Burgemeester Meslaan 1, Tiel

Inleiding

Vrijstaande VILLA gebouwd in 1898 (gevelsteen voorgevel) naar ontwerp van een onbekende architect in Neo-Renaissancestijl. De villa is gelegen in een uitbreidingswijk tussen het spoor en het voormalige dorp Drumpt, die vanaf eind negentiende eeuw bebouwd is met grotendeels vrijstaande villa's en middenstandswoningen. Het pand is hier markant gelegen nabij het station (1882), aan de zuidwestelijke kant van de Burgemeester Meslaan (voorheen Culemborgse Grintweg) op een kruispunt van woonstraten.

De villa is in de wijk het meest rijk uitgevoerde woonhuis en wordt voornamelijk gekarakteriseerd door vooruitspringende risalieten aan de voor- en linker zijgevel, die met trapgevels worden bekroond. De markante ligging van het pand wordt versterkt doordat het pand aan vier zijden wordt omgeven door een flinke tuin. Aan de straatzijde is deze tuin begrensd door een niet oorspronkelijke tuinmuur die evenals de niet-oorspronkelijke aanbouw aan de linker zijgevel van het pand, buiten de bescherming valt.

Omschrijving

De onderkelderde VILLA is opgetrokken in rode baksteen op een vrijwel vierkant grondplan met vooruitspringende risalieten aan de voor- en linker zijgevel. Het pand telt twee bouwlagen en een zolderverdieping onder een omlopend, afgeplat schilddak, met steekkappen over de trapgevelrisalieten. De schilden zijn belegd met leien in Maasdekking en de afwatering vindt plaats via een geprofileerde houten bakgoot op klossen. In het voor-, rechter- en achterschild van het dak bevindt zich een dakkapel, die wordt afgesloten met een zadeldak dat aan de voorzijde oversteekt en bekroond wordt met een zinken piron. Het dakje wordt gedekt door leien. De gevels zijn opgemetseld in kruisverband en hebben een uitgemetselde plint afgesloten met een waterlijst in baksteen. Onder de vensters van de eerste en tweede bouwlaag loopt een waterlijst van profielbaksteen en de gevel wordt onder de bakgoot afgesloten met een lijst. Het metselwerk wordt verlevendigd door sierbanden in donker gevoegde speklagen in geslepen steen, accenten in gele verblendsteen en rijk krullende smeedijzeren sierankers. De verblendsteen komt voor als blokversiering op de gevelhoeken en als omlijsting van vensters, ter hoogte van onder- en wisseldorpels van vensters, in bogen en als ruitvormige versiering in boogtrommels. De gevelopeningen worden veelal ontlast door korfbogen, gemetseld in afwisselend rode steen en gele verblendsteen, waarbij de boogtrommels voornamelijk uitgevoerd zijn in eenvoudig rood siermetselwerk met gele ruiten. De trapgevels die de risalieten bekronen zijn uitgevoerd met uitkragende schouders op natuurstenen hoekstukken met profiel en hebben dekplaten op de trappen. De trapgevel van de voorgevel heeft nog een bakstenen bekroning met smeedijzeren sierstuk met windvaan. In de gevels zijn voornamelijk stolpvensters toegepast, oorspronkelijk onder meerruits bovenlichten die in de loop der tijd zijn verdwenen. De recentelijk aangebrachte roedeverdeling telt meer roeden dan in de oorspronkelijke situatie. In de voorgevel zijn drie vensters voorzien van groengeschilderde paneelluiken. In de vooruitspringende rechter partij van de asymmetrisch ingedeelde VOORGEVEL bevindt zich in elke bouwlaag een venster van het reeds beschreven type. De hoofdingang is rechts in de bredere linkerbeuk gesitueerd, in de hoek met het risaliet. Voorts bevinden zich in beide bouwlagen van de gevel vensters zoals reeds beschreven, waarbij dat boven de voordeur smaller is. De deur is toegankelijk via een hoog bordes met trap, uitgevoerd in baksteen en hardsteen. Trap en bordes zijn voorzien van een smeedijzeren balustrade. De ingangspartij bevindt zich onder een luifel, voorzien van een gootlijst en gedragen door een geornamenteerde, smeedijzeren drager die links aan de muur is bevestigd. De deuropening wordt hierboven ontlast door een ijzeren I-balk voorzien van rozetten. De fraai geornamenteerde houten dubbele deur heeft een bovenlicht en bevindt zich in een kozijn met hardstenen neuten. De deurvleugels zijn opgebouwd uit een dicht onderpaneel en een bovendeel uit geprofileerde diagonale klampen, waarachter zich ruiten bevinden en smeedijzeren traliewerk. De RECHTER ZIJGEVEL kent een ongelijke indeling met drie vensters in elke bouwlaag. De LINKER ZIJGEVEL heeft een vooruitspringende rechter partij waarin zich in elke bouwlaag een venster bevindt zoals beschreven, maar het venster van de tweede bouwlaag heeft een segmentboogvormige afsluiting. Het muurwerk onder het venster van de eerste bouwlaag laat zien dat het venster hier lager is geweest, ook het venster in de trapgevel is gewijzigd. De terugliggende linker partij heeft links een uitgemetseld rookkanaal dat boven de gootlijst uitsteekt. In de hoek van beide partijen geeft een niet-oorspronkelijke trap toegang tot twee ingangen (één in het linker geveldeel, het ander in de zijgevel van het risaliet) beide voorzien van paneeldeuren. Links van de linker deur bevindt zich een blinde nis, boven de deur in de tweede bouwlaag een venster met bovenlicht. Rechts in de ACHTERGEVEL bevinden zich in elke bouwlaag twee vensters van het reeds beschreven type. Over de hele breedte van de linker helft van de gevel is een houten serre geplaatst met een gemetselde onderbouw. De serre is bereikbaar via stenen treden en bestaat uit een houten bovenbouw uit stijlen en regels die aan de onderzijde zijn dichtgezet met panelen en hierboven grote enkelruits ramen heeft met bovenlichten met vertikale roeden gescheiden en gevuld met eenvoudig glas-in-lood. De serre heeft dubbele deuren. De serre wordt afgesloten door een omlopende kroonlijst met geornamenteerde klosjes. In de tweede bouwlaag geeft een dubbele balkondeur toegang tot het plat van de serre, dat wordt omgeven door een niet oorspronkelijk hekwerk. De indeling van het INTERIEUR van de villa is nog in grote mate in tact en bestaat uit kamers-en-suite in de vooruitspringende rechter beuk en een gang met trappenhuis, voormalige keuken en eetkamer in de linker beuk. Op de verdieping bevinden zich slaapvertrekken en op de zolderverdieping bevindt zich een met kraalschoten afgescheiden personeelskamer. De vertrekken bezitten geen oorspronkelijke schoorsteenmantels meer, maar veel andere interieurelementen zijn bewaard gebleven waaronder stucplafonds en een groot aantal oorspronkelijke gepaneelde binnendeuren met kozijnen. In de serre bevinden zich patroontegels, de hal heeft een fraaie, over drie verdiepingen doorlopende (slingerend) houten trappartij met slanke, in renaissancetrant geornamenteerde trappaal en balusters. In de hal bevindt zich stucwerk op de wanden in de vorm van casementen en tegen het plafond met lauwerblad geornamenteerde balkconsoles.

Waardering

Vrijstaande VILLA gebouwd in Neo-Renaissancestijl in 1898

-Van architectuurhistorische waarde als gaaf en goed voorbeeld van een villa van iets voor 1900, uitgevoerd in Neo-Renaissancestijl waarbij risalieten met trapgevels, met leien gedekte daken en eenvoudig en verzorgd siermetselwerk de kenmerkende onderdelen vormen. Opvallend is voorts het onder meer als gevelanker en balustrade voorkomende smeedwerk en de fraai vormgegeven voordeur. De indeling van het interieur is goed bewaard gebleven en bevat nog enkele fraaie onderdelen.

-Van stedenbouwkundige waarde als onderdeel van de Burgemeester Meslaan, die vanaf ongeveer 1900 is bebouwd met grote en kleine villa's en middenstandswoningen en een onderdeel is van de uitbreidingswijk tussen het station en het dorp Drumpt. De villa bezit hier vanwege de opvallende hoofdvorm en de markante ligging van de villa op een kruising van straten een grote beeldbepalende rol.

-Van cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een behuizing voor een stedelijke elite die zich omstreeks 1900 in toenemende mate in de uitbreidingswijken ging vestigen. Het huis is van deze ontwikkeling een belangrijke uiting door de opvallende ligging en de rijke uitstraling.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
520662
Provincie
Gemeente
Plaats

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Woonhuis Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Burgemeester Meslaan 1 4002 AB Tiel Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Villa
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
H 2083 Tiel
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1898 1898 vervaardiging
Naar boven