Inleiding

Twee INGENIEURSWONINGEN onder één kap in traditionele stijl, 1941. Gebouwd naar een ontwerp van de Sittardse architect Jos. Wielders, in opdracht van de Staatsmijnen in Limburg. De woningen zijn teruggerooid gesitueerd in de lineaire bebouwing van de Wieënweg, onmiddellijk ten zuiden van de voormalige mijnspoorweg en op korte afstand van de voormalige Staatsmijnen Emma en Hendrik.

De tegen de bijkeuken van Wieënweg 42 gebouwde garage behoort bij het pand Wieënweg 44. De garage van Wieënweg 46 is tegen de garage van Wieënweg 48 gebouwd. UITGESLOTEN van bescherming zijn de bijgebouwde houten tuinschuur alsmede de achter de garage gebouwde houten berging van Wieënweg 44 en het houten tuinhuis van Wieënweg 46.

Omschrijving

De twee ingenieurswoningen vormen een bouwkundige eenheid samengesteld uit twee woningtypen: Wieënweg 44 van het type 4, Wieënweg 46 van het type 3. Beide panden hebben een onregelmatige PLATTEGROND. Wieënweg 44 heeft een in hoofdvorm rechthoekige plattegrond; aan de voorgevel een uitgebouwde studeerkamer, op de hoek van de achtergevel een uitgebouwde bijkeuken; Wieënweg 46 heeft een aan de westelijke zijgevel uitgebouwde zitkamererker, aan de achtergevel een uitgebouwde bijkeuken met afgeschuinde gevelzijde. De hoofdvolumes van beide panden tellen een volledige souterrainverdieping, twee BOUWLAGEN en een zolderverdieping. Zij worden gedekt door een ZADELDAK, waarvan de noklijn parallel aan de straatweg ligt. Rood genuanceerde Hollandse pannen. Overstekken. Elk pand heeft van origine een nokschoorsteen en een hoge schoorsteen op het achterdakvlak. Deze hoge schoorsteen is bij het pand Wieënweg 44 verwijderd. Centraal op het achterdakvlak een gecombineerde dakkapel, waarin oorspronkelijk een reeks van drie vensters per pand, onderling gescheiden door een beschot. Bij Wieënweg 46 is het oorspronkelijke kozijn van de dakkapel vervangen door een enkelvoudig verticaal ingedeeld venster, bij Wieënweg 44 is de oorspronkelijke indeling bewaard gebleven. Daarnaast heeft het pand Wieënweg 44 nog een eigen dakkapel, waarin de oorspronkelijke kozijnvorm met drie vensters nog aanwezig is. Een tuimelraam op het voordakvlak van Wieënweg 44, een zolderraam op het voordakvlak van Wieënweg 46.

De uitgebouwde studeerkamer van Wieënweg 44 en de zitkamererker van Wieënweg 46 worden gedekt door een ZADELDAKJE met rood genuanceerde Hollandse pannen en aan het oog onttrokken door in- en uitgezwenkte topgevels. De bijgebouwde garages van beide panden hebben een zadeldak met overstek. De oorspronkelijke rood genuanceerde Hollandse pannen zijn op het voorvlak van de garage van Wieënweg 44 nog aanwezig. Op het achtervlak zijn ze vervangen door betonpannen. De bijkeukens van één bouwlaag hebben een in beton uitgevoerd plat dak met overstek. De bijkeuken van Wieënweg 44 heeft een korte schoorsteen. De woningen zijn opgetrokken in baksteen en zandsteen. De voor- en zijgevels zijn gemetseld in wild verband, de achtergevels in kettingverband. Platvol voegwerk. De gevels van Wieënweg 44 zijn gezandstraald.

De VENSTERS waren oorspronkelijk uitgevoerd in smalle, donkergroen geverfde stalen profielen, de BUITENDEUREN in hout. Bij beide panden zijn de stalen vensterkozijnen grotendeels vervangen door aluminium kozijnen. De vensterluiken met beslag bij de studeerkamervensters van pand nr. 44 zijn bewaard gebleven.

De VOORGEVELS zijn georiënteerd op het zuiden. Wieënweg 44 heeft in de eerste bouwlaag een aanzienlijk rechthoekig zitkamervenster met een korfboogvormige drukboog, een vulstuk en een decoratieve rollaag. De oorspronkelijke indeling met zijlichten is hierin niet bewaard. Hierboven, in de tweede bouwlaag, een reeks van drie rechthoekige aluminium slaapkamervensters met segmentboogvormige drukboog. Het risalerende rechter voorgeveldeel loopt uit in een in- en uitgezwenkte topgevel met zandstenen schouderstukken en zandstenen consoles. Deze uitbouw heeft in de voorgevel een rechthoekig aluminium venster, zonder de oorspronkelijke verticale indeling, waarboven een drukboog en een vulstuk. Twee luiken met beslag. In de tweede laag boven deze uitbouw een rond stalen badkamervenster met kruisvormige indeling en waterspuwer.

Wieënweg 46 heeft in de eerste laag een rechthoekig aluminium zitkamervenster met een korfboogvormige drukboog, een vulstuk en een decoratieve rollaag, zonder de oorspronkelijke indeling met zijlichten. Daarnaast, verdiept in een afgeschuinde zandstenen lijst, de rechthoekige houten paneeldeur. Boven de deur een betonnen latei annex luifel en een korfboogvormig stalen bovenlicht met roedeverdeling. In de tweede bouwlaag een reeks van drie rechthoekige alumiunium vensters met segmentboogvormige drukboog en twee ronde stalen vensters met kruisvormige indeling en waterspuwer. De op het oosten gelegen ZIJGEVEL van Wieënweg 44 is onregelmatig ingedeeld. In de zijgevel van de voorgeveluitbouw een rechthoekig venster met luik. In de eerste laag van de zijgevel de in een zandstenen lijst geplaatste korfboogvormige houten entreedeur; een rechthoekig souterrainvenster; een klein rechthoekig toiletvenster; een rechthoekig aluminium keukenvenster met segmentboogvormige drukboog en vulstuk. Dit keukenvenster had oorspronkelijk de vorm van een dubbel kruiskozijn. In de tweede laag achtereenvolgens een klein rechthoekig toiletvenster; drie hoge, smalle rechthoekige stalen trappenhuisvensters met glas-in-lood; twee rechthoekige slaapkamervensters. In de top van de gevel een klein rechthoekig venster. Deze zijgevel heeft de vorm van een tuitgevel met schouderstukken. Deze schouderstukken worden ondersteund door uitkragende zandstenen consoles. De tuitgevel wordt bekroond door een zandstenen frieslijst.

De op het westen gelegen ZIJGEVEL van Wieënweg 46 wordt in de eerste laag gedomineerd door de uitgebouwde zitkamererker met in- en uitgezwenkte topgevel, zandstenen consoles en schouderstukken. In deze erker een rechthoekig aluminium venster (zonder de oorspronkelijke verticale indeling) onder een segmentboogvormige drukboog en een klein vulstuk. Links daarnaast, in het terugliggende geveldeel, een van oorsprong uit vier delen bestaande terrasdeur. Het huidige aluminium kozijn heeft een dubbele terrasdeur, zij- en bovenlichten. Hierboven een korfboogvormige drukboog, een vulstuk en een decoratieve rollaag. In de tweede laag, boven de terrasdeuren, drie rechthoekige aluminium vensters onder een segmentboog. In de top van de gevel twee rechthoekige aluminium vensters onder een segmentboog. Deze zijgevel heeft de vorm van een tuitgevel met schouderstukken. Deze schouderstukken worden ondersteund door uitkragende zandstenen consoles. De tuitgevel wordt bekroond door een zandstenen frieslijst.

De ACHTERGEVEL van Wieënweg 44 risaleert ten dele. In dit risalerende gevelvlak een klein rechthoekig aluminium keukenvenstertje met vulstuk onder een segmentboog.

In de eerste laag van het terugliggende geveldeel oorspronkelijk een groot kozijn met dubbele terrasdeuren en zij- en bovenlichten met kleine roedeverdeling onder een segmentboogvormige strek en een vulstuk. De huidige pui heeft geen roedeverdeling meer en is in de plint uitgebroken tot de volledige kozijnbreedte. In de tweede laag drie rechthoekige vensters onder een segmentboog.

De BIJKEUKENUITBOUW van Wieënweg 44 heeft aan de oostzijde een rechthoekige deur en een klein rechthoekig venster en is voor het overige blind.

Midden tegen de ACHTERGEVEL van Wieënweg 46 de uitgebouwde bijkeuken van één laag. In de afgeschuinde gevelzijde een rechthoekige houten deur, in de westelijke gevel een hoog onder het overstek geplaatst rechthoekig kozijn, oorspronkelijk met dubbele verticale indeling. Aan weerszijden van de bijkeuken respectievelijk het kruisvormige aluminium keukenvenster met drukboog en vulstuk, ter vervanging van het oorspronkelijke dubbele kruiskozijn. In de tweede laag twee rechthoekige vensters, uitgevoerd in aluminium. De bijgebouwde garages van beide woonhuizen hebben een dubbele, korfboogvormige houten garagepoort met beslag, in de zijgevel een rechthoekig, verticaal ingedeeld venster. In hoogte afnemende bakstenen ERFSCHEIDINGSMUREN met ezelsrug tussen de garages van Wieënweg 46 en 48. Tegen de westelijke zijgevel van Wieënweg 48 is een gebogen tuinmuur met ezelsrug gebouwd. Deze muur is ter verbreding van de garage-toerit ingekort. Het pand Wieënweg 44 heeft een geboogde bakstenen erfscheidingsmuur met ezelsrug tussen de oostelijke zijgevel en de westelijke zijgevel van de garage. Deze muur wordt onderbroken door twee baksteen kolommen, waarop het boven de poort geplaatste pannendakje rust.

De achtertuinen van Wieënweg 42 en 44 zijn vanaf de achtergevels deels gescheiden door een vernieuwde bakstenen muur.

De INTERIEURindeling van pand nr. 44 is op diverse punten gewijzigd: de muur tussen woonkamer en keuken is doorgebroken; de indeling met kamers-en-suite is verwijderd. Bij pand 46 is de indeling met kamers-en-suite eveneens verwijderd.

Waardering

De ingenieurswoningen aan de Wieënweg zijn van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische en typologische ontwikkeling. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de traditionele bouwstijl, door het belang van de woningen voor het oeuvre van architect Wielders, de esthetische kwaliteiten van diens ontwerp, het materiaalgebruik en de ornamentiek.

De woningen vormen een belangrijk onderdeel van het uitgestrekte, sterk hiërarchisch ingerichte woongebied in de onmiddellijke nabijheid van de terreinen van de voormalige Staatsmijnen Emma en Hendrik. Als zodanig vormen de woningen een bijzondere uitdrukking van de wijze van bouwen van bedrijfswoningen in Nederland, waarbij in de mijnstreek meer dan elders in Nederland het aanzien van de bewoner binnen het bedrijf tot uitdrukking werd gebracht. Als gevolg van de specifieke situering zijn de ingenieurswoningen ten zeerste verbonden met de ontwikkeling en uitbreiding van de mijnstreek in het algemeen en Brunssum in het bijzonder. De woningen zijn van belang voor het aanzien van de mijnstreek en beschikken over een historisch-ruimtelijke relatie met de regionale bodemgesteldheid en de inmiddels geruimde mijnterreinen.

De woningen zijn van belang vanwege de van redelijk tot hoog variërende architectonische gaafheid en zijn van waarde voor de structurele en visuele gaafheid van de bebouwde omgeving. Bovendien beschikken de ingenieurswoningen over een redelijke architectuurhistorische zeldzaamheidswaarde; daarnaast in nationaal perspectief over een aanzienlijke typologische en functionele zeldzaamheidswaarde.

Het algemeen belang van de woningen wordt bepaald door de combinatie van de hierboven aangehaalde overwegingen.