Inleiding

FILTERGEBOUW uit 1914-1915, deel uitmakend van het waterleidingcomplex Evertsenstraat.

N.B. De latere aanbouwen tegen de linkerzijgevel van het filtergebouw vallen buiten de bescherming.

Omschrijving

Het één bouwlaag hoge filtergebouw bestaat uit een rechthoekig hoofdvolume onder een zadeldak met bruingeglazuurde muldenpannen en de noklijn haaks op de, en tegen de rechterzijgevel (N) hiervan een lagere uitbouw voorzien van een plat dak. Het gebouw heeft een gewapend betonskelet, aangevuld met baksteen metselwerk. Het metselwerk is boven een plint van platvol gevoegde rode machinale waalklinkers en tot ongeveer eenderde gevelhoogte uitgevoerd in rode machinale waalsteen in kruisverband met snijvoeg. Hierboven is het metselwerk gepleisterd. De vensters hebben bruingeglazuurde lekdorpeltegels en worden ontlast door een rollaag van contrasterende rode baksteen. De zijgevels van het hoofdvolume worden bovenaan afgesloten door een lijstgoot op geprofileerde klossen waaronder een fries van rode baksteen met gepleisterde panelen. Onder het fries loopt een lijst van bruingeglazuurde profielsteen. De laatste strekt zich evenals het fries ook uit over de kopse voor- en achtergevel die afgedekt zijn met hardsteen. De vensters zijn uitgevoerd in ijzer. De voorgevel (O) wordt door vier kolommen in drie traveeën geleed. In de brede middelste travee bevindt zich een grote dubbele paneeldeur waarboven twee negenruits vensters en in de geveltop een drietal smalle hoge tienruits venster. De vertikaal in tweeën gedeelde deur heeft in beide bovendeuren een gewelfd twaalfruits raam. De smalle zijtraveeën zijn voorzien van drie vensters boven elkaar (de bovenste achtruits, de overige twaalfruits).

Beide zijgevels van het hoofdvolume worden door kolommen in vijf traveeën geleed. De linkerzijgevel (Z) heeft in elke travee die niet door de latere aanbouwen (deels) aan het oog onttrokken wordt een spaarveld waarin drie paar vensters boven elkaar (de bovenste negenruits, de overige twaalfruits). Het boven de uitbouw uitstekende bovenste gedeelte van de rechterzijgevel (N) is per travee voorzien van twee negenruits vensters.

De achtergevel (W) is nagenoeg identiek aan de voorgevel, maar heeft in de rechter travee een deur en in de middentravee een spaarveld waarin drie paar vensters boven elkaar. De naar achteren nog één travee uitstekende uitbouw heeft in de travee ervoor een deur met daarboven drie zesruits liggende vensters. Doordat de linker travee van de uitbouw iets minder breed is, heeft deze slechts één twaalfruits venster, terwijl de overige traveeën voorzien zijn van twee twaalfruits vensters. In de smalle voorzijde van de uitbouw bevindt zich een drietal twaalfruits vensters.

Het INTERIEUR van het hoofdvolume bestaat uit één ongedeelde ruimte onder een betonnen kap rustend op vier betonnen driehoekspanten. Zowel in deze ruimte als in de uitbouw zijn de kolommen van het betonskelet bovenaan voorzien van een console waarop een rails rust waarover een kraan rijdt.

In de achterste helft van de ruimte staan zes hoge cilindervormige ijzeren watertanks (de drie tanks rechts in de voorste helft zijn weggehaald). De rechterzijmuur is voorzien van enkele negenruits vensters en een getoogde dubbele deur naar de uitbouw. De laatste heeft een vlak betonnen dak met in het midden een kleine lichtkap in de vorm van een zadeldak van draadglas. Het vloerniveau in de voorste helft van de uitbouw is gelegen op circa 6 m beneden maaiveld en bereikbaar via een ijzeren steektrap (met halverwege en bordes) langs de linkerzijmuur.

Waardering

Het filtergebouw met bijbehorend interieur is van algemeen belang als historisch-functioneel onderdeel van het waterleidingcomplex Evertsenstraat; als grotendeels gaaf bewaard voorbeeld van een filtergebouw uit de jaren '10 van de 20ste eeuw, uitgevoerd in gewapend betonskeletbouw gecombineerd met traditionele architectuurprincipes; vanwege de industriële waarde; vanwege de ensemblewaarde inrelatie met de andere onderdelen van het complex en de groenaanleg.