Oosteinde 42, Blijham
Omschrijving
DWARSHUISBOERDERIJ bestaande uit een VOORHUIS, gebouwd in 1894 in een Eclectische stijl met Neo-Classicistische elementen, en SCHUUR, gebouwd in 1931.
Het anderhalf verdiepingen hoge, geheel onderkelderde VOORHUIS op nagenoeg rechthoekige plattegrond heeft lichtgepleisterde gevels met blokmotieven op een donkergepleisterd trasraam deels met gebosseerde blokmotieven en wordt gedekt door een afgeplat schilddak waarop niet-originele verbeterde Hollandse pannen; vier gepleisterde nokschoorstenen; overkragende geprofileerde houten gootlijst op decoratieve consoles; gepleisterd fries. De gevels worden geleed door H-vensters bekroond met een driehoekig houten fronton, rustend op gepleisterde consoles en opgevuld met decoratief pleisterwerk. De zaadvensters worden bekroond met een gepleisterde kuif.
De entree in halfrond gepleisterd portiek bevindt zich in het middenrisaliet van de voorgevel (zuidzijde) en bestaat uit twee houten paneeldeuren waarin glas met ijzeren panelen, waarboven een halfrond bovenlicht; vijf treden hoge hardstenen stoep met aan weerszijden een gepleisterd muurtje. De portiek wordt omlijst met gepleisterde, rijk gedecoreerde pilasters met fantasiekapiteel. Boven de portiek een houten balkon met ijzeren balustrade, rustend op decoratieve gepleisterde consoles; twee houten balkondeuren waarin glas omlijst met gepleisterde pilasters en bekroond met halfronde bogen met sluitsteen en trommel opgevuld met decoratief pleisterwerk. Het middenrisaliet is net boven de gootlijst doorgetrokken; de oorspronkelijke bekroning ontbreekt. Aan weerszijden van het middenrisaliet twee H-vensters waarboven twee zaadvensters.
In de westgevel drie H-vensters waaronder drie keldervensters met diefijzer en waarboven drie zaadvensters. Aan de linkerzijde van de westgevel van het voorhuis en deels voor de schuur een jongere serre (omstreeks 1931). De serre op rechthoekig plattegrond met afgeschuinde hoeken is opgetrokken in een donkere gesinterde baksteen en wordt gedekt door een plat dak; aan de voorzijde een venster met tweeruits bovenlicht waarin gekleurd glas-in-lood; in de schuine zijden een H-venster met in het bovenlicht gekleurd glas-in-lood; aan de rechterzijde drie H-vensters met gekleurd glas-in-lood in de bovenlichten (oorspronkelijk deur).
De schuur is tegen de achterzijde (noordgevel) aangebouwd.
In de oostgevel drie H-vensters waaronder drie keldervensters met diefijzer en waarboven drie zaadvensters.
In het INTERIEUR zijn ondermeer van belang: in de centraal gelegen hal het stucplafond, de halfronde gepleisterde boog en de houten paneeldeuren met omlijsting beschilderd met een houtstructuur, in de voorkamer aan de westzijde de zwartmarmeren schouw met bruingeaderde detaillering, het plafond van houten panelen met gestuct rozet en de in- en uitzwenkende houten vensterbanken, in de voorkamer aan de oostzijde de zwartmarmeren schouw met groengeaderde detaillering, in de achterkamer aan de oostzijde de in- en uitzwenkende houten vensterbanken en het plafond van houten panelen met gestuct rozet, in de kelder de gemetselde trap, de plavuizenvloer, de houten bewaarkasten, de rookkast met stalen deur en de halfronde houten deuren.
De SCHUUR (1931) is opgetrokken in een bruinpaarse baksteen, deels op een trasraam van donkere gesinterde baksteen, en wordt gedekt door een zadeldak met wolfeind waarop donkere muldenpannen; mastgoot; deels bakstenen fries. De gevels worden geleed door staande ijzeren vensters, deels drieruits, onder strek.
In de westgevel een niet-originele deur waarvoor een twee treden hoge stoep, een samengesteld tweedelig en een samengesteld driedelig H-venster en een niet-originele deur met bovenlicht waarvoor een vier treden hoge gemetselde stoep afgedekt met hardsteen, alle onder rollaag. Aan de voorzijde van de eerste krimp eem samengesteld tweedelig H-venster onder rollaag. Aan de voorzijde van de tweede krimp negen keer drie staande vensters (middelste staand drieruits venster) en een klein liggend venster onder strek; aan de linkerzijde dubbele opgeklampte houten schuurdeuren onder een ijzeren latei (I-profiel) en rollaag en een platte uitbouw (toilet) met een klein liggend venster onder strek; aan de rechterzijde een staand drieruits venster. In het terugspringende linker geveldeel drie staande vensters.
In de achtergevel (noordzijde) een niet-originele schuurdeur, twee keer drie staande vensters (middelste staand drieruits venster) en zeven keer twee staande vensters.
In de schuine zijde van de oostgevel dubbele opgeklampte houten schuurdeuren onder een ijzeren latei (I-profiel) en rollaag.
Waardering
Dwarshuisboerderij van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde:
- als voorbeeld van een dwarshuisboerderij uit 1894 met jongere schuur in de provincie Groningen in een Eclectische stijl met Neo-Classicistische elementen
- vanwege de opvallende vormgeving en rijke detaillering van het voorhuis
- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur
- vanwege de hoge ensemblewaarde in combinatie met de buurpanden Oosteinde 44 en 46
- vanwege de monumentale ligging aan de doorgaande weg van Blijham naar Bellingwolde
- als herinnering aan de grote bloei van de landbouw in dit gebied
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Boerderijcomplex bestaande uit een DWARSHUISBOERDERIJ en BIJSCHUUR. Het voorhuis van de boerderij werd gebouwd in 1894 in opdracht van C. Onnes in een Eclectische stijl met Neo-Classicistische elementen. De oorspronkelijke hoofdschuur brandde in 1931 af en werd in hetzelfde jaar herbouwd. Tevens werd aan de westzijde van het voorhuis een serre aangebouwd. De kajuit, de oorspronkelijke bekroning van het middenrisaliet, is helaas afgebrand. De bijschuur stamt uit omstreeks 1890 en is opgetrokken in een Ambachtelijk-traditionele stijl.
Het boerderijcomplex is gelegen aan de doorgaande weg van Blijham naar Bellingwolde op een deels omgracht terrein en vormt in combinatie met de eveneens beschermde buurpanden (Oosteinde 44 en 46) een fraai ensemble. In de diepe tuin aan de voorzijde zijn nog restanten aanwezig van een landschappelijke aanleg; kenmerkend zijn het bergje en de monumentale loofbomen. De bijschuur is gelegen rechts achter de hoofdschuur met de nokrichting dwars op die van de boerderij. Aan de voorzijde van de bijschuur is een tuin die wordt omheind middels een beukenhaag. Aan de linkerzijde van de boerderij bevindt zich een boomgaard. Een oprijlaan met aan weerszijden linden, gelegen aan de rechterzijde van het terrein, verleent toegang tot het complex.
Waardering
Dwarshuisboerderij en bijschuur van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde:
- als voorbeeld van een boerderijcomplex uit het vierde kwart van de negentiende en tweede kwart van de twintigste eeuw in de provincie Groningen
- vanwege de opvallende vormgeving en rijke detaillering van het voorhuis
- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van het complex
- vanwege de hoge ensemblewaarde van het complex in combinatie met de buurpanden Oosteinde 44 en 46
- vanwege de monumentale ligging aan de doorgaande weg van Blijham naar Bellingwolde
- als herinnering aan de grote bloei van de landbouw in dit gebied
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Boerderij(M1) | Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Oosteinde | 42 | – | 9697 XH | Blijham | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | – | Dwarshuisboerderij |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | I | 1927 | – | Wedde |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1894 | 1894 | voorhuis | vervaardiging |
1931 | 1931 | herbouw schuur na brand en aanbouw serre aan voorhuis | verbouwing |