Inleiding

WOONHUIS, gebouwd in 1882 in een sobere ambachtelijk-traditionele bouwtrant. Het aan de noordzijde gelegen achterhuis is waarschijnlijk een overblijfsel van de bebouwing van voor 1882 toen het voorhuis vernieuwd werd. Het pand is gelegen aan de noordzijde van de Torenstraat in de onmiddellijke nabijheid van de toren van de voormalige kerk.

Omschrijving

Gedeeltelijk onderkelderd pand van één bouwlaag op een rechthoekige grondslag met gevels in schoon metselwerk van in kruisverband gemetselde handvorm baksteen onder een met Hollandse pannen gedekt, aan beide zijden afgewolfd zadeldak. De nokas loopt evenwijdig aan de straat.

Het eenvoudig gedetailleerde pand telt vier traveeën en heeft een hardstenen/ gecementeerde plint met sierrozetten. Deur en vensters in de voorgevel hebben afgeronde bovenhoeken. De vensters zijn voorzien van schuiframen en hardstenen onderdorpels. De deur met glaspaneel is een latere toevoeging en heeft een klein bovenlicht. Het houten fries is vastgezet met schotelankers. De kroonlijst is geornamenteerd met guttae.

De westelijke zijgevel heeft op de begane grond twee en op de verdieping één venster met afgeronde bovenhoeken en met zesruits schuiframen. In deze gevel bevinden zich verder enkele smeedijzeren steekankers. Alle vensters waren voorzien van luiken. Deze zijn echter verwijderd.

De oostelijke zijgevel is op de begane grond gewijzigd en deels opnieuw opgemetseld. Op de noordelijke hoek bevindt zich een recht gesloten venster met zesruits schuifraam; op de zuidelijke hoek een gemetselde steunbeer met afzaat. Het zoldervenster is recht gesloten en heeft een zesruits raam. Ook hier bevinden zich enkele smeedijzeren staafankers.

De achtergevel, die zich aan de noordzijde bevindt, heeft een groot, recht gesloten samengesteld keukenvenster met een driedelig bovenlicht. Dit venster is een vergroting van het oorspronkelijke venster. In deze gevel zijn de steekankers voor de verdiepingsbalklaag zichtbaar.

De interne indeling en detaillering zijn opmerkelijk gaaf bewaard gebleven. De meeste betimmeringen, kozijnen, ramen en paneeldeuren zijn nog de originele. De gang is voorzien van een centraal stucornament met florale motieven. Aan weerszijden hiervan bevinden zich de twee voorkamers waarvan de rechter de grootste is. Deze is voorzien van een stucplafond met getrokken lijstwerk en een groot stucornament in het centrum. Aan de achterzijde bevinden zich de keuken, de opkamer en een slaapkamer. De keuken is nog voorzien van houten betimmeringen, kasten en een rookkast. Onder de opkamer bevindt zich aan de achterzijde een kleine kelder met tongewelf. In de kelder bevinden zich nog de stenen spekkuipen. De zolder is bereikbaar via een houten steekkap. Op de zolder zijn nog enkele kamertjes gemaakt. De kap is onbeschoten en heeft aangesmeerde pannen. Tegen de achtergevel is aan de noordoostelijke zijde een kleiner en lager achterhuis gesitueerd dat wellicht als zelfstandige woonruimte en opslagruimte gediend heeft. Het achterhuis steekt aan de oostelijke zijde iets verder uit dan de hoofdmassa. Het is een bouwmassa van één bouwlaag op een rechthoekige grondslag met gevels in schoon metselwerk onder een met Hollandse pannen gedekt, aan beide zijden afgewolfd zadeldak. De nokas loopt evenwijdig aan de straat. De westelijke zijgevel dient voor de toegang en heeft een recht gesloten venster met klapramen en een opgeklampte deur. In de topgevel bevindt zich nog een klein zoldervenster met vierruits raam. De oostelijke zijgevel is blind.

De noordelijke gevel van het achterhuis heeft deels vernieuwd metselwerk en een recht gesloten, opgeklampte deur.

De indeling van het achterhuis is grotendeels gewijzigd. In de houten sporenkap zijn waarschijnlijk nog enkele oude fragmenten gebruikt.

Waardering

Het pand is van algemeen belang. Het pand heeft cultuurhistorische waarden als bijzondere uitdrukking van de typologische ontwikkeling van het woonhuis met achterhuis. Het pand heeft architectuurhistorische waarden vanwege de gecompliceerde bouwgeschiedenis die een afspiegeling vormt van de bewoningsgeschiedenis. Het heeft ensemblewaarden vanwege de ligging ten opzichte van het oude centrum van Sint-Michielsgestel. Het pand is van belang vanwege de zeldzaamheid van dergelijke gaaf bewaarde woonhuizen met achterhuis.