Inleiding

PASTORIE in de stijl van de neogotiek uit 1876 naar ontwerp van architect A. Tepe (1840-1920) te Utrecht. De pastorie vormt een eenheid met de St. Petrus en Paulus uit 1899, eveneens van architect A. Tepe. Deze hallenkerk is van rijkswege beschermd (monumentnr. 15440). In eerste instantie werd in een eenvoudige schuurkerk gekerkt. Na lang sparen en collecteren werd in 1876 de pastorie gebouwd. Vanwege geld- en grondgebrek kwam de kerk pas in 1899 gereed. Het koetshuis ten westen van de pastorie werd gebouwd met stenen van de afgebroken schuurkerk. De pastorie is door middel van een tussenlid en de consistorie met de oostelijk van de pastorie staande kerk verbonden.

In de voorgevel van de pastorie bevindt zich een hardstenen gedenksteen: "De eerste steen gelegd 20 juli 1876 J.H. Hofman Pastoor C. Weerdenburg G. van Straaten kerkmrs."

NB. 1. Het koetshuis ten zuidwesten van de pastorie (via een muurtje met een doorgang met de pastorie verbonden) en de uitbouw aan de zuidzijde (met plat dak) zijn niet bij de bescherming van rijkswege betrokken.

Omschrijving

De pastorie opgetrokken vanuit een samengestelde plattegrond. Het hoofdvolume is vanuit een rechthoekige plattegrond in baksteen in kruisverband opgetrokken en bestaat uit twee bouwlagen met een zadeldak. Een tweelagig nevenvolume ten oosten daarvan is eveneens opgetrokken vanuit een rechthoekige plattegrond en is uitgerust met een schilddak. Beide daken zijn gedekt met leien; op de nok van het hoofdvolume een bakstenen schoorsteen en op de hoeken van de nok van het nevenvolume een zinken piron.

De gevels worden horizontaal geleed door uitgemetselde sierlijsten, waaronder muizentand- en bloktandlijsten. Het trasraam wordt afgedekt met een uitgemetselde streklaag en muizentand. Een eenvoudige, houten gootlijst sluit de gevels af. De voorgevel heeft rijk gedecoreerde ijzeren muurankers. De zijgevels zijn uitgerust met staafankers. De diverse typen houten schuiframen (met bakstenen lekdorpels) zijn geplaatst in rechtgesloten vensters, die ter ontlasting uitgevoerd zijn met twee rondbogen met spaarvelden. De symmetrische voorgevel is twee traveeën breed. In de topgevel bevinden zich boven een waterlijst langgerekte, als klimmend boogfries afgesloten spaarvelden. De trapgevel wordt afgedekt met bakstenen ezelsruggen. Op de middenas van de gevel een liseen, die zich in de top tot een schoorsteen verzelfstandigt. In iedere bouwlaag twee vensters en in de top twee kleine, tweedelige draairamen met rondboogvormige ontlastingsbogen. In de voorgevel van het nevenvolume de entree, bestaande uit een opgeklampte deur met bovenlicht en op de verdieping een schuifraam.

De symmetrische westgevel (rechts) heeft per bouwlaag drie schuiframen. De oostgevel van het hoofdvolume is blind. De oostgevel van het nevenvolume wordt onderbroken door het tussenlid. In de eerste bouwlaag drie vensters met strek en bakstenen lekdorpels. Op de tweede laag twee kleinere vensters, met tweedelige draairamen. De gepleisterde achtergevel (zuidzijde) is een tuitgevel met op iedere bouwlaag twee vensters met schuiframen en in de top één venster met dubbele, tweedelige draairamen. Twee keldervensters met klapramen en diefijzers. Het eenvoudige INTERIEUR van de pastorie heeft zijn oorspronkelijke indeling en detaillering grotendeels behouden. De pastorie is deels onderkelderd. Bijzondere onderdelen zijn onder meer de tegelvloer in de gang, een houten scheluwetrap met decoratief snijwerk en granieten onderdorpels. Op de begane grond bevindt zich een kamer-en-suite met schuifdeuren, die voorzien zijn van glas-in-lood.

Het tussenlid tussen consistorie en pastorie is opgetrokken vanuit een rechthoekige plattegrond in baksteen, onder plat dak met zinken gootlijst. In de voorgevel twee opgeklampte deuren en in de achtergevel één. Deze deuren zijn aan de binnenzijde opgeklampt en aan binnen- en buitenzijde voorzien van sierlijke, smeedijzeren gehengen en sluitwerk. In het interieur bevindt zich een polychrome tegelvloer. De doorgang naar de pastorie is spitsboogvormig.

Waardering

De pastorie is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde te weten de functionele relatie met de kerk waarmee het een eenhied vormt.

De pastorie met bijbehorend interieur is van belang vanwege de architectuurhistorisch waarde: - als goed en redelijk gaaf voorbeeld van een pastorie in neogotische stijl met karakteristieke detaillering en het materiaalgebruik.

De pastorie is gaaf in hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering zowel in het exterieur als in het interieur.

De pastorie heeft ensemblewaarde als onderdeel van het aan de dijk gelegen complex en vanwege de ruimtelijke, functionele - en visuele relatie met de kerk.