekpilasters. De vensters op de verdieping zijn in het algemeen houten kruiskozijnen met glas-in-lood bovenlichten en hebben onderluiken en worden ontlast door strekken met natuurstenen aanzet- en sluitstenen. De twee erkers en serre zijn voorzien van samengestelde vensters.

De van de straat afgekeerde symmetrische oostgevel is onderverdeeld in drie traveeën, waarvan de middelste, waarin de toegangspartij is ondergebracht, licht risaleert. De paneeldeur, te bereiken middels een drietal treden, wordt geflankeerd door smalle zijlichten met roedenverdeling. Vensters en deur zijn geplaatst tussen vier pilasters op voet, die een hoofdgestel dragen, waarop zich een balusterbalkon bevindt. Op de verdieping is een vensterpartij met Serliana-motief aangebracht, met een natuurstenen sluitsteen in de rondboog. Dubbele openslaande deuren in het midden geven toegang tot het balkon. Ook hier bevinden zich vier pilasters. Twee guirlandes bevinden zich vlak onder de geprofileerde gootlijst. Boven de gootlijst een mezzanino, waarin zich vier vensters met roedenverdeling bevinden, omlijst door vier pilasters en een gootlijst. Op de begane grond bevindt zich in de linkertravee een erker met schilddak, in de rechtertravee een kruiskozijn, met glas-in-lood bovenlichten, luiken, en een strek met aanzet- en sluitstenen. Op de eerste verdieping bevinden zich zowel in de linker- als de rechtertravee identieke kruisvensters.

Links naast de hoofdmassa bevindt zich een kleine rechthoekige aanbouw van latere datum. Deze valt buiten de bescherming.

De symmetrische westgevel met serre is verdeeld in vier traveeën, waarvan de middelste twee licht risaleren en met een fronton worden bekroond. In het fronton bevindt zich een rondvenster. Voor de risaliet is een grote vijfzijdige serre aangebracht. Toscaanse zuilen op de hoek dragen een balusterbalkon. Tussen de zuilen bevinden zich eenlichtsvensters met glas-in-lood bovenlicht en in het midden een dubbele tuindeur, van buitenaf toegankelijk via drie bakstenen treden. Op de eerste verdieping, in de middenrisaliet, bevinden zich twee eenlichtsdeuren met glas-in-lood bovenlichten en persiënnes. Links en rechts zijn zowel op de begane grond als op de verdieping kruisvensters aangebracht. Twee dakkapellen met kruiskozijn, fronton en steekkap.

De symmetrische noordgevel is aan de Utrechtseweg gelegen. De gevel heeft drie traveeën. Op de begane grond bevindt zich in de linker- en rechter travee een driezijdige erker met plat dak en luiken. De middentravee bezit een klein tweelichts venster, waarboven een gedenksteen is aangebracht. Op de eerste verdieping drie kruisvensters. De drie dakkapellen zijn van hetzelfde type als de overige.

De zuidgevel heeft drie traveeën, waarbij voor de rechtertravee de latere uitbouw is gelegen. De linker travee heeft dubbele deuren met een drielichtsbovenlicht. De deuren zijn van later datum. In de middentravee bevinden zich twee kleinere rechthoekige vensters, waarbij het venster in de eerste bouwlaag van later datum is. De linker- en rechter travee bezitten kruisvensters van groter formaat. Alle drie de vensters in de tweede bouwlaag zijn voorzien van louvre-luiken.

Het interieur heeft een aantal oorspronkelijke elementen, zoals de centraal gesitueerde hal met de twee verdiepingen hoge trappartij en het tochtportaal. Deze ruimten zijn voorzien van marmeren vloeren geprofileerde houten deuren en betimmering. Hier zijn tegels aangebracht, die mogelijkerwijs zeventiende-eeuws zijn. In het trapportaal bevindt zich in de eerste bouwlaag een rondboogvormig glas-in-loodvenster met daarop een voorstelling van het kerkje te Katwijk. Twee rechthoekige vensters flankeren dit venster, met ieder een voorstelling van een VOC-schip. In het linkervenster is aangebracht: 'Toon Berg inv et ex'. In het rechter venster is de volgende tekst leesbaar: 'Ateliers voor Gesch. Gbr. Glas In de Speyckermandt Bouvy Dordt 1913'.

Waardering

Villa "Klein Groenesteijn" is van algemeen belang vanwege zijn architectuurhistorische waarde als gaaf en goed voorbeeld van een villa, ontworpen in de Um 1800-stijl. Het pand is tevens van ensemblewaarde in relatie tot de omringende villa's en herenhuizen aan de Utrechtseweg.