De Hondsberg, Oisterwijk
Inleiding.
Het LANDHUIS is centraal gelegen in het landschapspark. Aan de achterzijde van het landhuis vormt een terras met natuurstenen balustrades een verbinding met de grote vijver. Het middengedeelte werd opgetrokken in 1825. In 1919 werd het landhuis uitgebreid met twee vleugels, waarna het als hotel-restaurant in gebruik genomen werd. Het landhuis is gebouwd in Um 1800-stijl.
Omschrijving.
Het onderkelderde gebouw bestaat uit een hoofdgebouw met een rechthoekige plattegrond, met aan weerszijden hiervan twee zijvleugels. Het telt twee bouwlagen onder een plat dak met schilden met leien in maasdekking: boven de zijvleugels is de dakpartij lager dan boven het hoofdgebouw. Aan alle vier de zijden is het dak in het midden voorzien van een dakkapel met pilasters en gebogen fronton, aan de achterzijde zijn aan weerszijden hiervan tevens twee oeil-de-boeufs als daklichten aangebracht. Boven het hoofdgebouw bevinden zich vier schoorstenen met tentvormige metalen schoorsteenkapjes. Het landhuis heeft lijstgevels opgetrokken in baksteen in kruisverband met een natuurstenen kroonlijst en geblokte natuurstenen hoekpilasters. In voor- en achtergevel van het hoofdgebouw zijn in de onderste bouwlaag achtruits schuiframen toegepast, in de bovenste bouwlaag kleinere zesruits schuiframen. De voorgevel is uit drie partijen opgebouwd. In de risalerende gevel bevindt zich in de middelste travee de hoofdingang met daarboven een balkon op natuurstenen consoles. Hoofdingang en balkon worden geaccentueerd door een licht risalerende natuurstenen omlijsting, die doorloopt boven de kroonlijst in de vorm van natuurstenen pilasters en segmentboogvormig fronton rondom eerder genoemde een dakkapel. Aan weerszijden van de middenpartij bevinden zich de twee zijvleugels die aan de voorgevel zijn verdeeld in twee traveeën. De traveeën aan weerszijden van de hoofdpartij zijn in de bovenste bouwlaag van een ovaal oeil-de-boeufvenster met een natuurstenen sieromlijsting met festoenen en schelpmotief voorzien. Deze traveeën risaleren ten opzichte van de buitenste traveeën van de zijvleugels, waarvan alleen in de meest rechtse een eenvoudig zesruits venster met boogtrommel is aangebracht. De rechterzijgevel is op de benedenverdieping voorzien van een driedelig samengesteld venster met achtruits schuifvensters. Hierboven bevindt zich een natuurstenen gevelsteen waarin een ovaal medaillon met het verbouwingsjaartal 1919 omlijst wordt door festoenen en schelpmotief. Links in deze gevel is een eenvoudige recht gesloten deur met bovenlicht aangebracht. In het midden van de achtergevel geeft een tweedelige naar buiten openslaande deur met halfrond bovenlicht toegang tot de grote salon. Ter weerszijde hiervan bevinden zich twee driezijdige erkers waarboven balkons met gietijzeren balusters zijn aangebracht. In de zijvleugels zijn in de onderste bouwlaag ovaal oeil-de-boeuf met zandstenen festoenomlijsting en in de bovenverdieping zesruits vensters aangebracht. In de linkerzijgevel bevindt zich rechts een zijingang met een recht gesloten tweedelige deur. Links hiervan is ter hoogte van het trappenhuis een zesruits glas-in-loodvenster aangebracht, waarin twee wapenschilden zijn afgebeeld. Direkt hieronder is een natuurstenen siersteen met festoen ingemetseld. In het interieur bestaat het muurwerk van het hoofdgebouw uit Brabantse wanden. De oorspronkelijke indeling is nog grotendeels gehandhaafd. Een entreé met tongewelf, die aan weerszijden toegang geeft tot kleine kantoorruimtes (in de meest rechtse was vroeger de hotelreceptie gevestigd) leidt naar de grote centrale hal, waarin we nog een schouw met siertegels en houten betimmeringen aantreffen. Boven de deur naar de centrale hal is een ovaal bovenlicht aangebracht. Rechts van de hal ligt een vertrek dat oorspronkelijk dienst deed als eetkamer. De hal staat aan de linkerzijde in open verbinding met het trappenhuis, waarin zich nog de originele houten balustrade en glas-in-loodvensters bevinden. Tevens vinden we in het interieur onder meer nog twee originele marmeren schouwen en geprofileerde houten deuromlijstingen.
Waardering.
Het object is van algemeen belang. Het bezit cultuurhistorische waarde vanwege de relatie van het landgoed met het voormalige kasteel Durendael. Tevens heeft het architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een historiserende landhuisarchitectuur met een eclectische detaillering. Er is sprake van een sterke visuele samenhang van het landhuis en het omringende landschapspark, met name aan de achterzijde waar terras en vijver een bijzondere visuele relatie tonen. Wat betreft het interieur kan gesproken worden van een redelijk grote gaafheid: de originele indeling van het landhuis is nog grotendeels gehandhaafd en tevens is nog een aantal elementen van het oorspronkelijke interieur bewaard gebleven.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding.
Het LANDHUIS met PORTIERSWONING, gebouwd in Um 1800-stijl, gelegen op landgoed De Hondsberg, dat behoorde bij het naburige voormalige kasteel Durendaal. Dit landgoed werd in de jaren twintig van de 19de eeuw aangelegd in opdracht van Jonkheer Jan Hendrik van Lynden: het oudste gedeelte van het landhuis dateert uit 1825. In 1915 werd op het landgoed het eerste openluchtspel van Nederland gegeven. In 1919 kwam het in bezit van de bankier A.H. Kleiweg, die het landhuis uitbreidde met twee zijvleugels, waarna het als hotel en café-restaurant werd ingericht. Uit deze tijd dateert ook de portierswoning.
Omschrijving.
Het geheel bestaat uit een landhuis, dat is gelegen in een park met vijvers, bomengroepen en een grasveld waarlangs twee lanen zijn aangelegd en een portierswoning. Het in landschappelijke stijl aangelegde park is ontworpen door de Bossche tuinarchitect Maréchal. De portierswoning ligt direkt aan de Hondsbergselaan, rechts van de oprijlaan naar het landhuis. De entree van deze oprijlaan wordt gevormd door een laag bakstenen muurtje met ezelsrug. In het park ligt tevens een villa daterend uit 1935, die niet wordt beschermd.
Waardering.
Het landhuis en de portierswoning zijn van algemeen belang vanwege cultuurhistorische waarden: door de relatie van het landgoed met het vroegere kasteel Durendaal en het belang van Oisterwijk als landelijke nederzetting met vele landgoederen.
Het complex heeft architectuurhistorische waarde door de detaillering, waarbij wat betreft de ornamentiek is gelet op de samenhang tussen landhuis en portierswoning. Daarnaast is het complex van belang vanwege de sterke visuele samenhang van bebouwing en groenaanleg.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Woonhuis | Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Hondsberg | 5 | – | 5062 JT | Oisterwijk | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | E | 5546 | – | Oisterwijk |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1825 | 1825 | – | vervaardiging |
1919 | 1919 | – | verbouwing |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Maréchal ; Noord-Brabant | tuinarchitect / landschapsarchitect | – |