Singraven, Denekamp
Omschrijving
Aan het einde van de Kasteellaan, op een schiereiland van de Dinkel, ligt het huis Singraven met de voorgevel op het noorden gericht. Het in oorspong 15de-eeuwse huis (1415) is tussen 1652 en 1653 herbouwd tot een blokvormig pand, waar in 1661 aan de westzijde een vierkante traptoren met hoofdingang is toegevoegd. Tussen 1830-1834 is het huis naar voren toe met een beuk uitgebreid en voorzien van een vijf traveeën brede voorgevel, die in 1868 aan de noordoostzijde met twee traveeën is vergroot (vermoedelijk naar ontwerp van architect L.H. Eberson). Tegen de zuidwestzijde is in 1908-1909 een onderkelderde aanbouw ten behoeve van dienstvertrekken gerealiseerd. Het huis is tussen 1921 en 1923 gerestaureerd waarbij het in de 19de eeuw verlaagde dak de oude hoogte herkreeg. Tenslotte is in 1923 door architect A. de Maaker de voorgevel opnieuw bekleed en vormgegeven in overeenstemming met de classicistische architectuur van de traptoren. De zuid- en oostgevel zijn gepleisterd. Tegen de zuidkant van de onderkelderde aanbouw is in 1957 door De Maaker nog een keuken en stookruimte toegevoegd.
Het op rechthoekige grondslag opgetrokken hoofdgebouw bestaat uit twee bouwlagen onder een met Oud-Hollandse pannen gedekt schilddak met aan de voorzijde natuurstenen hoekschoorstenen versierd met festoenen en bekroond door windvanen. De met Bentheimer zandsteen beklede, zeven traveeën brede voorgevel en de westzijgevel zijn geleed door pilasters van de kolossale orde. De voorgevel met geblokte middenrisaliet van drie traveeën, bekroond door een zandstenen fronton met een ovaal venster en festoenen, heeft op de begane grond drie dubbele deuren met roedenverdeling en rondbooglichten, waarboven een decoratie van festoenen en op de verdieping drie meerruits schuifvensters. Aan weerszijden van de risaliet twee vensterassen met meerruits vensters. In de zijgevel twee vensterassen eveneens met meerruits vensters.
Tegen de westgevel staat de op vierkante grondslag opgetrokken traptoren onder een met Oud-Hollandse pannen gedekt tentdak bekroond door een ijzeren pinakel. De met Bentheimer zandsteen beklede voorgevel is geleed door 4 kolossale pilasters van de Ionische orde die een kroonlijst dragen. In het midden de ingangspartij met paneeldeur gevat in een omlijsting van Ionische pilasters die een kroonlijst, waarop de inscriptie ANNO DOMINI en het jaartal 1661 in Romeinse cijfers, en een fronton dragen. Het gebroken fronton wordt bekroond door een cartouche met een later aangebracht wapenschild van Jan Adriaan Laan. De gevel is voorzien van smalle vensters met roedenverdeling.
De oostgevel is geheel blind uitgevoerd met twee hoekpilasters, een fries met metopen en triglyfen en een kroonlijst. De achtergevel heeft een verspringend verloop met vrij regelmatige vensterindeling van meerruits schuifvensters deels met persiennes. De op rechthoekige grondslag opgetrokken dienstenvleugel aan de zuidwestzijde bestaat uit drie bouwlagen onder een met Oud-Hollandse pannen gedekt schilddak met dakkapellen. In de westzijde van de dienstenvleugel bevinden zich drie vensterassen met meerruits vensters; links een toegangsdeur met bovenlicht en rechts een raampartij; ter zijde van de deur een luidklok. In de noordzijde een rondboogdeur (van latere datum) gevat in een natuurstenen omlijsting in blokmotief.
In het INTERIEUR is ondermeer van belang de ruimte-indeling die tussen 1830 en 1834 bij de vergroting van het huis tot stand is gekomen. De gehele aankleding van het interieur is tussen 1954 en 1958 gerestaureerd en gemoderniseerd; hierbij zijn de trappenhuizen, plafonds, betimmeringen grotendeels vernieuwd; de schouwen zijn afkomstig uit diverse Amsterdamse grachtenpanden. Bij de inrichting van de garderobe zijn oude onderdelen (lambrisering) hergebruikt; in de bibliotheek is nog een originele haarpartij met tegeltablau aanwezig; in de hal staan terracotta bloemvazen.
Waardering
Het HOOFDGEBOUW (Singraven) is van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de bouwgeschiedenis;
- vanwege de architectonische vormgeving in 17de-eeuwse classicistische (traptoren) en 19de-eeuwse neoclassicistische (voorgevel) stijl;
- vanwege het materiaalgebruik, namelijk zandsteen;
- vanwege de markante ligging binnen de historische tuin- en parkaanleg;
- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving van het complex
In structuur en deels in detail gaaf bewaarde HISTORISCHE BUITENPLAATS SINGRAVEN met HOOFDGEBOUW (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), KOETSHUIS (3), twee SCHUREN achter het koetshuis (4), WATERPUT (5), TUINVAZEN (6), BORSTBEELDEN OP PIEDESTAL (7), BANKJES (8), ZONNEWIJZER (9), TUINVAZEN aan weerszijden van het huis (10), SOKKEL rechts van het huis (11), BRUGHOOFDEN (12), TUINTAFEL (13), MOESTUIN met MUUR, STOOKHUISJE en SCHUUR (14), FONTEIN met BEELDENGROEP (17), TUINVAZEN (18), TUINBEELDEN (19), TUINBEELD (20), ZONNEWIJZER (21), GRAFKELDER MET HEKJE EN ZERK (22), BRUGGETJE (23), TOEGANGSHEKJE zijkant park (24), ensemble van WATERMOLEN met KEIENPAD (25), STUW (26), voormalig MOLENAARSHUIS met JACHTKAMER (27) en DUBBELE DIENSTWONING (28), SCHUUR (29), SCHUUR (30), TOEGANGSHEK begin Kasteellaan (31), POORTWONINGEN (32), BADHUIS (33), TUINVAZEN (34), TOEGANGSHEK einde Kasteellaan (35), DUBBELE DIENSTWONING (36), HOUTEN BRUGGEN (37), BOERDERIJ "Sonderhuis" (38), BOERDERIJ 'Bartels' (39).
Ten westen van Denekamp ligt de historische buitenplaats Singraven ontstaan uit het in 1415 door Johan Hondenborg in een bocht van de rivier de Dinkel gebouwde stenen huis, waarvan de eerste vermelding van erf met molen 'die syngrave' dateert uit 1381. Deze watermolen vormt thans nog een gaaf bewaard onderdeel van de buitenplaats. In 1651 kocht Gerhard Sloet 'het Adelijcke goet Singraven, met die huisen, hoven, landeryen, molens, holtgewas, potegront, visscherien, Jacht, ende andere gerechtigheit' en liet het huis herbouwen. Tekeningen van Cornelis Pronk uit 1729 en 1731 tonen een omgracht blokvormig huis met op het voorterrein twee bouwhuizen en een poortgebouw met brug over de gracht. De eenvoudige formele aanleg bestond uit een lanenstelsel en een sterrenbos; ten westen van de hoofdlaan lag een wandelbos met slingerlaan als vroeg landschappelijk element (Hottingerkaart 1783).
Onder het beheer van de familie Roessingh Udink van 1829 tot 1915 werd de bebouwing van het voorterrein tussen circa 1853 en 1861 gesloopt en de noordelijke gracht in 1868 gedempt. Door de aanleg van een groot gazon en een rechte oprijlaan (Kasteellaan), die de oude slingerende allee verving en iets scheef op de middenas van het huis is geprojecteerd, werd een wijds monumentaal aanzicht van het huis gecreëerd. Daarnaast werd het sterrenbos, ten westen van het huis, omgevormd tot een wildbaan.
In de negentiende en twintigste eeuw werd het huis diverse malen verbouwd en uitgebreid, waarbij de fase onder het beheer van Willem Frederik Jan Laan (1918-1966) het meest van belang is. In 1923 kwam de huidige voorgevel tot stand naar ontwerp van Andries de Maaker. Deze architect werd door de eigenaar Laan voor verschillende bouwprojecten ingeschakeld, waaronder de poortwoningen, het badhuis en drie boerderijen. Het park werd verfraaid met tuinsieraden; tuinarchitect Leonard Springer werd aangetrokken voor bosbouwkundige adviezen om het landgoed als parklandschap te beheren (een lijst met soorten bomen voor de bosrand is nog aanwezig).
Sinds 1953 is de buitenplaats Singraven in eigendom van de Stichting Edwina van Heek.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven.
Waardering
De HISTORISCHE BUITENPLAATS SINGRAVEN is van algemeen cultuur-, architectuur- en tuinhistorisch belang:
- vanwege de cultuur-historische geschiedenis van de ontwikkeling van havezate tot buitenplaats;
- vanwege het op een 15de-eeuwse bouwplaats opgetrokken hoofdgebouw uit het midden van de 17de eeuw met een toren uit 1661 gebouwd in classicistische stijl en een voorgevel uit 1923 in neoclassicistische stijl;
- voor het oeuvre van architect Andries de Maaker;
- vanwege de aanleg in landschapsstijl, waarbij de 19de-eeuwse oprijlaan als neoformeel element de hoofdas vormt;
- vanwege de visuele en historische relatie tussen de buitenplaats en de rivier de Dinkel;
- vanwege het complex van de bouwkundige onderdelen en de tuin- en parkaanleg.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Landhuis | Kastelen, landhuizen en parken | Kasteel, buitenplaats | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Molendijk | 37 | – | 7591 PT | Denekamp | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Kastelen, landhuizen en parken | Kasteel, buitenplaats | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | P | 2 | – | Denekamp |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1415 | 1415 | – | vervaardiging |