Inleiding.

Het SCHOOLGEBOUW voor de R.K. Jongensschool "St. Jozef", met aangebouwd WOONHUIS voor de hoofdonderwijzer werd in 1938 gebouwd in een traditionalistische bouwstijl. Het ontwerp werd geleverd door de architect H.W. Valk. Het gebouw is gelegen aan de zuidelijke zijde van de Nicolaas van Eschstraat en kijkt uit op de spoorlijn. Aan de achterzijde van het schoolgebouw ligt een schoolplein, met aan de rechterzijde een losstaande gymnastiekzaal (uit 1938 en eveneens naar ontwerp van H.W. Valk) die buiten de bescherming valt. In 1953 werden de twee vleugels van het schoolgebouw uitgebreid met ruimtes voor toilettenblokken. Het schoolgebouw is thans in gebruik als cursuscentrum.

Omschrijving.

Het gebouw heeft een L-vormige plattegrond en bestaat uit twee eenlaags vleugels waarin de schoollokalen zijn ondergebracht en een tweelaags woonhuis op de hoek waar deze vleugels samenkomen. Aan de linkerzijde van het woonhuis is een kleine eenlaags aanbouw onder lessenaarsdak gebouwd. De schoolvleugels hebben een hoog ingeknikt schilddak, het woonhuis een hoog ingeknikt schilddak met wolfseind. De daken zijn gedekt met Hollandse en verbeterde Hollandse pannen en hebben een zinken goot. Boven het dak van de woning bevindt zich een schoorsteen. De wit geschilderde muren van het schoolgebouw zijn opgetrokken in handvorm kloostermoppen in wild verband.

Het woonhuis heeft in de voorgevel en in de oostelijke zijgevel op de benedenverdieping achttienruits schuifvensters, op de tweede bouwlaag twaalfruits schuifvensters. Deze vensters worden aan de bovenzijde afgesloten door een betonnen latei. Aan de bovenzijde van de afgewolfde voorgevel van het woonhuis zijn vlechtingen aangebracht, die onbeschilderd zijn gelaten.

De hoofdingang van de school bevindt zich direct rechts van het woonhuis en bestaat uit een dubbele, houten paneeldeur met achtruits vensters in een ondiep portaal met verspringende segmentbogen. Rechts hiervan is de eenlaags schoolvleugel voorzien van afwisselend vierkante negenruits vensters met klapramen en langgerekte horizontale zevenentwintigruits vensters met klapraam in het middengedeelte. Dezelfde vensterindeling vinden we in de oostelijke gevel van het schoolgebouw. In de rechterzijgevel van de schoolvleugel langs de Nic. van Eschstraat zijn een negental kleine hoge spleetvensters met klapraam aangebracht, die een -bij een uitbreiding uit 1959 ontstane- ruimte met toiletblokken verlichten. Op de rechterhoek van deze korte gevel bevindt zich nog een poortstijl met ezelsrug. Langs de noordelijke en oostelijke zijde wordt het schoolplein afgesloten door de twee schoolvleugels, waarin respectievelijk drie (oostelijke vleugel) en vier (noordelijke vleugel) klaslokalen zijn ondergebracht: elk klaslokaal is voorzien van een samenstel van drie rechtgesloten vensters voorzien van ramen met roedenverdeling. In de schoolvleugel achter de onderwijzerswoning zijn aan de zijde van het schoolplein -aan weerszijden van de klaslokalen- twee ingangen aangebracht, beide evenals de hoofdingang voorzien van dubbele, houten paneeldeuren met achtruits vensters. In de langs de Nic. van Esch gelegen schoolvleugel is aan de zijde van het schoolplein aan de linkerzijde nog een kleinere ingang aangebracht met een houten deur met zesruits venster.

In het interieur is de oorspronkelijke indeling geheel gehandhaafd. Via de hoofdingang komt men in een hal, die in een L-vorm langs de rechter- en achterzijde van de onderwijzerswoning ligt. Deze hal geeft via twee boogvormige doorgangen toegang tot de gangen langs de schoollokalen. In de binnenmuren tussen deze gangen en de lokalen zijn vensters aangebracht. De muren zijn onder deze vensters voorzien van een zwarte tegelband. Aan de uiteinden van beide schoolvleugels is een ruimte met toiletten ondergebracht. Links in de hal direct achter de hoofdingang bevinden zich twee deuren, die toegang geven tot de onderwijzerswoning. Aan de straatzijde is voor het gebouw een smalle tuin aangelegd, die is afgezet door een laag bakstenen muurtje met een ijzeren hekwerk, waartussen bakstenen hekstijlen met ezelsrug.

Waardering.

Het object is van algemeen belang en bezit cultuurhistorische waarde als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het schoolgebouw. Het gebouw is van architectuurhistorisch belang, als voorbeeld van een traditionalistisch schoolgebouw en door de plaats die het gebouw inneemt in het oeuvre van de architect H.W. Valk. Er is sprake van een redelijk hoge mate van gaafheid, zowel wat het interieur als het exterieur betreft: de oorspronkelijke indeling van het gebouw is gehandhaafd en er hebben geen ingrijpende wijzigingen plaatsgevonden. Tenslotte is het gebouw van belang uit het oogpunt van zeldzaamheid; door afbraak is dit type zeldzaam geworden.