Omschrijving van het complex

De HISTORISCHE BUITENPLAATS RIVIEREN ligt enkele kilometers ten noorden van Voerendaal op de westoever van de Retersbeek. Het historische complex bestaat uit twee vierkante eilanden omringd door een brede gracht: op het ene eiland de kasteelboerderij uit de 18e eeuw; op het andere eiland staat het kasteel, XVIa. Via een brug komt men eerst bij de boerderij en via een tweede brug bij het kasteel. Naast het kasteel staan enkele monumentale solitairen. Verder is er op het complex een zeer markante laanbeplanting van oude eiken. Het beschermde gebied wordt aan de noord- en noordwestzijde begrensd door een bosje in de bocht van de Retersbekerweg. Aan de noordzijde van het kasteel bevinden zich een weiland en een visvijver, ten zuiden van het kasteel een akker, vroeger boomgaard. Ten oosten van deze akker een naar afmeting imposante vijver, die evenwijdig aan de Retersbeek loopt, en die oorspronkelijk een belangrijk onderdeel vormde van de viskwekerij op Rivieren. Hier staat een relatief jonge opstand van populieren en sparren. Aan de zuidzijde van de akker een door oude eiken afgesloten pad, dat vroeger over de beek naar Kasteel Puth leidde, maar dat nu bij de beek eindigt. Ten zuiden hiervan een min of meer rechthoekig terrein met jonge bosopstand waarlangs aan de oostzijde een smal deels open terrein dat in zijn gehele lengte door een gekanaliseerde aftakking van de Retersbeek wordt doorsneden; oorspronkelijk bevond zich vrij pal hiernaast een tweede aftakking, beide aangelegd voor de beheersing van de waterhuishouding op het complex. De regulering van de watertoevoer vond plaats aan de zuidelijke punt van de historische aanleg door middel van een sluis tussen de beek en de waterhuishouding van Rivieren. Aan de oostzijde wordt de historische aanleg afgesloten door de Retersbeek. Het complex wordt aan de west- en noordzijde begrensd door de Retersbekerweg.

De historische buitenplaats Rivieren bestaat uit de volgende onderdelen: KASTEEL (1), PARKAANLEG (2), BOERDERIJ (3), BRUG (4), BRUG (5), HEK(6), HEK (7), HEK (8), KEERMUUR (9) en RESTANTEN van een BAKSTENEN SCHUUR (10). Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding der onderdelen aangegeven.

Waardering van het complex

De HISTORISCHE BUITENPLAATS RIVIEREN is van algemeen cultuurhistorisch belang vanwege

-de zeer gaaf bewaard gebleven typisch Limburgse laatmiddeleeuwse constellatie van kasteel en hoeve binnen de gracht; de kloeke architectuur van de gebouwen vormt samen met het oude eikenbestand en de solitairbomen een markant punt in het omringende landschap;

-vanwege de gaaf bewaarde en complexe historische waterhuishouding, die is voortgekomen uit de vanouds op Rivieren gevestigde viskwekerij.