Inleiding

BOERDERIJCOMPLEX uit 1883. Opdrachtgever was mr. Dirk Visser, ambachtsheer van Hazerswoude, die zijn kennis en vermogen op deze wijze besteedde aan de bevordering van de landbouw. Van 1886 tot zijn overlijden in 1890 was hij voorzitter van de Hollandsche Maatschapij van Landbouw. In de landelijke politiek was Visser sinds 1882 actief als lid van de Eerste Kamer en sinds 1885 van de Tweede Kamer en adviseerde op financieel en landbouwkundig terrein. Omstreeks 1880 had hij in het nabijgelegen Oudshoorn de 'Leerhoeve' laten bouwen. Deze inmiddels gesloopte boerderij had een vergelijkbare architectuur en opzet als de 'Modelhoeve' en had vooral een educatieve functie. De benaming 'Modelhoeve', die op 19de- en 20ste-eeuwse topografische kaarten voorkomt, geeft aan dat dit boerderijcomplex, dat bovendien opvalt door zijn omvang en de bijzondere plattegrondindeling, een meer experimenteel karakter heeft gehad. De grote boter- en kaasmakerij genoot destijds in binnen- en buitenland grote bekendheid. De uniformiteit in stijl van de verschillende onderdelen versterkt de eenheid van het complex, dat bovendien opvalt door de relatief hoge mate van gaafheid van de verschillende onderdelen. Aanvankelijk werd de 'Modelhoeve' gepacht door de gebroeders Bruyn. Na een openbare verkoop van de boerderij door mw. C.A. Visser (een zuster van D. Visser) in 1906 kwam deze in het bezit van de heer A.D. Stokman, wiens nazaten de boerderij nog steeds in bedrijf hebben.

Het complex bestaat uit de volgende onderdelen:

1. boerderij

2. landbouwschuur

3. wagenschuur

4. varkensschuur

Omschrijving

Het boerderijcomplex staat in de omstreeks 1865 drooggemaakte 'Hazerswoudsche Droogmakerij', even ten westen van de dorpskern van Hazerswoude-Dorp. Het ligt enige tientallen meters van de Voorweg en is toegankelijk middels een lange oprit, die evenals een groot deel van het erf, wordt omgeven door een eenvoudig houten hekwerk. Op het ruim opgezette erf, dat zich conformeert aan de verkavelingsrichting, staat het dwarsgeplaatste woongedeelte van de boerderij met de voorgevel (noord) - afgeschermd door drie karakteristieke leilinden - gericht naar de Voorweg. De wagenschuur staat evenwijdig aan de oprijlaan, ten oosten van de boerderij, maar ligt iets verder terug op het erf. Tussen de beide gebouwen leidt een met klinkers bestrate oprit naar het achtererf. Hier bevindt zich aan de zuidzijde achter de boerderij, in het verlengde van het dwarsgeplaatste deel, de landbouwschuur. Haaks daarop staan ten oosten twee varkensschuren, waarvan de meest westelijk voor de bescherming van belang is. De overige bijgebouwen, waaronder een hooiberg vallen buiten de bescherming van rijkswege. Verder staan diverse loofbomen verspreid over het erf, vooral aan noord- en zuidzijde. Het geheel wordt rondom omgeven door weiland.

Waardering

Het boerderijcomplex 'Modelhoeve' is architectuur- en cultuurhistorisch van algemeen belang als een zeldzaam en vroeg voorbeeld van een rijk uitgevoerde boerderij met bijgebouwen in Eclectische stijl uit het laatste kwart van de 19de eeuw. Bovendien is de boerderij van innovatieve waarde vanwege het experimentele karakter en als onderdeel van een bijzondere historische agrarische ontwikkeling uit het laatste kwart van de 19de eeuw.

Van algemeen architectuurhistorisch belang vanwege de fraaie vormgeving en bijzondere detaillering van hoofd- en bijgebouwen, die deels samenhangt met de functie. De boerderij is tevens van belang vanwege de sterke herkenbaarheid en de hoge mate gaafheid van zowel het in- als exterieur.

Van ensemblewaarde door de onderlinge ruimtelijke en functionele samenhang tussen de verschillende complexonderdelen.